نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری تاریخ اسلام، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

چکیده

لاله فاطمه نسومر چهره برجسته مبارز در مقاومت اسلامی الجزایر در ابتدای سال های استعمار محسوب می شود. وی به سازماندهی و فرماندهی عملیات های مختلف نظامی در برابر اشغالگران فرانسوی در بین سال های۱۸۵۱-۱۸۵۷م. پرداخت، که از مهم ترین نبردهای ایشان، «نبرد تاشکیرت» است. مسأله این پژوهش عبارت است از: لاله فاطمه نسومر چه نقشی در مبارزه با استعمار فرانسه در الجزایر ایفا کرد؟ (مسئله) این مقاله با رویکردی توصیفی- تحلیلی به بررسی جنبش مقاومت اسلامی لاله فاطمه نسومر و مقاومت اسلامی در سال های ابتدای استعمار فرانسه می پردازد.(روش) از اهداف این پژوهش، بررسی تحلیلی و معرفی شخصیت لاله فاطمه و مقاومت مردم الجزایر در سال های ابتدای استعمار(۱۸۳۰-۱۸۶۳م) است.(هدف) از یافته های این پژوهش این است که، جنبش لاله فاطمه آخرین حرکت مقاومتی مناطق قبایلی در برابر استعمارفرانسه است و پس از جنبش مقاومتی وی، همه الجزایر زیر سلطه استعمارفرانسه قرار گرفت؛ همچنین وی به شدت متاثر از طریقت صوفیانه است، که برخلاف دیگر طریقت های صوفیانه در الجزایر همچون تیجانیه، صرفا یک طریقت تهجدگرا به شمار نمی رفت؛ بلکه زاویه آنها عرصه مقاومت در برابر استعمار فرانسه بود.(یافته)

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The role of Laleh Fatemeh Nasomer in the Algerian Islamic Resistance (1830-1863 AD)

نویسنده [English]

  • Majid Menhaji

PhD in Islamic History, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Laleh Fatemeh Nasomer is a prominent figure in the Algerian Islamic Resistance at the beginning of the colonial years. She organized and commanded various military operations against the French occupiers between 1851-1857 AD. Payment, one of his most important battles is the Battle of Tashkent. The issue of this research is: What role did Laleh Fatemeh Nasomer play in the struggle against French colonization in Algeria? (question) This article examines the Islamic Resistance Movement of Laleh Fatemeh Nasomer and the Islamic Resistance in the early years of French colonialism with a descriptive-analytical approach. (method) One of the aims of this research is to analyze and introduce the character of Laleh Fatemeh and the resistance of the Algerian people in the early years of colonialism (1830-1863 AD). (objective) One of the findings of this study is that the Laleh Fatemeh movement is the last resistance movement of the tribal regions against French colonialism, and after her resistance movement, all Algeria came under the domination of French colonialism; She is also strongly influenced by the Sufi sect, which, unlike other Sufi sects in Algeria, such as Tijania, was not merely a Tahajjist sect; Rather, their angle was the arena of resistance to French colonialism.(findings)


 


 

