نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم سیاسی،دانشکده علوم انسانی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

2 کارشناسی ارشد علوم سیاسی، گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

چکیده

وقوع انقلاب اسلامی تحت تاثیر اندیشه‌های امام خمینی(ره) و نظریه ولایت فقیه، تغییرات عمیقی در منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا ایجاد کرد. عملکرد جنبش‌های اسلامی و به طور اخص اندیشه مقاومت در نیم قرن اخیر، تحت تأثیر این نظریه و بازتاب انقلاب اسلامی بوده است. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی چگونگی شکل‌گیری مقاومت در منطقه خاورمیانه و تحلیل چگونگی اثرگذاری نظریه ولایت فقیه بر اندیشه مقاومت در این منطقه می باشد. پرسش بنیادی پژوهش حاضر این است که ولایت فقیه چگونه بر ملت‌های منطقه تأثیر گذاشته و موجب شکل‌گیری مقاومت گردیده است؟ (مسئله) در پژوهش حاضر از روش کیفی و رهیافت جامعه شناسی سیاسی.استفاده شده است (روش) یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد امام خمینی‌(ره) با اتکاء بر نظریه ولایت فقیه و سه اصل اساسی عدالت، توجه به آراء و نظرات مردم (مردم سالاری) و مقابله با مستکبران عالم در برابر مستضعفان از طریق قدرت نرم در شکل‌گیری خودجوش هسته‌های مقاومت موثر بوده و پس از عمق یابی و گسترش محور مقاومت، منافع ملی جمهوری اسلامی ایران در منطقه خاورمیانه نیز تامین شده است. (یافته ها)

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis of the Influence of the Velayat Faqih Theory on the Idea of Resistance in the Middle East

نویسندگان [English]

  • Majid Ostovar 1
  • Ali Akbar Dana 2

1 Assistant Professor, Department of Political Science, Faculty of Humanities, Rasht Branch of Islamic Azad University, Rasht, Iran

2 Master of Political Science, Department of Political Science, Faculty of Humanities, Rasht Branch of Islamic Azad University, Rasht, Iran

چکیده [English]

The Islamic Revolution, under the influence of Imam Khomeini's thoughts and the Velayat Faqih Theory, had a profound impact on the region of West Asia and North Africa. The performance of Islamic movements and the intellectual axis of resistance in the last half century has been influenced by the Velayat Faqih Theory and the reflection of the Islamic Revolution. Therefore, the purpose of the present research is to investigate how resistance is formed in the Middle East and to analyze how the “Velayat Faqih” Theory has an effect on the thought of resistance in the Middle East. The question of the current research is, how has the “Velayat Faqih” Theory influenced the nations of the region and caused the formation of resistance? (Question) The present research method is qualitative and its approach is political sociology. (the method). The findings of the research show that Imam Khomeini relied on the “Velayat Faqih” Theory and the three basic principles of justice, paying attention to the opinions and opinions of the people (democracy). And confronting the despots of the world against the oppressed through soft power in the spontaneous formation of resistance nuclei, and after the expansion of the axis of resistance, the national interests of the Islamic Republic of Iran have been secured in the Middle East region. (Findings)

کلیدواژه‌ها [English]

