نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• محمد شجاعیان

دانشیار و مدیر گروه علوم سیاسی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران.

چکیده

مقاومت علیه سلطه غیرمسلمانان بر مسلمانان از مبانی وحیانی متقنی برخوردار است.یکی از مهمترین این مبانی، آیه ۱۴۱ سوره نساء است که اساس قاعده فقهی نفی سلطه کفار بر مسلمین است.انجام هر اقدامی که منجر به برتری کافران بر مسلمانان شود،حرمت تشریعی دارد.بررسی صورت گرفته در پژوهش حاضر نشان می دهد بیشتر مفسرین معاصر شیعه و سنی،برخلاف اسلاف خود،با توسعه معنایی نفی سلطه کافرین بر مسلمانان به دلالت های سیاسی و اجتماعی این آموزه قرآنی به صورت جدی توجه کرده اند. هدف از پژوهش حاضر تبیین تحول در فهم دلالت های سیاسی و اجتماعی آیه نفی سلطه وبررسی عوامل آن(مساله) با روشی توصیفی تحلیلی(روش) است. می توان دو عامل مهم را برای این تغییر رویکرد بیان کرد.عامل اول سلطه دولت های غربی بر بخش های وسیعی از جهان اسلام است.این مشکل موجب شده است مصلحان و متفکران دینی با تامل در متون اصیل اسلامی تلاش کنند راهی برای برون رفت از آن بیابند.عامل دوم تلاش فقهاء مسلمان به بویژه فقهاء شیعه در شکل دهی به جنبش های اعتراضی علیه سلطه خارجی بر مبنای این اصل قرآنی(یافته ها) به عنوان یکی از مهمترین مبانی دینی نفی سلطه غیرمسلمانان بر مسلمانان است.

کلیدواژه‌ها

• قرآن
• سیاست
• مقاومت
• سبیل
• سلطه
• روابط خارجی

موضوعات

• سیاسی

عنوان مقاله [English]

the Quranic basis of resistance against domination: looking at the evoluation of the concept of domination in shia and sunni interpretation

نویسنده [English]

• mohammad shojaiyan

Associate Professor of Political Science, Research Institute and University, Qom, Iran.

چکیده [English]

The resistance against the rule of non-Muslims over Muslims has a valid revelation. One of the most important of these bases is verse 141 of Surah Nisa, which is the basis of the jurisprudential rule of denying the rule of infidels over Muslims. Based on this, doing any action that leads to the superiority of infidels over Muslims , it has legal respect.The investigation carried out in the present research shows that most of the contemporary Shia and Sunni commentators, unlike their predecessors, have seriously paid attention to the political and social implications of this Quranic doctrine by developing the meaning of negating the domination of the infidels over Muslims.The purpose of the current research is to explain the evolution in understanding the political and social implications of the verse of denial of domination and to examine its factors (issue) with a descriptive and analytical method (method). Two important factors can be stated for this change of approach.The first factor is the dominance of Western governments over large parts of the Islamic world.This problem has caused reformers and religious thinkers to try to find a way out of find it.The second factor is the efforts of Muslim jurists, especially Shiite jurists, in forming protest movements against foreign rule based on this Quranic principle (findings) as one of the most important religious bases of negating the rule of non-Muslims over Muslims.

کلیدواژه‌ها [English]

• Quran
• politics
• resistance
• negation of domination
• foreign relations