نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روابط بین الملل دانشکده حقوق و علوم سیاسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

2 استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

3 دانش آموخته کارشناسی ارشد روابط بین‌الملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد تسوج، تسوج، ایران

چکیده

پس از وقوع انقلاب اسلامی ایران، راهبرد کلان آمریکا در قبال نظام ایران بر محور تلاش برای انزوای استراتژیک ایران در منطقه بوده و این راهبرد در حمایت واشنگتن از عراق در جنگ تحمیلی، تحریم‌های گوناگون علیه جمهوری اسلامی و همچنین پرونده هسته‌ای نمود یافت. اما حادثه یازده سپتامبر 2001 و همچنین دمینوی بیداری اسلامی کشورهای عربی در 2011، منجر به افزایش حضور آمریکا در معادلات سیاسی-امنیتی خاورمیانه و در نتیجه افزایش تقابل آمریکا با نظام جمهوری اسلامی گردید. این مقاله به دنبال پاسخگویی به این سوال است که رویکرد تقابل‌جویانه‌‌ی آمریکا در قبال نظام جمهوری اسلامی از 2001 تا 2015 چگونه تحلیل می‌شود؟ یافته‌های مقاله نشان می‌دهند که، حادثه یازده سپتامبر 2001 و بیداری اسلامی کشورهای عربی در 2011 تا 2015 هژمونی‌گرایی و تقابل این دو کشور را به همراه داشت. جمهوری اسلامی ایران بدنبال شکل‌گیری نظم جدید منطقه‌ای بر محور گفتمان مقاومت و الگوی اسلام سیاسی انقلاب اسلامی بوده و در مقابل آمریکا، ایران را به عنوان یک چالش ضدهژمونیک تلقی نموده و در نتیجه این امر منجر به افزایش دامنه تقابلات ایالات متحده و جمهوری اسلامی ایران در منطقه شده است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری داده‌ها منابع کتابخانه‌ای و اینترنتی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Nature of the US Confrontational Approach Against the Islamic Republic of Iran in the Middle East (2001- 2015)

نویسندگان [English]

  • Mohammad yousefi jouybari 1
  • Mohammad Ghorbani Gholshanabad 2
  • Babak Ahmadi 3

1 a

2 Assistant Professor, Department of Islamic Education, kharazmi University, tehran, Iran

3 Graduate of International Relations

چکیده [English]

The America macro-strategy towards Iran was based on effort to isolate Iran strategically in the region.This strategy has been manifested in support of Iraq by Washington in the imposed war, various sanctions against the Iran Islamic Republic and nuclear case.However,the events of11th September2001,as well as the domino effect of the Islamic Awakening in the Arab world in2011 have led to an increase in the US presence in the Middle East political-security equations and,as a result, to the US confrontation with the Islamic Republic of Iran.This article has tried to respond this question on analyzing America confrontational approach to the Islamic Republic from2001to2015.The findings showed that the events of11th September2001 and the Islamic Awakening of the Arab countries in2011-2015have become the hegemony and confrontation of these countries. In contrary, the Islamic Republic of Iran sought to establish a new regional order based on the discourse of resistance and the model of political Islam of the Islamic Revolution.America considers Iran as an anti-hegemonic challenge and as a result leading to increase of confrontation between the United States and the Islamic Republic of Iran in the region.The research method was descriptive-analytical and the data were collected by documentary method and internet resources.

کلیدواژه‌ها [English]