  • Velayat Faqih
  • Resistance
  • Soft Power
  • Middle East
  • Imam Khomeini
  1. ابوالحسنی شیرازی، حبیب اله و رضایی جعفری، محسن، (۱۳۸۸). انقلاب اسلامی و جنبش حزب اله لبنان، نشریه مطالعات روابط بین الملل، شماره ۸.
  2. استوار، مجید و شاه علی، احمد رضا (۱۴۰۱). «تأثیر نمادین انقلاب اسلامی ایران در جهان اسلام»، فصلنامه پژوهشهای سیاسی جهان اسلام، س ۱۲، ش ۴، زمستان ۱۴۰۱، صص ۷۳-۵۵.
  3. اطهری، سید حسین و کشاورز، حمیدرضا و راعی، فهیمه (۱۳۹۲). بررسی تأثیر انقلاب اسلامی بر جنبش‌های اخیر خاورمیانه با تأکید بر مفهوم اشاعه نظریه سازه انگاری، مطالعات سیاسی جهان اسلام، شماره ۵ و ۶، سال دوم.
  4. افتخاری، اصغر (۱۳۹۹). مقاومت در اسلام (نظریه و الگو)، چاپ اول، تهران: انتشارات اندیشه سازان نور.
  5. افتخاری، اصغر و همکاران، (۱۳۸۷). قدرت نرم (فرهنگ و امنیت)، چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق علیه السلام.
  6. باقری دولت آبادی، علی و بیگی، مهدی، (۱۳۹۹). انقلاب اسلامی ایران و تأثیرات آن بر شکل گیری و تقویت مؤلفه‌های قدرت نرم حزب اله لبنان، پژوهشنامه تاریخ، سیاست و رسانه، سال سوم، شماره دوم، صص ۳۶-۱۳
  7. برزگر، ابراهیم، (۱۳۹۴). نظریه‌های بازتاب جهانی انقلاب اسلامی ایران، چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق علیه السلام.
  8. بهروز، صمد، (۱۳۹۸). مؤلفه‌های تأثیرگذاری حداکثری انقلاب اسلامی ایران بر حزب اله لبنان، پژوهش‌های انقلاب اسلامی، شماره ۲۸.
  9. جاویدی، رقیه، (۱۳۹۳). بازتاب انقلاب اسلامی بر سازمان جهاد اسلامی فلسطین، فرهنگ و پژوهش، شماره ۱۸.
  10. جوادی ارجمند، محمد جعفر و محمدی مصیری، علی (۱۳۹۸). خاستگاه اندیشه مقاومت در ایران، پژوهش‌های سیاست اسلامی، شماره ۱۶، سال ۷.
  11. حسن نیا مقدم، سیدعباس و قائدی، محمدرضاودهشیری، محمدرضاوکشیشیان سیرکی، گاوینه، (۱۳۹۹). بررسی مؤلفه‌های راهبردی مقاومت در اندیشه مقام معظم رهبری، پژوهش‌های سیاسی و بین المللی، شماره ۴۵، سال ۱۱.
  12. خدادادی، محمد اسماعیل، (۱۳۸۳). شکل گیری انتفاضهٔ فلسطین زمینه‌ها و چرایی، نشریه انسان پژوهی دینی، شماره ۱.
  13. خمینی، روح اله، (۱۳۷۱). صحیفه نور، جلد ۱۱، تهران: مؤسسه تنظیم ونشر آثار امام خمینی (ره).
  14. دارا، جلیل و بابایی، محمود، (۱۳۹۴). بازخوانی جنبش انصاراله یمن در بستر انقلاب اسلامی ایران، پژوهش‌های انقلاب اسلامی، شماره ۱۵، سال چهارم.
  15. داوند، محمد و داوند، حجت و اسلامی، محسن (۱۳۹۷). تأثیر انقلاب اسلامی بر هندسه قدرت مقاومت اسلامی در غرب آسیا، مطالعات سیاسی جهان اسلام، شماره ۲۵، سال هفتم.
  16. دهشیری، محمدرضا (۱۳۹۰). بازتاب مفهومی و نظری انقلاب اسلامی ایران در روابط بین الملل، چاپ دوم، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
  17. رنجکش، محمدجواد (۱۳۹۸). بررســی تأثیر انقلاب اسلامی ایران بر جنبشهای بیداری اسلامی با تأکید بر مفهوم اشاعه ســازه انگاری، فصلنامه علمی مطالعات بیداری اسلامی، دوره ۸، شماره ۱، صص ۷۴-۵۱.
