نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
استادیار الهیات و معارف اسلامی، گروه معارف اسلامی، دانشکده پزشکی. دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایران.
چکیده
با نظر به رسالت ذاتی جمهوری اسلامی ایران در تحقق امت واحده اسلامی از سویی و تلاش روز افزون قدرت‌های امپریالیست در جهت سد راه رسالت مذکور - با تقویت راهبرد تقابل شیعه و سنی و شعله‌ور ساختن حربه تکفیر در راستای پاره پاره ساختن امت اسلامی - از سوی دیگر، این سوال اساسی مطرح است که چه راهبردی در تعامل با اهل سنت می‌بایست فراروی جمهوری اسلامی قرار گیرد؟ (مسأله) با تحلیل و بررسی منابع کتابخانه‌ای - به ویژه سخنان امامَین انقلاب اسلامی - (روش)، می‌توان گفت: تا پیش از حاکمیت یافتن جمهوری اسلامی در ایران، شیعیان در تعامل با اکثریت اهل سنت به ترتیب سه راهبرد مدارا، تقابل و تقریب را آزموده‌اند (یافته‌ها)، اما ریشه این راهبردها به دوران حاکمانی باز می‌گردد که علی‌رغم مسلمان بودن، اعم از شیعه یا سنی، دارای مشروعیت تام و کاملی چون حاکمیت امروز جمهوری اسلامی ایران نبوده‌اند (فرضیه). لذا در راستای تحقق آرمان امت واحده، ارتقا راهبرد تقریب مذاهب اسلامی و اتخاذ راهبرد تامین مذاهب اسلامی از سوی نظام جمهوری اسلامی امری ضروری است (نتایج).
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
The Islamic Republic of Iran and the need to adopt a strategy to support Islamic religions in order to curb the flow of takfir and extremism
نویسندگان [English]
- Alimohammad Heydarsarlak
- Seied Rasol Hosseine Kohestani
Assistant Professor of Theology ,Department of Islamic knowledge, Faculty Of Medicine, Golestan University of Medical Sciences, Gorgan, Iran.
چکیده [English]
Considering the inherent mission of the Islamic Republic of Iran in realizing a single Islamic ummah on the one hand and the increasing efforts of the imperialist powers to block the said mission by strengthening the strategy of Shiite-Sunni confrontation and igniting the tactic of takfir in order to tear the Islamic ummah apart, This is a fundamental question; What strategy in dealing with Sunnis should be presented to the Islamic Republic? ( issue)
By analyzing the library resources, especially the sayings of the Imams of the Islamic Revolution (method), we can say: Prior to the establishment of the Islamic Republic of Iran in Iran, the Shiites, in interaction with the majority of Sunnis, tried three strategies of tolerance, confrontation and rapprochement, respectively (Results), But the roots of these strategies go back to the era of rulers who, despite being Muslims, whether Shiites or Sunnis, did not have full legitimacy as the rule of the Islamic Republic of Iran today (hypothesis). Therefore, in order to achieve the ideal of a single nation, it is necessary to promote the strategy of approximation of Islamic religions and the adoption of the strategy of providing Islamic religions by the system of the Islamic Republic (results).
کلیدواژه‌ها [English]
- Islamic Republic of Iran
- approximation of religions
- provision of religions
- division
- takfir
- آدمی، علی و مرادی، عبدالله (1394). چیستی افراطگرایی در اسلام سیاسی: ریشه‌های هویتی و کنش هنجاری، پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، سال 5، شماره 3، ص 59 – 29.
- ابن‌ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبةالله (بی‌تا). شرح نهج البلاغة، قم، کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی (ره).
- أبوخلیل، شوقی (2012). أطلس الفرق والمذاهب الإسلامی، بیروت، دارالفکر المعاصر.
- ابوالفرج اصفهانی، علی بن الحسین (بی‌تا). مقاتل الطالبیین، با اشراف: کاظم المظفر، قم، دارالکتاب.
- التیامی، رضا (1399). سیاست ترویج بنیادگرایی و بالکانیزه سازی خاورمیانه پس از بیداری اسلامی، دو فصلنامه بیداری اسلامی، سال 9، شماره 18، ص 164-139.
- اوحدی حائری، پرویندخت (1385). اوضاع شیعیان در دوره متوکل عباسی، شیعه شناسی، شماره 13، ص 30 – 9.
- بخشی شیخ احمد، مهدی (1385). سید قطب و اسلام‌گرایی معاصر، علوم سیاسی، سال 9، شماره 33، ص 190 – 171.
- جعفریان، رسول (1379). صفویه در عرصه دین، فرهنگ و سیاست، قم، پژوهشکده حوزه و دانشگاه.
- جمعی از نویسندگان (1426 ق). فرهنگ فقه فارسی، قم، موسسه دائرة‌المعارف فقه اسلامی.
- جودکی، محبوبه (1382). «مدخل: تقریب»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، ج 7، ص 773- 776.
- حسینی‌خامنه، سیدعلی (رهبر معظم انقلاب اسلامی) 09/ 02/ 1392، اجلاس جهانی علما و بیداری اسلامی.
- حسینی‌خامنه، سیدعلی(05/ 10/ 1368). دیدار جمعی از روحانیون اهل سنت.
