نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار علوم سیاسی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
2 دانشجوی دکتری مطالعات سیاسی انقلاب اسلامی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
چکیده
گفتمان‌های سیاسی موثر بر جهت‌گیری‌های سیاست داخلی و خارجی ترکیه بعد از استقلال عبارتنداز: ملی‌گرایان‌سکولار یا کمالیست‌ها، لیبرالیست‌های‌سکولار، ملی‌گرایان‌اسلام‌گرا و لیبرالیست‌های‌اسلام‌گرا (نوعثمانی‌گرایان). رشد گفتمان‌نوعثمانی-گرایی را می‌توان از دوره اوزال دانست که با به قدرت‌رسیدن حزب‌عدالت‌و‌توسعه در سال 2002، این گفتمان با دال مرکزی اسلام‌لیبرال به اوج خود رسید. بعد از تحولات‌بیداری‌اسلامی در سال 2011، سیاست نوعثمانی‌گرایان‌ترکیه در قبال بحران-سوریه و مقاومت‌اسلامی شکل‌گرفته علیه تروریست‌هایی مانند داعش، با فراز‌و‌نشیب‌های جدی روبرو بود. سوال پژوهش این است که دلایل تقابل جریان‌نوعثمانی‌گری با مقاومت‌اسلامی با تاکید بر مساله‌داعش چیست؟ پژوهش حاضر مبتنی بر چارچوب نظری گفتمان و کاربست روش‌کیفی از نوع توصیفی-تحلیلی می‌باشد. نگارندگان نوعثمانی‌گرایی را به‌عنوان جریانی معارض با مقاومت‌اسلامی مفروض دانسته و معتقدند نوعثمانی‌گرایان حزب‌عدالت‌و‌توسعه، در عین التزام به اسلام-لیبرال به‌عنوان دال‌مرکزی نوعثمانیسم، در مقاطع و بحران‌های مختلف، به برجسته‌کردن یکی از دال‌های شناور این گفتمان ازجمله سکولاریسم، ناسیونالیسم، پراگماتیسم و توازن رابطه با شرق و غرب پرداختند. در عرصه‌نظر، گفتمان‌نوعثمانی‌گرایی با دال مرکزی اسلام‌لیبرال را می‌توان درمقابل اسلام‌سیاسی گفتمان‌مقاومت‌اسلامی درنظر‌گرفت. در جریان بحران‌سوریه نیز، نوعثمانی‌گرایان، با حمایت از گروه‌های معارض جریان‌مقاومت‌اسلامی ازجمله داعش، درصدد برآمدند تا با غیریت‌سازی و تقابل با گفتمان مقاومت‌اسلامی که مبتنی بر اسلام‌سیاسی می‌باشد، بتوانند گفتمان خود را در جهان‌اسلام گسترش و نهادینه کنند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Ottomanism as an opposing current of Islamic resistance: a case study of ISIS
نویسندگان [English]
- Mahdi Naderi 1
- shohreh pirani 1
- seyede mehrane sadatei، 2
1 Assistant Professor of Political Science, Shahid University, Tehran, Iran
2 PhD student of Islamic Revolution Political Studies, Shahid University, Tehran, Iran
چکیده [English]
Abstract
The growth of the discourse of neo-Ottomanism can be seen from the Ozal period,when the Justice and Development Party(AKP)came to power in 2002,this discourse reached its peak with the nodal point of liberal Islam.After the developments of the Islamic awakening in 2011,Turkey's neo-Ottomanist policy faced serious ups and downs regarding the Syrian crisis and the Islamic resistance formed against terrorists such as ISIS.The question of the research is,what are the reasons for the conflict between the current of Ottomanism and the Islamic resistance with an emphasis on ISIS?The current research is based on the theoretical framework of the discourse and the application of the qualitative method of the descriptive-analytical type.The writers consider Ottomanism as a movement opposed to the assumed Islamic resistance and believe that the Ottomanists of AKP,while adhering to liberal Islam as the nodal point of Ottomanism,at different times and crises,highlight one of the floating signifiers of this discourse such as secularism,nationalism,pragmatism,and the balance between East and West.Theoretically,the discourse of Ottomanism with the nodal point of liberal Islam can be considered as the discourse of Islamic resistance against political Islam.During the Syrian crisis,the Ottomanists,by supporting the opposing groups of the Islamic resistance,including ISIS,tried to expand their discourse in the Islamic world by alienating and opposing the discourse of the Islamic resistance,which is based on political Islam.