  • American hegemony
  • Islamic revolution
  • hegemonic challenge
  • Islamic Republic of Iran
  • Middle East
ابراهیمی، شهروز و ستوده، علی اصغر(1391)، «امکان سنجی الگودهی انقلاب اسلامی ایران  به جنبش‌های دینی مردمی در خاورمیانه»، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، دوره 9، شماره 28، بهار.
 اسداللهی، مسعود (1390)، «تلاش آمریکا برای انحراف حرکت بیداری اسلامی»، فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام، سال یازدهم، ش 47.
ازغندی، علیرضا و جهانگیری، سعید (1397)، «واکاوی سیاست خارجی دونالد ترامپ در خاورمیانه و چالش های پیش روی آن (ابعاد و رویکردها)»، فصلنامه راهبرد سیاسی، دوره 2، شماره 5، تابستان، صص 25-1.
افراسیابی، کاوه (1384) «ایرا ن و طرح خاورمیانه بزرگ«، ترجمه احمد هاشمی»، فصلنامه سیاست خارجی، شماره 2.
بیلس، جان واستیو، اسمیت (1383)، جهانی شدن سیاست، ترجمه: ابوالقاسم راه چمنی ودیگران، تهران: ابرارمعاصر.
حیدرقلی زاده، جعفر و بیگی، جمال (1396)، «تأملی بر استراتژی ایالات‌متحده آمریکا در قبال بیداری اسلامی منطقه خاورمیانه از منظر حقوق بین‌الملل»، فصلنامه راهبرد سیاسی، دوره 1، شماره 1، تابستان، صص 157-141.
خدابخشی، لیلا و نجاتی، محمدحسین (1398)، «نقش ژئوپلیتیک در طراحی استراتژی امنیت ملی ایالات متحده آمریکا (بوش و اوباما)»، فصلنامه راهبرد سیاسی، دوره 3، شماره 9، تابستان، صص 108-81.
دهقانی فیروز آبادی، سید جلال و فرازی، مهدی (1391)، «بیداری اسلامی و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، سال نهم، ش 28.
سلیمانی، رضا و قاسمی، بهزاد (1393)، «مقایسه رویکرد انقلاب اسلامی و ایالات متحده به نقش مردم در بیداری اسلامی در منطقه خاورمیانه(2011- 2014)»، پژوهشنامه انقلاب اسلامی، سال سوم شماره 11.
سیف زاده، حسین(1376)، نظریه پردازی در روابط بین‌الملل: مبانی و قالب‌های فکری، تهران : انتشارات سمت.
شولزینگر، رابرت دی (1379)، دیپلماسی آمریکا در قرن بیستم(1898- 1997)، ترجمه محمدرفیعی مهرآبادی، تهران: وزارت امور خارجه.
هی وود، اندرو(1383) درآمدی بر ایدئولوژی‌های سیاسی: از لیبرالیسم تا بنیادگرایی دینی، ترجمه محمد رفیعی مهرآبادی، چاپ دوم، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
مشیرزاده، حمیرا (1386)، «چرخش در سیاست خارجی ایالات متحده و حمله به عراق: زمینه‌های گفتمانی داخلی»، فصلنامه سیاست، سال 37، شماره 2.
متقی،ابراهیم(1384)، «کنترل درون ساختاری در فرآیند جنگ نرم در خاور میانه جدیدتر»، همایش مسائل و چشم انداز‌های خاورمیانه، دانشکده حقوق وعلوم سیاسی دانشگاه تهران، 22 و 23 خرداد.
انقلاب اسلامی ایران و روابط بین‌المللی (1394)، برگرفته از سایت:
http://www.andisheqom.com/public/application/index/viewData?c=7481&t=article
Cohen, Saul Bernard (2003) Geopolitics of world system, London: Bowman & Littlefield Publisher.
Cohen, Warren I. (Winter/Spring 2003) " The American Dream: Empire without Tears", Global Dialogue.
Colvin, Ross. (2009)" Obama to reach out to Muslims in Egypt speech", Available at: http://www. Reuters. Com/.
Cox, Robert W. (Summer 1981)" Social Forces, States and World Orders: Beyond International Relations Theory", Journal of International Studies, Vol.13/ 1 (Jan. / Feb).
Gaddis, John Lewis (2004) Surprise, Security and the American Experience. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Gause, Gregory F (July 2014)” Beyond Sectarianism:  The New Middle East Cold War”, BROOKINGS DOHA CENTER, Number 11.
Gentile, Gian p (2000) "planning for Preventive War, 1945-1950", Joint Force Quarterly. Available: http://www.cdi.org.
Gilpin, Robert (1981) War and Change in World Politics, Cambridge University Press.
Held, David, & Keonig - archibug, Mathias, eds (2004) American power in the 21st Century, U.K.: Polity Pres.
Ikenberry, John (2008) "The Future of Power", Foreign Affairs. March/ April
Keohane, R. & J. Nye (1977) Power and Interdependence: World Politics in Transition, Boston: Little, Brown.
Khan, Saira (2010) Iran and Nuclear Weapons Protected Conflict and Proliferation, Rutledge global security studies,Series editors: Aaron Karp, Regina Karp and Terry Teriff.
Leffler, Melvyn (2004) "Bush’s foreign Policy", Foreign Policy, Sept. /Oct: 22-8.
Nye, Joseph (2003) The Paradox of American Power: Why the world’s only Superpower Can’t Go it Alone, New York: Oxford University Press.
Nye, Joseph S (2004) Hard Power, Soft Power, and The War on Terrorism. Cambridge and Malden: Polity.
 Ravid, Barak. (2009)"Clinton: Israel's demolition of East Jerusalem homes harms peace efforts". Available at: http://www.haaretz.com/.
Thaler, David E. and etal (2010) Mullas, Guards and Bonyads, United State RAND. Waller stein, Immanuel (1997) The Three Instance of Hegemony in the History of the Capitalist world- Economy", Grane, George T. & Amawi, Abla(eds), The Theoretical Evolution of International Political Economy, Second Edition(New York and Oxford: Oxford University,p.245. Reprinted form International Journal of Comparative Sociology, 24, 1-2.
White House (march2002) "The National Security Strategy of the UnitedStates of America". Available at.: www.white house.gov.
Zoellick, Robert B (2000)” A Republican Foreign Policy”, Foreign Affairs, 79 (1): 68.