نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسنده

دانشجوی علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم و عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور مرکز بروجرد، لرستان، ایران.

چکیده

گروهها وفرقه های مختلف از دیرباز همواره در درون جامعه اسلامی خود را منتسب به اسلام نموده و قرائت های مختلفی را از اسلام ارائه کرده اند با نگاه پارادایمی، اندیشه سیاسی مسلمانان را در سطح کلان می توان به سه جریان سنت گرایی دینی، نوگرایی دینی و تجدد گرایی دینی، تقسیم نمود. فکر سلفی تکفیری جزء جریان موسوم به سنت گرایی دینی قابل طرح و بررسی است. نگارنده در پی پاسخ به این سوال است که ماهیت گروههای سلفی چیست؟ و کشورهای غربی (بخصوص امریکا) چه اهداف ونقشی را در شکل گیری، رشد وتداوم این گروههای دنبال می کنند؟ برای پاسخ به این سوال؛ ابتدا به بررسی اندیشه سلفی پرداخته شده و مولفه های فکر سلفی را در چارچوب سنت گرایی دینی مورد بحث قرار داده؛ سپس با محور قرار دادن نظریه برخورد تمدنهای هانتینگتون به چگونگی نقش غرب در شکل گیری، رشد و تداوم این گروهها می پردازیم. فرضیه مورد نظر این است که با توجه به نظریه هانتینگتون غرب همواره از شکل گیری قدرت تمدنی جهان اسلام واهمه داشته است، بدین منظور برای پیشگیری از تبدیل شدن جهان اسلام به عنوان یک قدرت جهانی، تلاش دارد تا با اسلام هراسی و معرفی اسلام امریکایی، کشورهای اسلامی را در دو راهی انتخاب سلفی‌ها یا پایگاه‌های آمریکایی قرار دهد. لذا تا حد امکان تلاش می کند، ضمن مخالفت ظاهری با گروههای تکفیری، چهره ای نامعقول از اسلام به جهانیان معرفی نمایند؛ بنابراین غرب اگر چه ممکن است در اصل شکل گیری گروه های سلفی نقش کمی را ایفا نماید اما با پشتیبانی و حمایت همه جانبه از گروه های سلفی برای تغییر فرایند اسلام گرایی و تامین منافع استراتژیک خود تلاش می کند. چرا که این مساله زمینه حضور بلند مدت خود وسرکوب جریان های منتسب به مقاومت را برای جلوگیری از شکل گیری تمدن واقعی اسلام فراهم می سازد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The role of Western countries in the formation of Salafi ideas

نویسنده [English]

  • Hosein Aliyari

Baqer University political science student and faculty member Payam Noor University of Boroujerd,Lorestan, Iran.

چکیده [English]