کلیدواژه‌ها [English]
- Political Islam
- Liberal Islam
- Islamic resistance
- ISIS
- Neo-Ottomanism
- احمدی‌طباطبایی، سیدمحمدرضا، پیروزفر، مهدی (1397). اسلام‌سیاسی‌مدرن‌درترکیه؛ مطالعه‌موردی‌اندیشه‌وآموزه‌های‌سیاسی‌نجم‌الدین‌اربکان، فصلنامه‌سیاست، دوره 48، صص 307- 289.
- اسماعیلی، محمدمهدی (1399). مترجمان: صفاالدین‌تبرائیان، محمدابراهیم‌ریاضی، میثم‌صفری، جنگ‌جهانی‌برضدسوریه؛ شکست‌توطئه‌علیه‌محورمقاومت، نشر: مرکزاسنادانقلاب‌اسلامی.
- انستیتوتحقیقات‌استراتژیک‌روسیه (1396). مترجم: پرویزقاسمی، داعش‌تهدیدی‌برای‌امنیت‌بین‌المللی، نشردانشگاه‌امام‌صادق.
- بصیری، محمدعلی، افشاری، عبدالرحمن، نجفی، داود (1395). اسلام‌سیاسی‌وانقلاب‌اسلامی‌ایران، فصلنامه‌سیاست، سال‌سوم، شماره 11، صص 65-49.
- پوستین‌چی، زهره، متقی، ابراهیم (1390). زبان‌سیاسی‌مقاومت‌اسلامی‌درسیاست‌بین‌الملل، فصلنامه‌پژوهشهای‌روابط‌بین‌الملل، دوره‌نخست، شماره‌یکم، صص 129-97.
- پیشگاهی‌فرد، زهرا، مصطفوی، غلامعلی، ذکی، یاشار، تحلیل‌مواضع‌ترکیه‌درقبال‌تحولات‌منطقه (موردمطالعه: داعش). فصلنامه‌علمی‌مطالعات‌سیاسی‌جهان‌اسلام، سال‌هشتم، شماره 4، پیاپی 32، زمستان، صص 46-23.
- خواجه‌سروی، غلامرضا، رحمنی، مریم (1392). انقلاب‌اسلامی‌ایران‌وگفتمان‌سیاسی‌شیعه‌درلبنان، فصلنامه‌پژوهش‌های‌انقلاب‌اسلامی، سال‌دوم، شماره‌ششم، صص 146-125.
- داوداوغلو، احمد (1395). مترجم: محمدحسین‌نوحی‌نژادممقانی، عمق‌راهبردی، نشرامیرکبیر.
- سلیمانی، غلامعلی، رضاپور، دانیال، فاضلی، سامان (1398). بررسی‌تطبیقی‌سیاست‌خارجی‌کمالیستهاوپساکمالیستهادرجمهوری‌ترکیه، فصلنامه‌پژوهش‌های‌سیاسی‌جهان‌اسلام، سال‌نهم، شماره‌دوم، صص 241-215.
- شیرودی، مرتضی، نوروزی‌فیروز، رسول (1393). سیاست‌دراسلام‌لیبرالی (بررسی‌ونقداندیشه‌های‌سیاسی‌درگفتمان‌اسلام‌میانه‌روترکی). پژوهش‌های‌سیاست‌اسلامی، سال‌اول، شماره‌دوم، صص 111-83.
- صیادشیرازی، مهدی، محمدی، فرزاد (1399). مقایسه‌اسلام‌اجتماعی‌جنبش‌فتح‌اله‌گولن‌بااسلام‌سیاسی‌رجب‌طیب‌اردوغان، مجله‌بین‌المللی‌پژوهش‌ملل، دوره‌پنجم، شماره 56، صص 58-31.