 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Algeria
  • French
  • colonial
  • Islamic Resistance
  • LIIa Fatma Nsoumeur
    1. ـــ، ـــ (۱۹۷۶). محاضرات فی تاریخ الجزائر (بدایه الاحتلال)، الجزائر: الشرکه الوطنیه للنشر و التوزیع.
    2. ـــ، ـــ (۱۹۹۲). الحرکه الوطنیه الجزائریه (۱۸۳۰-۱۹۰۰)، جلد ۱، بیروت: دارالغرب الاسلامی.
    3. ـــ، ـــ (۲۰۰۹). المقاومه الشعبیه الجزائریه، الجزائر: دارالمدنی.
    4. ـــ، ـــ (۲۰۰۹). ثوره الباشاغا محمد المقرانی و الشیخ الحداد عام ۱۸۷۱، الجزائر: دارالبصائر.
    5. ـــ، ـــ (بی‌تا). هذه هی الجزائر، القاهره: مکتبه النهضه المصریه.
    6. اخترشهر، علی (۱۳۹۹). «جایگاه زنان در انقلاب اسلامی و تأثیر آن بر بیداری اسلامی با رویکر تمدن سازی»، فصلنامه بیداری اسلامی، دوره ۹، شماره ۱ - شماره پیاپی ۱۷، بهار و تابستان.
    7. برکات درار، انسیه (بی‌تا). نضال المراه الجزائریه خلال الثوره الجزائریه (۱۹۵۴– ۱۹۵۶)، الملتقی الوطنی الثانی الثوره، جلد ۲، الجزائر: دارالثوره الافریقیه.
    8. بشی، یهینه (۲۰۰۰). «مآثر المراه الجزائریه خلال قرن من الاحتلال»، مجله المصادر، الجزائر، ع ۳.
    9. بلاح، بشیر (۲۰۰۶). تاریخ الجزائر المعاصر (۱۸۳۰-۱۹۸۹)، جلد ۱، الجزائر: دارالمعرفه.
    10. بورنان، سعید (۲۰۰۴). شخصی‌ات بارزه فی کفاح الجزائر (۱۸۳۰ – ۱۹۶۲)(رواد المقاومه الوطنیه فی القرن التاسع عشر)، جلد ۱، تیزی‌وزو: دارالامل.
    11. بوسایح، بوعلام (۲۰۱۰). اعلام المقاومه الجزائریه ضدالاحتلال الفرنسی بالسیف و القلم (۱۸۳۰– ۱۹۵۴)، الجزائر: الموسسه الوطنیه للاتصال و النشر.
    12. بوعزیز، یحیی (بی‌تا). ثورات القرن التاسع عشر و القرن العشرین، جلد ۱، الجزائر: المتحف ابوظبی للمجاهد.
    13. تمیم، آسیا (۲۰۰۸). الشخصیات الجزائریه (۱۰۰ شخصیه)، الجزائر: دارالمسک للنشر و التوزیع.
    14. الجیلالی، عبدالرحمن (۱۹۸۲). تاریخ الجزائر العام، الجزائر: دیوان المطبوعات الجامعیه.
    15. حموتن، حسن (۲۰۰۱). لاله فاطمه نسومر، مجله الاصاله، وزاره الشوون الدینیه و الاوقاف، مجلد ۵، ۱۶.
    16. خوجه، حمدان بن عثمان (۲۰۰۵). المراه، ترجمه: محمدالعربی الزبیری، الجزائر: منشورات ANEP.
    17. سعدالله، ابوالقاسم (۲۰۰۵). تاریخ الجزائر الثقافی (۱۸۳۰–۱۹۵۴)، المجلد ۳ (۵ –۶)، بیروت: دارالغرب الاسلامی.
    18. سی‌یوسف، محمد (۲۰۰۰). مقاومه منطقه القبائل للاستعمارالفرنسی، ثوره بوبلغه، تیزی وزو: دارالامل.
    19. الشیخ، ابوعمران (بی‌تا). معجم مشاهیر المغاربه، منشورات دحلب.
    20. علوش، سماعیلی زولیخه (۲۰۱۳). تاریخ الجزائر (من فتره ماقبل التاریخ الی الاستقلال)، الجزائر: دار دزایرانفو.
    21. العلوی، محمدالطیب (۱۹۹۴). مظاهر المقاومه الجزائریه (۱۸۳۰– ۱۹۵۴)، الجزائر: المتحف الوطنی للمجاهد.