- حسینی‌خامنه، سیدعلی(01/ 07/ 1370، دیدار اعضای شورای عالی مجمع تقریب مذاهب اسلامی.
- حسینی‌خامنه، سیدعلی(08/ 10/ 1394، دیدار میهمانان کنفرانس وحدت اسلامی.
- حسینی‌خامنه، سیدعلی(14/ 06/ 1392، دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری.
- حسینی‌خامنه، سیدعلی(27/ 09/ 1395، دیدار میهمانان کنفرانس وحدت اسلامی
- حسینی‌خامنه، سیدعلی(1/ 11/ 1390، دیدار شرکت‌کنندگان اجلاس جهانی جوانان و بیداری اسلامی.
- حسینی‌خامنه، سیدعلی(20/ 07/ 1390). دیدار جمع روحانیون کرمانشاه.
- حسینی‌خامنه، سیدعلی(23/ 02/ 1388). دیدار روحانیون کردستان.
- حسینی‌خامنه، سیدعلی(13/ 04/ 1368). مراسم بیعت اقشار مختلف مردم.
- حسینی‌خامنه، سیدعلی(14/ 03/ 1389). خطبه‌های نمازجمعه.
- حسینی‌خامنه، سیدعلی(14/ 11/ 1390). خطبه‌های نماز جمعه.
- خمینی، سید روح اللّه موسوی (امام خمینی) (1422). کتاب الطهارة، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
- خمینی، سید روح اللّه موسوی (بی تا). الرسائل، قم، اسماعیلیان.
- خمینی، سید روح اللّه موسوی (1385). صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
- خواندمیر، غیاث‌الدین حسینی (1380). حبیب السیر فی أخبار البشر، تصحیح: محمد دبیرسیاقی، تهران، خیام.
- رشید رضا، محمد (بی‌تا). الخلافة، قاهره، الزهراء.
- رنجبر، محمدعلی و مشکوریان، محمدتقی (1389). «مواجهة محقق کرکی با استقرار حاکمیت صفوی در عصر شاه اسماعیل اول»، فصلنامه پژوهش‌های تاریخی، سال 2، شماره 4، ص 136-107.
- سبحانی، جعفر (1392). «ریشه‌های پدیده تکفیر در تاریخ»، فصلنامه کلام اسلامی، سال 22، شماره 87، ص 18-9.
- سبحانی، جعفر (1391). فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی، ترجمه: محمد عیسی جعفری، قم، مؤسسه امام صادق (ع).
- سرفرازی، عباس، لعل شاطری، مصطفی و رضانژاد، حسین (1393). «سیاست مذهبی شاه اسماعیل اول صفوی و تأثیر آن بر مناسبات فکری ایران و عثمانی»، فصلنامه یژوهشنامه تاریخ، سال 9، شماره 36، ص 92- 77.
- سیمبر، رضا و مقیمی، احمدعلی (1394). «منافع ملی و شاخص‌های دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه سیاست جهانی، دوره چهارم، شماره اول، ص 38-7.
- طباطبایی، سیدمحمدحسین (1388). شیعه در اسلام، قم، بوستان کتاب.
- عظیمی حمید و دیگران (1394). اطلس رهبران، قم، معارف.
- فراتی، عبدالوهاب (1396). «ایدئولوژی تکفیر؛ سرشت و راهبرد مواجهه با آن»، علوم سیاسی، سال 20، شماره 77، ص 127- 99.
- فیرحی، داود (26/ 07/ 1395). تحولات ژئوپلیتکی غرب آسیا و جهان اسلام، موسسه آینده پژوهی جهان اسلام.
- قطب، سید ابراهیم حسین (1979 م). معالم فی الطریق، بیروت، دارالشروق.
- کلینی، محمد بن یعقوب (1365). الأصول من الکافی، تصحیح: علی‌اکبرغفاری، تهران، اسلامیه.
- نیآوردی، ابو الحسن (بی‌تا). الاحکام‌السلطانیة، قاهره، دارالحدیث.
- متولی، عبدالله (1395). تأثیر مذهب بر الگوهای مناسباتی ایران با عثمانی در دوره صفویه، پژوهشنامه تاریخ اسلام، سال 6، شماره 21، ص 58- 35.
- محمودیان، محمد (1391). تأثیر اندیشه‌های نوسلفیسم بر روند فکری- ایدئولوژیک القاعده، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال 7، شماره 3، ص 114 – 79.
- مسجدجامعی، محمد (1/11/1396). اندیشه‌های سید قطب و پیامدهایش، روزنامه اطلاعات، شماره 26921.
- مرادپور دهنوی، امیرحسین (1399). درآمدی برمراحل بیداری اسلامی در جهان اسلام، دوفصلنامه بیداری اسلامی، سال 9، شماره 18، ص 111- 85.
- میرعبدلی، محمد و خراسانی، رضا (1398). «آینده پژوهی جریان‌های سلفی-تکفیری در دوره پساداعش»، پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، سال نهم، شماره 1، 57 – 2.
- واعظ زاده خراسانی، محمد (08/ 11/ 1391). بازخوانی روند تقریب مذاهب اسلامی، روزنامه خراسان، شماره 18327.
- ویلکاکی، لیرد (1382). افراطگرایی سیاسی چیست؟، مترجم: فیروزه مهاجر، کتاب توسعه، شماره 14، ص 112 – 106.
)