- قاسمی، بهزاد (1397). ژئوپلیتیک‌محورمقاومت‌وامنیت‌ملی‌جمهوری‌اسلامی‌ایران‌براساس‌گفتمان‌انقلاب‌اسلامی، فصلنامه‌آفاق‌امنیت، سال‌یازدهم، شماره‌سی‌وهشتم، صص 29-5.
- قاسمی، محمدعلی (1395). استراتژی‌ترکیه‌درقبال‌داعش، فصلنامه‌مطالعات‌راهبردی، سال 19، شماره 3، پیاپی 73، صص 114-93.
- قربانی، مصطفی، غفاری، سلیمان، کارگرشورکی، علی (1399). راهبردنگاری‌نقش‌آفرینی‌جمهوری‌اسلامی‌درمحورمقاومت‌اسلامی‌باتحلیل SWOT، فصلنامه‌علمی‌مطالعات‌سیاسی‌جهان‌اسلام، سال‌نهم، شماره 1، پیاپی 33، صص 155- 176.
- کوشکی، محمدصادق، رنجبر، مصطفی (1395). سیاست‌خارجی‌درغرب‌آسیااحزاب‌اسلام‌گرای‌ترکیه‌وسیاست‌منطقه‌ای (ازابتدا تا 2012). تهران: نشرخرسندی.
- گل‌محمدی، ولی (1398). ادراک‌رهبران‌وتحولات‌سیاست‌خارجی‌ترکیه، تهران: دانشگاه‌وپژوهشگاه‌عالی‌دفاع‌ملی‌وتحقیقات‌راهبردی.
- محمودی‌رجا، سیدزکریا، باقری‌دولت‌آبادی، علی، راوش، بهنام، بررسی‌محورمقاومت‌وآینده‌نظام‌سلطه‌بااستفاده‌ازنظریه‌نظام‌جهانی، فصلنامه‌علمی‌مطالعات‌بیداری‌اسلامی، دوره 7، شماره 14، صص 28-7.
- Activist Post(2015).Bilal Erdogan:The Real ISIS Oil Minister,December4,Retrieved From: Bilal Erdogan: The Real ISIS Oil Minister - Activist Post
- Albayrak,Didem Özdemir,Turan,Kürşad(2016).“Neo-Ottomanism in Turkish Foreign Policy Through the Lenses of the Principal-Agent Theory”,SSPS,Vol.1,Issue1,pp.129-154.
- Albayrak,Ayla(2014).“Turkey’s Erdogan Makes Victory Speech:The Breakdown”,Wall Street Journal,,August 11,Retrieved From: Turkey's Erdogan Makes Victory Speech: the Breakdown - WSJ
- Alekseevich,Avatkov Vladimir(2018).“Neo-Ottomanism as a Key Doctrine of Modern Turkey”, Communication and Public Diplomacy,Vol.1,No.1,pp 80-88.
- Ataman, Muhittin(2003).“Özalist Dış Politika: Aktif ve Rasyonel Bir Anlayış”,Bilgi(7).Issue2,pp.49-64.
- Batashvili,David(2017).“How Turkey exercise its new grand strategy: an outline”,Georgian Foundation for Strategic and International Studies.
- Cinar,Alev(2011).“The Justice and Development Party:Turkey's experience with Islam,democracy,liberalism,and secularism”,International Journal of Middle East Studies,Vol.43,No.3,pp.529-541.
- CNN Turk(2014).“They picnicked in Istanbul and called for jihad”,July29,Retrieved From: İstanbul'da piknik yapıp cihat çağrısında bulundular (cnnturk.com)
- Cumhuriyet(2014).Kilicdaroglu:“Davutoglu,you wanted a document,here's a document”,October14,Retrieved From: Kilicdaroglu: 'Davutoglu, you wanted a document, here's a document' (cumhuriyet.com.tr)
- Danforth,Nicholas(2008).“Ideology and pragmatism in turkish foreign policy:from atatürk to the AKP”,Turkish Policy Quarterly,Volume7,Number3,pp.83-95.
