نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه آموزشی معارف اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

چکیده

متن پرسش امام علی علیه‌السلام وپاسخ پیامبر خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم در موضوع جهاد و شهادت در یک حدیث امام رضا علیه‌السلام وجود دارد. آن پرسش و پاسخ در پایان غزوه ذات السلاسل در سال هشتم هجری اتفاق افتاده است.بی‌تردیدحدیثی که در بردارنده گفتگوی دو معصوم در موضوع جهاد و شهادت باشد سرمایه‌ای بزرگ برای شناخت منطق اهل بیت علیهم‌السلام در آن موضوع خواهد بود. این حدیث نخستین بار در کتاب صحیفه الرضا علیه‌السلام آمده است که از اصول اربعمأه بوده و اعتبار آن در این مقاله بیان شده و همچنین شخصیت راوی حدیث بررسی رجالی گردیده است(مسئله)؛ این پژوهش به توصیف و تحلیل سند و متن و دلالت همان حدیث اختصاص دارد (روش)؛ اندیشه اسلامی و بیداری اسلامی و آرمان اسلامی و جهاد و مقاومت و شهادت در طول هم قرار دارند ودر این میان شهادت بالاترین نیکی در جهان است. این مقاله به تبیین همین اوج و قله نیکی اختصاص دارد. در این حدیث رضوی علیه‌السلام وضعیت مجاهدان از نخستین گام به تفصیل در سه بخش از جهاد تا شهادت و از شهادت تا قیامت و از قیامت تا ابدیت نشان داده شده است درمحتوای این حدیث حقایقی در ارتباط با جزئیات مراحل جهاد و کار مجاهدان در مراحل پی‌درپی و به هم پیوسته تا پس از شهادت وجود دارد که در هیچ حدیث دیگری نیست (یافته‌ها)؛

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The reward of jihad and resistance from the first step to the aftermath of martyrdom in the hadith of Imam Reza (as)

نویسنده [English]

  • mohammadreza javaheri

Assistant Professor, Department of Islamic Studies, Faculty of Theology and Islamic Studies, Ferdowsi University, Mashhad, Iran.

چکیده [English]

The text of the question of Imam Ali (peace be upon him) and the answer of the Prophet of God (peace be upon him) on the subject of jihad and martyrdom is found in a hadith of Imam Reza (peace be upon him). This hadith is mentioned for the first time in the book of Sahifa al-Reza, peace be upon him, that it is one of the principles of Arbamah, and its validity is stated in this article, and the personality of the narrator of the hadith is also examined as a man (issue). This research is dedicated to the description and analysis of the document and the text and the meaning of the same hadith (method); Islamic thought, Islamic awakening, Islamic aspiration, jihad, resistance and martyrdom are all at the same time, and martyrdom is the highest virtue in the world. This article is dedicated to explaining this peak of goodness. In this hadith of Razavi, peace be upon him, the situation of the Mujahideen from the first step has been shown in detail in three parts, from jihad to martyrdom, from martyrdom to the resurrection, and from the resurrection to eternity. It is connected until after the martyrdom, which is not in any other hadith (findings);