Groups and sects have long been attributed to Islam within the Islamic community and have different interpretations of Islam by looking paradigm, political thought Muslims at large can be divided into three streams of religious traditionalism, religious modernism and religious modernism were divided. Takfiri Salafi think part of the so-called religious traditionalism and design reviews. The author seeks to answer this question: What is the nature of Salafist groups? And the West (especially America) what objectives and role in the formation, growth, introducing and maintaining these groups are looking for? To answer this question, first discussed the idea of Salafi thought and the Salafi components discussed in the context of religious traditionalism; then Huntington’s clash of civilizations theory by focusing on how the role of the West in the formation, growth and continuity of the turn. According to the theory of Huntington’s hypothesis is that the West has always been afraid of the formation of Islamic civilization, In order to avoid becoming the Islamic world as a global power, is trying to Islam phobia and the introduction of American Islam, Islamic countries Salafists or the US bases will be selected in two ways. Therefore tries as much as possible, while opposition of Takfiri groups, face unreasonable introduce Islam to the world, so West Although in principle the formation of  Salafist groups may play little role, but with the support and the support Islamist and Salafist groups to change the process in its strategic interests.Because this is a long-term presence and alleged suppression of the resistance to prevent the formation of Islamic civilization provides real.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Political Islam
  • Islamic Civilization
  • Western civilization
  • Religious traditionalism
  • Salafi
  • Takfiri
  • Huntington
ابن بشر النجدی، عثمان (1349 ق). عنوان المجد فی تاریخ النجد، جلد اول، مکه مکرمه: المطبعه السلفیه.
ابن غنام، حسین (1415 ه.ق). تاریخ نجد. قاهره: دارالشروق.
اسدالهی، محمود (1383). وهابیت توطئه استعمار، تهران: نشر الف.
اسماعیلی، حمیدرضا (1386). القاعده از پندار تا واقعیت، تهران: اندیشه سازان نور.
امیری وحید، مجتبی (۱۳۷۵). نظریه برخورد تمدن‏ها، هانتینگتون و منتقدانش، تهران: وزارت امور خارجه.
 امین العاملی، سید محسن (1376). تاریخچه-و نقد و بررسی عقاید و اعمال وهابی ها. ترجمه ونگارش ابراهیم سید علوی، تهران: امیرکبیر.
بوطی، محمدسعیدرمضان (1375). سلفیه بدعت یا مذهب، ترجمه حسین صابری، مشهد: بنیاد پژوهش های اسلامی.
دکمجیان، هراریر (1366). اسلام در انقلاب (جنبشهای اسلامی در جهان غرب)، ترجمه؛ احمدی، تهران: کیهان
دین پرست، منوچهر (1384). سفر وهابیت به مصر، مجله زمانه، سال چهارم، شماره 33، خرداد:73-68.
زیدی، علی مرتضی (1374). فعالیت های تبلیغاتی دشمنان اسلام در جهان، مجله معرفت، شماره 13.
صبری، انوشه (1388). سلفیه تهدیدی برای اینده اسلام در افریقا، وطن امروز، شماره 358
عجم، محمد (1389). القاعده: زمینه ساز استقرار پایگاههای نظامی امریکا و ناتو در افریقا، مطالعات افریقا، سال پانزدهم، شماره 21، بهار و تابستان.
علی آبادی، علیرضا (1375). افغانستان، تهران: وزارت امور خارجه.
قربانی، کاوه و رجبی، سوران (1387). میزان تاثیر پذیری جوانان کردستان از فعالیتهای وهابیون در استان کردستان، واحد مطالعات و برنامه ریزی سازمان ملی جوانان استان کردستان.
الگار، حامد (1386). وهابی گری، ترجمه احمد نمایی، مشهد: بنیاد پژوهش های اسلامی
لامان، (۱۳۷۵). عوامل ارتباط بین اسلام و غرب، دیدگاهها و تحلیلها، بولتن دفتر مطالعات سیاسی و بین‏المللی وزارت امور خارجه، سال دهم، شماره‏۱۰۳، مهر.
مکارم شیرازی، ناصر (1388). وهابیت بر سر دوراهی، قم: انتشارات امام علی ابن ابی طالب (ع).
نصرتی نژاد، فرهاد (1381). نفت، انرژی و طالبان، مجله کتاب ماه علوم اجتماعی، شماره 54 و 55.
 هانتینگتون، ساموئل (1378). برخورد تمدنها و بازسازی نظم جهانی، ترجمه محمد علی حمید رفیعی، تهران: دفتر پژوهش های فرهنگی.
 هانتینگتون، ساموئل (1376). رویارویی تمدن‏ها، ترجمه سیمین موحد، مجله سروش، سال نوزدهم، ش ۸۳
هرسیج، حسن و تویسرکانی، مجتبی (1392). چالش های وهابیت، ایران، جهان اسلام و غرب، تهران: دانشگاه امام صادق و پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
همفر، مستر (1380). خاطرات مستر همفر، جاسوس انگلیس درکشورهای اسلامی، ترجمه علی کاظمی: قم، اخلاق.
هینس، جف (1381). دین، جهانی شدن و فرهنگ سیاسی در جهان سوم: تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
 Jervis, Robert (2003), Understanding the Bush doctrine, in  Poltical Secience Quarte.