- Daloglu,Tulin(2013).“Davutoglu Invokes Ottomanism As a New Order for Mideast”,Al-Monitor,March10,Retrieved From: https://www.al-monitor.com/originals/2013/03/turkey-davutologu-ottoman-new-order-mideast.html
- Diken(2014).“ABD Hazine Bakanlığı:IŞİD’in petrol satışına Türkler de aracılık ediyor”,October24,Retrieved From: ABD Hazine Bakanlığı: IŞİD'in petrol satışına Türkler de aracılık ediyor - Diken
- Davutoglu,Ahmet(2010).“Turkish Foreign Policy and The EU in 2010”,Turkish Policy Quarterly,Vol.8,No.3.
- Faiola,Anthony,Mekhennet,Souad (2014).“In Turkey,a late crackdown on Islamist fighters”,Aguest12,Retrieved From: https://www.washingtonpost.com/world/how-turkey-became-the-shopping-mall-for-the-islamic-state/2014/08/12/5eff70bf-a38a-4334-9aa9-ae3fc1714c4b_story.html
- Gontijo,Lorenzo C.B.,Barbosa,Roberson S. (2020).“Erdogan’s pragmatism and the ascension of AKP in Turkey: Islam and neo-Ottomanism”,Digest of Middle East Studies, pp.1-16.
- Grigoriadis,Ioannis N. (2009).“Islam and democratization in Turkey: secularism and trust in a divided society”,Democratization,16:6, pp.1194-1213.
- Hale,William,Ozbudun,Ergun(2010).Islamism,Democracy and Liberalism in Turkey,Routledge.
- Heper,Metin,Toktas,Sule(2003).“Islam, Modernity, and Democracy in Contemporary Turkey:The Case of Recep Tayyip Erdogan”,The Muslim World,Vol.93,pp.157-185.
- Murison,Alexender(2006).‘‘The strategic depth doctrine of Turkish foreign policy’’,Middle Eastern Studies,42(6).pp.945-964.
- Ozyurt,Ahu(2014).“Sympathy for the devil that is ISIL”,September26,Retrieved From: Sympathy for the devil that is ISIL (hurriyetdailynews.com)
- Philips,L.David(2014).“Research Paper: ISIS-Turkey Links”,November9,Retrieved From: https://www.huffpost.com/entry/research-paper-isis-turke_b_6128950
- Press TV(2014).“new report shows turkeyisil links”, October21,Retrieved From: www.presstv.ir
- Radikal(2014,June13).“MIT hosted ISIS on the orders of Muammar Guler”,Retrieved From: 'MIT hosted ISIS on the orders of Muammar Guler' - Policy News - Radical (radikal.com.tr)
- Samanyoluhaber(2014,November14).“Kilicdaroglu shows document of weapons going to ISIS”,Retrieved From: Kilicdaroglu shows document of weapons going to ISIS (samanyoluhaber.com)
- Saraçoğlu,Cenk,Demirkol,Ozhan(2015).“Nationalism and Foreign Policy Discourse in Turkey Under the AKP Rule:Geography,History and National Identity”,British Journal of Middle Eastern Studies,42:3,pp.301-319.
- Tanspinar,Omer(2012).“Turkey’s Strategic Vision and Syria”,The Washington Quarterly,35:3,pp.127-140.
- Yavuz,Hakan M. (1998).“Turkish identity and foreign policy in flux: The rise of Neo‐Ottomanism”,Critique:Critical Middle Eastern Studies,7:12,19-41.
- Yavuz,Hakan M. (2020). Nostalgia for the Empire The Politics of Neo-Ottomanism,Oxford University Press.
- Yavuz,Hakan M. (2019). “Understanding Turkish secularism in the 21th century:a contextual roadmap”,Southeast European and Black Sea Studies,DOI: 10.1080/14683857.2019.1576367
- Yilmaz,Ihsan,Bashirov,Galib(2018).“The AKP after 15years:emergence of Erdoganism in Turkey”,Third World Quarterly,pp.1812-1830.
)