نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار، گروه الهیات، دانشکده حقوق و الهیات دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
2 دانشجوی کارشناسی ارشد گروه الهیات، دانشکده حقوق و الهیات، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
چکیده
تحریف واقعیت ها و دستاوردهای انقلاب اسلامی یکی از ابزار های دشمن برای القاء ناکارآمدی و شکست نظام در اهداف است. در این راستا آیت الله خامنه ای در جایگاه فقاهت و رهبری به عنوان احیاء کننده مفهوم جهاد تبیین، بر روشنگری واقعیت ها جهت بی اثر نمودن این ابزار، تأکید ویژه داشتهاند. بنابراین عنایت به پشتوانه شرعی جهاد تبیین در بسط و اجرای آن ضروری مینماید (مسأله)؛ پژوهش حاضر با روش توصیفی_تحلیلی با رویکرد استقرایی و تحلیل بیانات مقام معظم رهبری با استفاده از منابع کتابخانهای به تخریج و تبیین ماهیت و مبانی فقهی جهاد تبیین پرداخته است (روش)؛ نتایج حاکی بر آن است که جهاد تبیین از منظر آیت الله خامنه ای برتلاش روشنگرانه در برابر خصم، در راه اعتلاء و برپایی دین اسلام اطلاق می شود. به جهت اهمیت ویژه آن در عصر کنونی واجب عینی است که نسبت به افراد و موارد، مختلف خواهد بود. این فریضه، قطعی و فوری و در حد توان به صورت تدافعی و تهاجمی به انجام می رسد. مبانی فقهی وجوب جهاد تبیین مبتنی بر آیات، روایات و قواعد فقهی نظیر قاعده وجوب ارشاد جاهل، وجوب حفظ نظام، مصلحت نظام، وجوب تعاون بر نیکویی و دعوت است ( یافته ها).
کلیدواژهها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Explanation jihad from the point of view of Ayatollah Khamenei and its jurisprudential foundations
نویسندگان [English]
- Seyedeh Fatemeh tabatabaee 1
- abdolreza Mohammad Hosseinzadeh 1
- sahar akbarpour farsangi 2
1 Associate Professor, Department of Theology, Faculty of Law and Theology, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran
2 M.A student, Department of Law and Theology, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran
چکیده [English]
Distorting the facts and achievements of the Islamic Revolution is one of the enemy's tools to induce inefficiency and defeat the system in its goals. In this regard, Ayatollah Khamenei, in the position of jurisprudence and leadership, as a revivalist of the concept of explanation jihad, has placed special emphasis on clarifying the facts in order to neutralize this tool. Therefore, considering the Shariah support of explanation Jihad, it is necessary to explain it in its expansion and implementation(issue); The current research with a descriptive-analytical method with an inductive approach and the analysis of the Supreme Leader's statements by using library sources has been used to illustrate the nature and jurisprudential foundations of explanation jihad (method); The results indicate that from Ayatollah Khamenei's point of view, the explanation Jihad refers to an enlightened effort against the enemy, in the way of elevating the Islam. Due to its special importance in the current era, it is an objective obligation that will be different for people and cases. This duty is definite and immediate and is done defensively and offensively to the extent of one's ability. The jurisprudential foundations of the obligation of jihad are based on verses, traditions and jurisprudential rules, such as the rule of the obligation to guide the ignorant, the obligation to preserve the system, the expediency of the system, the obligation to cooperate for goodness, and invitation(findings).
کلیدواژهها [English]
- Jihad
- Explanation
- Verses
- Hadiths
- Jurisprudential rule
- Ayatollah Khamenei
قرآن کریم
نهج البلاغه
1.ابن الأثیر، مجد الدین أبو السعادات المبارک بن محمد( 1399هـ - 1979م). النهایة فی غریب الحدیث والأثر، بیروت :المکتبة العلمیة
2.ابنعربى، محمد بن عبدالله( 1408). احکام القرآن، بیروت:دار الجیل، (چاپ اول).
3.ابن منظور، محمد بن مکرم( 1414). لسان العرب ، بیروت: دار صادر، (چاپ سوم).