  18. سادات، سید احمد (۱۳۹۴). روابط جمهوری اسلامی ایران با جنبش‌های مقاومت اسلامی فلسطین با تأکید بر جهاد اسلامی، مطالعات سیاسی جهان اسلام، شماره ۱۶، سال ۴.
  19. صلح میرزایی، سعید، (۱۳۹۸). اندیشه مقاومت از منظر حضرت آیت اله العظمی خامنه‌ای، چاپ اول، تهران، انتشارات انقلاب اسلامی.
  20. عسگری کرمانی، محمد و حسین معین آبادی بیدگلی (۱۴۰۰). بررسی مجموعه امنیتی خاورمیانه و شناخت ائتالفها و تهدیدها با تأکید بر نقش ائتالف محور مقاومت در مناسبات آن مجموعه، فصلنامه علمی مطالعات بیداری اسلامی، دوره ۱۰، شماره ۲، صص ۱۴۷-۱۲۹.
  21. عظیمی دولت آبادی، امیر و سیف، زهره (۱۳۹۶). بررسی مقایسه‌ای جنبش حزب اله لبنان و انصاراله یمن، اندیشه سیاسی در اسلام، شماره ۱۱.
  22. قهرمانپور، رحمن (۱۳۹۴). هویت و سیاست خارجی در ایران و خاورمیانه، چاپ اول، تهران: انتشارات روزنه.
  23. کربلایی پازوکی، علی و قانعی اردکانی، مهدی و حسن زاده، صالح (۱۳۹۸). تأثیر مبانی کلامی امامیه بر پیدایش حزب اله لبنان، مطالعات انقلاب اسلامی، شماره ۵۷.
  24. کوشکی، محمد صادق و نجابت، روح اله (۱۳۹۶). تأثیر پذیری مفهومی و روشی انصاراله یمن از انقلاب اسلامی ایران، نشریه پژوهش‌های انقلاب اسلامی، شماره ۲۲.
  25. متقی، ابراهیم (۱۳۹۷). «عملگرایی راهبردی در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره)»، همایش انقلاب اسلامی در منظومه فکری امام خمینی (ره) از نظریه تا عمل، تهران: مرکز فرهنگی دانشجویی امام، ولایت فقیه و انقلاب اسلامی. صص ۳۱۷-۲۹۷.
  26. میر احمدی، منصور و احمدوند، ولی محمد (۱۳۹۴). هویت و مبانی فکری جنبش انصاراله در یمن، فصلنامه اندیشه سیاسی در اسلام، شماره ۲ و ۳.
  27. ناظمی اردکانی، مهدی و خالدیان، صفرعلی (۱۳۹۷). مؤلفه‌های فرهنگی گفتمان مقاومت اسلامی در جهان اسلام، شماره ۲، سال هفتم.
  28. نجات، سیدعلی (۱۳۹۶). بازتاب انقلاب اسلامی بر جنبش انصاراله یمن، مطالعات خاورمیانه، شماره ۳ و ۴.
  29. نصر اصفهانی، محسن (۱۴۰۱). تأثیر نقش مفهومی انقلاب اسلامی بر هویت خواهی شیعیان یمن با تاکید بر جنبش الحوثی، فصلنامه علمی مطالعات بیداری اسلامی، دوره یازدهم، شماره ۱، صص ۷۵-۵۵.
  30. هدایتی شهیدانی، مهدی و بابایی، محمد رضا (۱۳۹۹). محور مقاومت شرحی بر ویژگی‌ها و وجوه مختلف، چاپ اول، تهران: اندیشه سازان نور.
  31. Brian Katz (2018). Axis Risinge Irans Evolving Strategy and Non – State Partnership in the Middle East. CSIS: Center for Strategic and International Studies.
  32. Carrette, Jeremy R. “Prologue to a Confession of the Fiesh” in Religion and Culture: Michel Foucault, ed. Jeremy R. Carrette (New York: Routledge, 1999).
  33. Keddi, Nikki. (1995). Iran and Muslim Word: Resistance and Revolution. London: MaCmilaN.
  34. Nye. J.S. (1990). Soft Power, Foreign Policy, (80). 153-171.