    22. عموره، عمار (۲۰۰۲). موجز فی تاریخ الجزائر، الجزائر: دارریحانه للنشر و التوزیع.
    23. فرج، محمدالصغیر (۲۰۰۷). تاریخ تیزی وزو (منذ نشاتها حتی منذ سنه ۱۹۵۴)، ترجمه: موسی زمولی، الجزائر: منشورات ثاله.
    24. قادری، فاطمه (۱۳۸۹). «مفدی زکریا و شعر مقاومت الجزایر»، نشریه ادبیات پایداری، ش ۲.
    25. قداش، محفوظ (۲۰۰۸). جزائر الجزائریین (تاریخ الجزائر ۱۸۳۰–۱۹۵۴)، ترجمه: محمدالمعراجی، الجزائر: منشورات ANEP.
    26. کبیر، سلیمه (بی‌تا). لاله‌فاطمه‌نسومر (حواء الجزائر و فارسه جرجره) الجزائر: مکتبه الخضراء.
    27. کلاتمه، لامیه (۲۰۱۵). المراه و المقاومه الشعبیه، الجزائر: جامعه محمد خضیر بسکره.
    28. کواتی، مسعود (۲۰۰۷). المراه الجزائریه و الاستعمارالفرنسی خلال القرن التاسع عشر، کفاح المراه الجزائریه، الجزائر: المرکزالوطنی للدرسات و البحث العلمی.
    29. لونیسی، رابح (۲۰۱۰). تاریخ الجزائر المعاصر (۱۸۳۰–۱۹۸۹)، الجزائر: دارالمعرفه.
    30. مجموعه‌المولفین (۲۰۰۷). موسوعه اعلام الجزائر (۱۸۳۰–۱۹۵۴)، الجزائر: المرکزالوطنی‌للدرسات‌والبحث‌العلمی.
    31. محمدالشریف، سیدی‌موسی (۲۰۰۷). مقاومه لاله فاطمه نسومر للاستعمار الفرنسی، کفاح المراه الجزائریه، الجزائر: المرکز الوطنی للدرسات و البحث العلمی.
    32. محند، الطیب سی‌الحاج (۲۰۰۴). لاله‌فاطمه‌نسومر و دورهافی المقاومه الشعبیه للاحتلال الفرنسی، دورالطریقه الرحمانیه فی تعبئه و قیاده المقاومه الشعبیه فی مناطق القبائل، تیزی وزو: فرع المرکزالثقافی الاسلامی.
    33. المدنی،­ احمدالتوفیق (۲۰۰۹). مذکرات الحاج احمد الشریف الزهار (نقیب الاشراف الجزائر)، الجزائر: دارالبصائر.
    34. مزیان، سعیدی (بی‌تا). السیاسه الاستعماریه الفرنسیه فی منطقه القبائل و المواقف السکان منها (۱۸۷۱-۱۹۵۴)، الجزائر: دارسیدی الخیر للکتاب.
    35. منهاجی، مجید (۱۳۹۹). «بررسی و تحلیل بسترها و پیامدهای حضور وهابیت در الجزایراز ۱۹۶۲ تا ۱۹۹۰ م.»، فصلنامه بیداری اسلامی، دوره ۹، شماره ۲ - شماره پیاپی ۱۸، پاییز و زمستان.
    36. میاسی، ابراهیم (۲۰۰۷). لمحات من جهاد الشعب الجزائری، الجزائر: دیوان المطبوعات الجامعیه.
    37. نایلی، عبدالقادر (۲۰۱۳). المقاومات و الانتفاضات الشعبیه (من خلال المجله الافریقیه انتفاضه الزعاطشه نموذجا)، الجزائر: دارالهدی.
    38. ولدحسین، محمدالشریف (۲۰۱۰). من المقاومه الی الحرب من اجل الاستقلال (۱۸۳۰– ۱۹۶۲)، الجزائر: دارالقصبه.
    39. هومه، فیصل (۲۰۱۰). رجال لهم تاریخ متبوع بنساء لهن تاریخ، الجزائر: دارالمعرفه.
    40. یحیاوی، مسعوده (۲۰۰۷). دور المراه فی الثوره التحریریه، الجزائر: المرکز الوطنی للدرسات و البحث العلمی.
    41. Oussedik, Tahar (۲۰۰۵). LIIa Fatma Nsoumeur, ENAG, Alger.