4.ابن بابویه، محمد بن على(1385). علل الشرائع، قم:کتاب فروشى داورى ، (چاپ اول).
5.آرایی، وحید،(1401).حکمرانی فرهنگی انقلاب اسلامی ایران الهام بخش بیداری اسلامی، مطالعات بیداری اسلامی، سال یازدهم، شماره 4، پیاپی 26، 127- 144
6.آملی، محمد تقی(۱۴۱۳). المکاسب و البیع، تقریر:نایینی، محمدحسین، قم:مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین
7.انصارى، مرتضى بن محمدامین(1411). المکاسب ، قم:دار الذخائر، (چاپ اول).
8.ایروانى، باقر( 1386). الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانى ، تهران:قلم،( چاپ اول).
9.بجنوردى، سید محمد بن حسن موسوى(1401 ). قواعد فقهیه، تهران:مؤسسه عروج، (چاپ سوم).
10.تمیمى آمدى،عبد الواحد بن محمد(1410). غرر الحکم و درر الکلم، قم: دار الکتاب الإسلامی، (چاپ دوم).
11.جصاص، احمد بن على( 1405). احکام القرآن، بیروت:دار إحیاء التراث العربی،( چاپ اول).
12.جوهری، أبونصرإسماعیل بن حماد(1407). الصحاح تاج اللغة و صحاح العربیة، بیروت:دار العلم للملایین، (چاپ چهارم).
13.حر عاملی، محمد بن حسن(۱۴۱۶). تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة ، قم : مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث
14.حسینی خامنه، سید علی (15/2/1372). بیانات ایت الله خامنه ای در دیدار جمعی از کارگران و معلمان
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=2666
15.حسینی خامنه، سید علی (21/6/1373).بیانات در آغاز بکار دهمین گردهمایی سراسری ائمه جمعه
https://farsi.khamenei.ir/newspart-index?id=17358&nt=2&year=1373&tid=1010
16.حسینی خامنه، سید علی (3/11/1373).دیدار جمعی از هنرمندان و دستاندرکاران امور فرهنگی و هنری
https://farsi.khamenei.ir/news-content?id=29948
17.حسینی خامنه، سید علی (20/3/1375).بیانات در دیدار فرماندهان لشکر ۲۷ محمد رسولالله (ص)
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=4790
18.حسینی خامنه، سید علی (27/1/1377).بیانات در دیدار کارگزاران نظام
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=2882
19.حسینی خامنه، سید علی (4/12/1377).بیانات در جلسه پرسش و پاسخ مدیران مسئول و سردبیران نشریات دانشجویی
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=7571
20.حسینی خامنه، سید علی (8/5/1378).بیانات در خطبههای نمازجمعه
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=2962
21.حسینی خامنه، سید علی (8/11/1382).پیام به کنگره عظیم حج
https://www.leader.ir/fa/content/pdf/2539
22.حسینی خامنه، سید علی (10/3/1384).بیانات در دیدار اعضای ستاد برگزاری مراسم سالگرد ارتحال امام خمینی(ره)
https://farsi.khamenei.ir/newspart-index?id=3294&nt=2&year=1384&tid=1422
23.حسینی خامنه، سید علی (30/11/1384).بیانات در دیدار جمعی از مخترعان جوان
https://farsi.khamenei.ir/newspart-index?id=3276&nt=2&year=1384&tid=5085
24.حسینی خامنه، سید علی (9/4/1386).بیانات در دیدار اعضای هیأت دولت و مدیران اجرایی کشور
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3389
25.حسینی خامنه، سید علی (28/5/1386).بیانات در دیدار میهمانان شرکت کننده در چهارمین مجمع جهانی اهل بیت (ع)
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3397
26.حسینی خامنه، سید علی (18/4/1390).بیانات در دیدار اساتید و فارغالتحصیلان تخصصی مهدویت
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=12889
27.حسینی خامنه، سید علی (21/9/1391).بیانات در دیدار شرکتکنندگان در اجلاس جهانی اساتید دانشگاههای جهان اسلام و بیداری اسلامی
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=21741
28.حسینی خامنه، سید علی (11/4/1393).بیانات در دیدار اساتید دانشگاه ها
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=26859
