نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دکترای زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
ادبیات بیداری یکی از گونه‌های مطرح ادبیات است که به‌دلیل شرایط سیاسی خاص کشورهای خاورمیانه در دوران معاصر، وضعیت ویژه‌ای پیدا کرده است. دو کشور ایران و فلسطین از جمله کشورهای بارز در زمینۀ بیداری اسلامی و مقاومت هستند. دو تن از چهره‌های برجسته این نوع ادبی، سمیح صباغ (1947-1992م) و قیصر امین‌پور (1338- 1386ش) هستند که به دلیل مقاربت زمانی حیات سیاسی و اجتماعی خود دارای بن‌مایه‌ها و مضامین ادبی مشترکی هستند. هشت سال دفاع مقدس در ایران و مبارزۀ ملت فلسطین در برابر اشغالگران اسرائیلی و خائنان داخلی، زمینه‌ای غنی و پربار را در پرداختن به مضامین بیداری اسلامی و مقاومت، پیش روی این دو شاعر قرار داده است (مسئله). پژوهش حاضر، با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی و مکتب ادبیات تطبیقی آمریکا صورت گرفته است (روش). و در پایان مشخص گردید: اشعار دو شاعر، به دنبال ایجاد یک انقلاب علیه بیدادگران زمان است که در این زمینه مقاربت و نزدیکی زیادی به یکدیگر دارند، اما سخن در باب آزادی و بیداری در اشعار صباغ برخلاف امین‌پور، به دلیل طولانی شدن مسئلۀ فلسطین بیشتر است. زبان شعری آنها به دلیل ماهیت بیدارگری و اصلاح‌طلبی، ساده و روان و گاه نمادین است. امین‌پور برخلاف صباغ از زبان حماسی و شخصیت‌های دینی و تاریخی بهره برده است (یافته‌ها).
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
The comparative approach of the crystallization of the idea of Islamic awakening in the poems of Samih Sabbagh and Qaisar Aminpour
نویسنده [English]
- Dana Talebpour
ph.d in Arabic language and literature in University of Tehran, Tehran, Iran,
چکیده [English]
Awakening literature is one of the prominent types of literature that has gained a special status due to the specific political conditions of the Middle East countries in the contemporary era. The two countries of Iran and Palestine are among the prominent countries in the field of Islamic awakening and resistance. Two of the prominent figures of this literary genre are Samih Sabbagh (1992-1947) and Qaiser Aminpour (2007-1959) who, due to their social and political life, share common literary themes. Eight years of sacred defense in Iran and the struggle of the Palestinian nation against the Israeli invaders and internal traitors have given these two poets a rich and fruitful field in dealing with the themes of Islamic awakening and resistance. The current research has been based on the descriptive-analytical method and the American school of comparative literature, and it was determined at the end: The poems of two poets seek to create a revolution against the rioters of the time, who are very close to each other in this field, but the talk about freedom and awakening in Sabbagh's poems, unlike Aminpour, is more due to the prolongation of the Palestine issue. Their poetic language is simple and fluent and sometimes symbolic due to the nature of awakening and reformism. Unlike Sabbagh, Aminpour has used epic language and .
کلیدواژه‌ها [English]
- Islamic
- resistance
- Comparative Literature
- Samih Sabbagh
- Qeysar Aminpour
- قرآن کریم
- امین‌پور، قیصر (1363). در کوچه آفتاب، تهران: نشر سروش
- امین‌پور، قیصر (1364). تنفس صبح، چاپ دوم، تهران: حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی
- امین‌پور، قیصر (1375). آینه‌های ناگهان، چاپ دوم، تهران: افق
- امین‌پور، قیصر (1380). گل‌ها همه آفتابگردانند، تهران: مروارید
- امین‌پور، قیصر (1386). دستور زبان عشق، چاپ دوم، تهران: افق
- امین‌پور، قیصر (1394). گزیده اشعار قیصر امین‌پور، چ 23، تهران: مروارید
- بختیاری، فاطمه (1388). ادبیات مقاومت ایران و فلسطین در شعر محمود درویش و قیصر امین پور، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس
- پاژو، دانییل هنری (1994). الأدب العام و المقارن، ترجمه: غسان السید، دمشق: اتحاد کتاب العرب
- الحسین، قصی (1972). الموت والحیاة فی شعر المقاومه، ط 1، بیروت: دارالرائد العربی
- خضر، عباس (1968). أدب المقاومه، القاهره: دارالکتاب العربی
- درگاهی، زین‌العابدین (1387) آزادی در سروده‌های قیصر امین‌پور، ماهنامه‌ی کتاب ماه ادبیات، شماره 23، پیاپی 137، صص 222-201
- درویش، محمود (1964). أوراق الزیتون، حیفا: مطبعه الاتحاد التعاونیه
- رجایی، نجمه (1382). شعر و شرر (تحلیل شعر انقلاب در ادبیات عرب)، چ 1، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی
- رحیمیان، افسانه (1388). «تأملی بر شعر و شاعری در دوره دفاع مقدس»، رهیافت انقلاب اسلامی. س 3، ش 11، صص 96-83
- روشنفکر، کبری و ذوالفقاری، کبری (1390). بررسی تطبیقی ژرف اندیشی در شعر محمود درویش و قیصر امین‌پور، فصلنامه نقد و ادبیات تطبیقی، سال اول، شماره 2، صص 130-99
- روزبه، محمدرضا (1381). ادبیات معاصر ایران (نثر)، تهران: روزگار
- زند رحیمی، مینا؛ هادی‌پور، هدی؛ کمالی مقدم، حمیده (1399). «بررسی انتقال مؤلفه‌های پایداری در فرایند ترجمه: مطالعة موردی ترجمة انگلیسی سعید سعیدپور از اشعار قیصر امین‌پور»، مجلة مطالعات بیداری اسلامی، س 9، ش 18، ص 65-83
- سلیمان، خالد (1376). فلسطین و شعر معاصر عرب، چاپ اول، تهران: چشمه
- السلیمانی، احمد (2007). «تقنیه القناع الشعر»، مجله غیمان (صنعاء)، العدد 3
- سمیعی اصفهانی، علیرضا و فتحی مظفری، عبدالرضا (1392). بررسی تأثیر مؤلفه‌های قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران بر جنبش بیداری اسلامی خاورمیانه (با تأکید بر رویکرد سازه‌انگاری، مجله جامعه‌شناسی سیاسی جهان اسلام، س2، ش1، صص 59-88.
- سنگری، محمدرضا (1389). ادبیات دفاع مقدس (مباحث نظری و شناخت اجمالی گونه‌های ادبی)، تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدّس
- سنگری، محمدرضا (1380). نقد و بررسی ادبیات منظوم دفاع مقدس، چ 1، تهران: پالیزان
- شرکت‌مقدم، صدیقه (1388). تطبیقی مکتبهای ادبیات، مجله مطالعات تطبیقی، سال سوم، ش 12، صص 51-71
- شیرودی، مرتضی (1388). انقلاب اسلامی و بیداری اسلامی تأثیرگذاری و نمونه‌ها، فصلنامۀ انقلاب اسلامی، س5، ش 16، صص 73-106
- صباغ، سمیح (1992). الأعمال الشعریه الکامله، بیجا
- عبود، عبده (1999). الأدب المقارن (مشکلات و آفاق)، ط 1، دمشق: اتحاد الکتاب العرب
- عطیة، أحمد محمد (1974). أدب المعرکة، ط2، بیروت: دار الجیل
- علوش، سعید (1987). مدارس الأدب المقارن؛ دراسه منهجیه، ط 1، بیروت: مرکز الثقافه العربیه
- علوی مقدم، سید محمد (1383). شاعر متعهد کیست و شعر متعهد چیست؟، نشریه ادبیات فارسی دانشگاه آزاد مشهد، ش 3 و 4، صص 9-16
- فرهنگی؛ سهیلا (1389). «نشانه‌شناسی شعر الفبای درد سروده‌های قیصر امین‌پور»، فصلنامۀ علمی پژوهشی کاوشنامه، س 11، ش 21، صص 143-166
- محمدی روزبهانی، محبوبه (1389). قسم به نخل، قسم به زیتون (بررسی تطبیقی شعر مقاومت ایران و فلسطین)، چ 1، تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس
- مسگری، نسرین (1392). ادبیات پایداری و بازتاب آن در شعر سمیح صبّاغ، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه خوارزمی
- شرکت‌مقدم، صدیقه (1388). تطبیقی مکتبهای ادبیات، مجله مطالعات تطبیقی، سال سوم، ش 12، صص 51-71
- کارخانه، جواد؛ محمد مهدی روشن چسلی؛ فاروق نعمتی (1397). «فریاد خون‌ها (درنگی بر بُن‌مایه‌های پایداری در شعرِ حسن عبدالله قرشی)»، مجلة مطالعات بیداری اسلامی، دورة 7، ش 13، ص 85-109
- مکی، أحمد الطاهر (1987). الأدب المقارن؛ أصوله وتطوُّره ومناهجه، القاهرة: دار المعارف.
- ناصری، ناصر و فریبا ساعی‌پور خدادادی (1393). «بررسی تطبیقی ادبیات مقاومت در اشعار محمود درویش و قیصر امین‌پور»، در بهارستان سخن (فصلنامه علمی-پژوهشی ادبیات فارسی) سال 11، شماره 26، صص 120-101
- ناصیف، أمیل (2002). أروع ما قیل فی الوطنیات، ط1، بیروت: دار الجیل
- نوروزی، عبد الصاحب (1395). بررسی و تحلیل ساختار و مضمون شعر عربی بیداری اسلامی (دهۀ نود شمسی)، رسالۀ دکتری، دانشگاه رازی.
)