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Jihad
  • Martyrdom
  • Resistance
  • Prophetic Tradition
  • Razavi Hadith
  • Islamic Awakening
  1. ابن جوزی، یوسف بن قزاوغلی (1426). تذکرة الخواص من الامة بذکر خصائص الأئمة ع، قم: المجمع العالمی لاهل البیت ع.
  2. ابن حجرهیتمی، ابو العباس احمد بن محمد بن علی (1417). الصواعق المحرقة علی اهل الرفض و الضلال و الزندقه، بیروت: الرساله.
  3. احمد بن فارس بن زکریا، ابوالحسین (1378). معجم مقاییس اللغه، ترتیب و تنقیح محمدرضا علی عسگری وحیدر مسجدی، قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه
  4. اردبیلی غروی حائری، محمد علی (1403). جامع الرواه وازاحه الاشتباهات عن الطرق و الاسناد، قم: منشورات مکتبة آیت العظمی المرعشی النجفی.
  5. اصفهانی، ابونعیم احمد بن عبدالله بن احمد بن اسحاق بن موسی بن مهران (1410). تاریخ اصبهان، بیروت: دارالکتب العلمیة.
  6. آل نبی، محسن و یوسفی مقدم، محمدصادق (زمستان 1400). «چالشهای مقاومت از منظر قرآن کریم»، در: فصلنامه مطالعات بیداری اسلامی، سال دهم، شماره سوّم (پیاپی 22).
  7. ثعلبی نیشابوری، ابواسحاق احمد بن محمد (1422). الکشف و البیان معروف به تفسیر ثعلبی، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
  8. حسینی موسوی، محمدبن ابی‌طالب، (1418). تسلیه المجالس و زینه المجالس (مقتل الحسین علیه السلام). قم:موسسه المعارف الاسلامیه،
  9. حسینی میلانی، علی (1384). نفحات الازهار فی خلاصة عبقات الانوار، للعلم الحجة آیت الله السید حامد حسینی الکهنوی، قم: مرکز الحقائق الاسلامة.
  10. رازی، منصور بن حسین ابوسعد آبی (1424). نثر الدر فی المحاضرات، بیروت: دارالکتب العلمیة.
  11. راضی قزوینی، ابوالقاسم عبدالکریم بن محمد بن عبدالکریم (1408). التدوین فی اخبار قزوین، قم: دارالکتب العلمیه.
  12. راغب اصفهانی، ابوالقاسم حسین بن محمد بن مفضل (1404). المفردات فی غریب القرآن، تهران: دفتر نشر الکتاب.
  13. زمخشری، ابوالقاسم محمود بن عمر (1992م). ربیع الابرار و نصوص الأخبار، بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
  14. زیدبن علی بن حسین بن علی بن ابی‌طالب (بی‌تا). مسند الامام زید، بیروت: دارمکتبة الحیاة.
  15. سبزواری، محمد بن محمد (1413). جامع الاخبار او معارج الیقین فی اصول الدین، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث.
  16. شریف کاشانی، فتح الله بن شکرالله (1423). زبدة التفاسیر، قم: مؤسسه بنیاد معارف اسلامی.
  17. شعیری سبزواری، تاج الدین محمدبن محمد بن حیدر (1413). جامع الاخبار، تحقیق علاء آل جعفر، قم: موسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث.
  18. صدوق، ابوجعفر محمد بن علی بن حسین قمی (1372). عیون اخبارالرضا ع، ترجمه علی اکبر غفاری و حمیدرضا مستفید، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
  19. صریفینی حنبلی، تقی الدین ابواسحاق ابراهیم بن محمد بن ازهر (1614). المنتخب من کتاب السیاق لتاریخ نیسابور، بیروت : دارالفکر.
  20. طائی، احمد بن سلیمان بن صالح بن وهب بن عامر ابوجعد (1406). صحیفه الامام الرضا ع، تصحیح محمد مهدی نجف، مشهد:کنگره جهانی امام رضا ع.
  21. طباطبائی بروجردی، حسین (1415). جامع احادیث الشیعه فی احکام الشریعة، قم: نشر الصحف.
  22. طبرسی، ابوعلی فضل بن حسن (1403). مجمع البیان فی تفسیر القرآن، قم: منشورات مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی، قطع رحلی.
  23. طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن (1381ه.ق). رجال الطوسی، قم: منشورات الرضی.
  24. طهرانی، محمد محسن (1403). الذریعة الی تصانیف الشیعه، بیروت: دارالاضواء.
  25. عروسی حویزی، عبدعلی بن جمعه (1415). نورالثقلین، قم: اسماعیلیان.
  26. قبانجی، حسن (بی‌تا). مسند الامام علی ع، تحقیق طاهر اسلامی، بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
  27. قمی مشهدی، محمد بن محمدرضا (1368). کنزالدقائق و بحر الغرائب، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  28. قمی، عباس (1414). سفینه البحار و مدینه الحکم و الآثار، قم:اسوه.
  29. مدرسی، محمدتقی (1413). التشریع الاسلامی مناهجة و مقاصده، تهران: انتشارات مدرسی.
  30. مطهری، مرتضی (1387). جهاد، چ 17، قم:صدرا.
  31. مطهری، مرتضی (بی‌تا). قیام و انقلاب مهدی عاز دیدگاه فلسفه تاریخ به ضمیمه مقاله شهید، قم:انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه.
  32. مکارم شیرازی، ناصر (1361). تفسیر نمونه، طهران: دارالکتب الاسلامیة.
  33. مکارم شیرازی، ناصر (1379). الامثل فی تفسیر کتاب الله المنزل، قم: مدرسة الامام علی بن ابی طالب ع.
  34. منصوری، ابوطیب نایف بن صلاح بن علی (1432). الروض الباسم فی تراجم شیوخ الحاکم، ریاض: دارالعاصمه.
  35. موسوی خوئی، ابوالقاسم (1403). معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرّواة، قم: مدینة العلم.
  36. میبدی شافعی، ابوالفضل رشید الدین احمد بن محمد (1393). کشف الاسرار و عدة الابرار معروف به تفسیر خواجه عبدالله انصاری، به سعی و اهتمام علی اصغر حکمت، تهران: امیرکبیر، چ 9.
  37. نجاشی، ابوالعباس احمد بن علی (1407). فهرست أسماء مُصنّفی الشیعة مشهور به رجال نجاشی، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه.
  38. نوری طبرسی، حسین بن محمد تقی (بی‌تا). خاتمه مستدرک الوسائل، قم: مؤسسة آل‌البیت ع لاحیاء التراث.
  39. نوری طبرسی، حسین بن محمد تقی (1408). مستدرک الوسائل و مستنبطالمسائل، قم: موسسه آل البیت ع.
  40. مستدرک الوسائل و مستنبطالمسائل، قم: موسسه آل البیت ع.