29.حسینی خامنه، سید علی (12/8/1394).بیانات در دیدار دانشآموزان و دانشجویان
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=17819
30.حسینی خامنه، سید علی (14/10/1394).بیانات در دیدار ائمه جمعه سراسر کشور
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=50689
31.حسینی خامنه، سید علی (۲۹/۲/۱۳۹۵).بیانات رهبری در دیدار قاریان و حافظان برتر شرکت کننده در مسابقات بینالمللی قرآن کریم
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=33125
- حسینی خامنه، سید علی (12/4/1395).بیانات در دیدار جمعى از دانشجویان
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=33694
33.حسینی خامنه، سید علی (31/5/1395).بیانات در دیدار ائمه جماعات مساجد استان تهران
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=34109
34.حسینی خامنه، سید علی (5/7/1395).بیانات در دیدار اعضای ستادهای برگزاری کنگره شهدای استانهای کهگیلویه و بویراحمد و خراسان شمالی
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=34514
35.حسینی خامنه، سید علی(23/10/1398).بیانات در دیدار دستاندرکاران کنگره شهدای روحانی
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=50291
36.حسینی خامنه، سید علی (14/3/1399).سخنرانی تلویزیونی به مناسبت سیویکمین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمهالله)
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=45814
37.حسینی خامنه، سید علی (29/11/1399).بیانات در ارتباط تصویری با مردم آذربایجان شرقی
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=47366
38.حسینی خامنه، سید علی (5/7/1400).بیانات در پایان مراسم عزاداری اربعین حسینی
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=48746
39.حسینی خامنه، سید علی (21/9/1400).بیانات در دیدار پرستاران و خانواده شهدای سلامت
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=49192
40.حسینی خامنه، سید علی (5/9/1401).بیانات در دیدار بسیجیان
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=51418
- حیائی، طاهره، حیائی، محمد حسین( 1401).گستره جهاد تبییین در اندیشه دفاعی امام خامنهای، معرفت سیاسی، شماره 27، 7- 20.
42.خمینی، روح الله (1421) .کتاب البیع، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، (چاپ اول).
43.خمینی، روحالله، (۱۴۰۳). تحریرالوسیله، تهران: مکتبه اعتماد، (بی چا).
44.خمینى، روحالله( 1423). ولایت فقیه، تهران:موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى
45.خویی، ابوالقاسم(1402). مصباح الفقاهة، قم: منشورات مکتبة الداوری، (چاپ اول).
46.خویى، ابوالقاسم(1428). غایة المأمول ، قم: المجمع الفکر الاسلامی، (چاپ اول).
47.راغب اصفهانی، حسین بن محمد بن مفضل)1404 ). المفردات فی غریب القرآن ، دفتر نشر الکتاب، (چاپ دوم).
- رحمانی تیرکلایی، حسین،( 1401). بررسی تأثیرات بینشی و انگیزشی قدرت نرم دشمن بر بیداری اسلامی از نگاه خطبههای ،16 22و93 نهجالبلاغه، مطالعات بیداری اسلامی، سال 11، شماره 4، پیاپی 26، 7-29
49.رضایى اصفهانى، محمدعلى(1387). تفسیر قرآن مهر، قم: پژوهش هاى تفسیر و علوم قرآن ،(چاپ اول).
50.سبزوارى، محقق، محمد باقر بن محمد مؤمن(1423). کفایة الأحکام ،قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم،(چاپ اول).
51.شاهعبدالعظیمى، حسین( 1363). تفسیر اثنى عشرى، تهران: میقات ،(چاپ اول).
52.شریعتی روحالله(۱۳۹۳). قواعد فقه سیاسی، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، (بی چا).
53.شهید ثانی، زین الدین بن علیالعاملی(۱۴۰۰ ه.ق). منیه المرید، قم: انتشارات صادقی،(بی چا).
54.شیخزاده، محمد بن مصطفى(1419). حاشیه محیى الدین شیخ زاده على تفسیر القاضى البیضاوى،.بیروت: دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون، (چاپ اول).
