نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

سطح ۴، گروه فقه و اصول، حوزه علمیه قم، قم، ایران.

چکیده

فرایند عملیات استشهادی در عرصه فقه و سیاست دفاعی یکی از مؤلفه‌های چالشی بوده و با توجه به ویژگی‌های این نوع عملیات که عمدتاً در راستای دفاع از کیان اسلام و کنترل دشمن رخ می‌دهد، از اقدامات دفاعی محسوب می‌شود، بااین‌حال، برخی مقوله عملیات استشهادی را غیر مشروع دانسته و با انتحار یکسان می‌دانند. پژوهش حاضر درصدد تبیین مستندات فقهی این نوع عملیات در چارچوب فقه سیاسی است. (مسئله)؛ روش مقاله توصیفی و تحلیلی است. (روش)؛ براساس یافته‌های این مقاله، عملیات استشهادی به‌مثابه مقاومت قهرمانانه، از یکسو از پشتوانه عام برخوردار است، مانند: حفظ نظام اسلامی و دفاع از کشور در برابر تهاجمات، و از سوی دیگر مستندات خاصی از آیات و روایات دارد که در این پژوهش موردبررسی قرار گرفت، همچنین با تأکید بر دیدگاه فقیهان عناوین اهم، مهم و اضطرار و ضرورت به‌عنوان پشتوانه استشهاد، تبیین شده است، توجه به این مسئله در عرصه امور دفاعی و فعالیت‌های جبهه مقاومت در فلسطین و رزمندگان اسلام در سایر کشورهای اسلامی، با افتراض انطباق آن با قواعد شریعت و ضوابط شرعی، راهگشا خواهد بود. (یافته‌ها)

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis of martyrdom operations in Shiite political jurisprudence

نویسنده [English]

  • Seyed Ali Asghar Alavi

Level 4, Group of Jurisprudence and Principles, Qom Seminary, Qom, Iran.

چکیده [English]

The process of martyrdom operations in the field of jurisprudence and defense policy is one of the challenging components and due to the characteristics of this type of operation, which occurs mainly in defense of the unity of Islam and control of the enemy, is considered a defensive action. Considered illegitimate and equated with suicide. (Issue) The purpose of this study is to explain the jurisprudential documents of this type of operation in the framework of political jurisprudence by descriptive and analytical methods. (Method) According to the findings of this article, martyrdom operations as heroic resistance, on the one hand has general support, such as: maintaining the Islamic system and defending the country against invasions, and on the other hand has special documents of verses and hadiths that in This study was reviewed, also emphasizing the views of jurists on important, important and urgent topics and necessity as a support for martyrdom, has been explained, attention to this issue in the field of defense and activities of the Resistance Front in Palestine and Islamic fighters in other countries Islamic, with the exception of its compliance with the rules of Sharia and Sharia rules, will be instructive. (findings)

کلیدواژه‌ها [English]

  • Political jurisprudence
  • martyrdom operations
  • resistance
  • suicide
  • Kian Islam
  • defense
  1. قرآن کریم
  2. اندلسی ابو حیان، محمد بن یوسف (۱۴۲۰ ق). البحر المحیط فی التفسیر، بیروت: دار الفکر.
  3. ابن زهره، حمزه بن علی حسینی (۱۴۱۷ ق). غنیة النزوع، قم: مؤسسه امام صادق علیه‌السلام.
  4. انصاری، مرتضی (۱۴۱۵ ق). کتاب المکاسب قم: کنگره جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری (ره).
  5. بلاغی نجفی، محمدجواد (۱۴۲۰ ق). آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، قم: بنیاد بعثت.
  6. جوهری، اسماعیل بن حماد (۱۴۱۰ ق). الصحاح، بیروت: دار العلم للملایین.
  7. جمعی از پژوهشگران (۱۴۳۱ ق). موسوعة الفقه الإسلامی، قم: مؤسسه دائرة‌المعارف معارف الفقه الاسلامی.
  8. حر عاملی، محمد بن حسن (۱۴۰۹ ق.). وسائل الشیعة، قم: مؤسسه آل البیت علیهم‌السلام.
  9. حلّی، علامه، حسن بن یوسف (۱۴۱۴ ق). تذکرة الفقهاء، قم: مؤسسه آل البیت علیهم‌السلام.
  10. حلی، علامه، حسن بن یوسف (۱۳۸۱ ق)، خلاصة الاقوال، نجف: منشورات المطبعة الحیدریة.
  11. حمیری، نشوان بن سعید (۱۴۲۰ ق). شمس العلوم، بیروت: دار الفکر.
  12. خامنه‌ای، سید علی (۱۴۲۴ ق). أجوبة الاستفتاءات، قم: انتشارات دفتر مقام معظم رهبری.
  13. خمینی، سید روح‌الله (۱۳۸۵). صحیفه نور، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
  14. خویی، سید ابوالقاسم (۱۴۱۳ ق). معجم رجال الحدیث، بی‌نا.
  15. دهخدا، علی‌اکبر، (۱۳۷۳). لغت‌نامه دهخدا، تهران: موسسه انتشارات دانشگاه تهران.
  16. زحیلی، وهبة بن مصطفی (۱۴۱۸ ق). التفسیر المنیر فی العقیدة و الشریعة و المنهج، بیروت: دار الفکر.
  17. شریعتی، روح‌الله، (۱۳۸۷). قواعد فقه سیاسی؛ قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی،
  18. طنطاوی، سید محمد (بی‌تا). التفسیر الوسیط للقرآن الکریم، بی‌جا.
  19. فاضل هندی، محمد بن حسن (۱۴۱۶ ق). کشف اللثام، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  20. فیرحی، داود (۱۳۸۳). دفاع مشروع، ترور و عملیات استشهادی، مجله شیعه شناسی، سال دوم، شماره ۶.
  21. قرطبی، محمد بن احمد (۱۳۶۴). الجامع لأحکام القرآن،‌ تهران: انتشارات ناصرخسرو.
  22. کلینی، محمد بن یعقوب، (۱۴۰۷ ق)، الکافی، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
  23. مجلسی، محمدباقر (۱۴۰۳ ق). بحار الأنوار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  24. مجلسی، محمدباقر (۱۴۲۰ ق). الوجیزة فی الرجال، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  25. مطهری، مرتضی (۱۳۷۲). مجموعه آثار، تهران: انتشارات صدرا.
  26. مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الإسلامیة.
  27. مکارم شیرازی، ناصر (۱۴۲۲ ق). بحوث فقهیة هامة، قم: انتشارات مدرسه إمام علی بن أبی طالب علیه‌السلام.
  28. مکارم شیرازی، ناصر (۱۴۲۷ ق). استفتاءات جدید، قم: انتشارات مدرسه امام علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام.
  29. مغنیه، محمدجواد (۱۴۲۴ ق). تفسیر الکاشف، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
  30. نجفی، محمدحسن، (۱۴۰۴ ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام. بیروت: دار احیا التراث العربی.
  31. ورعی، محمدجواد (۱۳۸۲). مبانی فقهی عملیات شهادت‌طلبانه، فصلنامه حکومت اسلامی، ش ۲۷.