55.شیخ طبرسی،ابوعلی فضل بن حسن(1415). مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، (چاپ اول).
56.شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن( بی تا). التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: احیاء التراث العربی
57.شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن( 1387). المبسوط فی فقه الإمامیة، تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة، (چاپ سوم).
58.شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن(1365). تهذیب الأحکام فی شرح المقنعة للشیخ ، تهران: دار الکتب العلمیة، (چاپ چهارم).
59.شیخ کلینی،ابوجعفر محمّد بن یعقوب(1407). الکافی، تهران: دار الکتب الإسلامیة،(چاپ چهارم).
60.شیخ مفید، محمد بن محمد(1413 ق). الأمالی،قم:کنگره شیخ مفید، (چاپ اول).
61.صلح میرزایی، سعید( 1400). جهاد تبیین در اندیشه حضرت آیت الله خامنه ای، تهران: انتشارات انقلاب اسلامی، (چاپ اول).
62.طباطبایى، محمدحسین(1390). المیزان فی تفسیر القرآن،بیروت:مؤسسةالأعلمی للمطبوعات،(چاپ دوم).
63.عظیمی،مجتبی(22/11/1400). جهادتبیین
64.فاضل لنکرانى، محمد(1385ش). إیضاح الکفایة، قم: نوح، (چاپ پنجم).
65.فیض کاشانی،محمد محسن(1415). تفسیر الصافی، تهران: کتبه ی صدر
66.قرطبى، محمد بن احمد(1364). الجامع لأحکام القرآن ، تهران: ناصر خسرو، (چاپ اول).
67.قمی، میرزا أبو القاسم( 1430). القوانین المحکمة فی الأصول ، قم: احیاء الکتب الاسلامیة، (چاپ اول).
68.کاشانى، فتحالله بن شکرالله(1336 ه.ش). منهج الصادقین فی إلزام المخالفین، 10جلد، تهران: کتابفروشى اسلامیه ، (چاپ اول).
69.کریمی، محمود، بخشی، محمد رضا( 1399). مفهوم شناسی جهاد کبیر در قرآن کریم و تبیین عرصه های آن ، پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن، شماره شانزدهم، 187-206
70.مجلسی،محمد باقر بن محمد تقی(۱۴۰۳). بحارالأنوار لدرر اخبار الائمة الاطهار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، (چاپ دوم).
71.محقق مقدّس أردبیلی، احمد بن محمد(بی تا). زبدة البیان فی أحکام القرآن، تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة ، (چاپ اول).
72.مروارید علیاصغر(۱۴۱۰ ه.ق). سلسله الینابیع الفقهیه،بیروت: دار التراث الاسلامیه، (بی چا).
73.مصباح یزدی، آیتالله محمدتقی(1392). بهترینها و بدترینها از دیدگاه نهجالبلاغه، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، (چاپ پنجم).
74.مصطفوی، محمد کاظم(۱۴۲۱). القواعد الفقهیة 1، قم،مؤسسة النشر الإسلامی ، (چاپ چهارم).
75.مطهری مرتضی(بیتا). رساله جهاد، تهران: انتشارات صدرا
76.منتظری نجفآبادی، حسین علی(۱۳۶۷). مبانی فقهی حکومت اسلامی، ترجمه:محمود صلواتی، قم:مؤسسه کیهان
77.نائینی، میرزا محمد حسین غروی( ۱۴۲۴). تنبیه الأمة و تنزیه الملة، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی
78.نجفی جواهری، شیخ محمد حسن(1362). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، (چاپ هفتم).
79.نجم آبادی، زهرا السادات (1401). مقاله الزامات و موانع اخلاقی جهاد تبیین در اندیشه ی مقام معظم رهبری با تکیه بر نقش روحانیت ، مطالعات اخلاق کاربردی، دوره 12، شماره 46، 103- 128.
80.هاشمی شاهرودی، محمود(1382). فرهنگ فقه، قم: مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت ،(چاپ اول).
81.یزدى، سید مصطفى محقق داماد( 1406). قواعد فقه ، تهران: مرکز نشر علوم اسلامى، (چاپ دوازدهم).