نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم سیاسی ـ جامعه‌شناسی سیاسی‌‌‌‌، ‌‌‌ دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، ایران.

2 استادیار علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، ایران.

3 استادیار جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زنجان، ایران.

چکیده

بیداری اسلامی همراه با آگاهی جوامع اسلامی نسبت به حقوق سیاسی خود در عصر حاضر، منطقه خاورمیانه را دچار افت وخیزهای بسیاری نمود اما سطح پایین توسعه یافتگی سیاسی کشورهای اسلامی که در دودهه اخیر همواره درگیر پدیده شوم تروریسم بوده اند، تأثیر فراوانی در بروز خشونت‌های سیاسی داشته و فعالیت‌های تروریستی را به گزینه‌ای جذاب برای افراد آن جامعه تبدیل می‌سازد. هدف اصلی پژوهش حاضر پاسخ به این پرسش می باشد که تروریسم به عنوان یکی از مهمترین مؤلفه‌های توسعه نیافتگی سیاسی چه نقشی رد روند بیداری اسلامی کشورهای مسلمان منطقه خاورمیانه ایفا می نماید؟ مقاله حاضر به لحاظ روش، توصیفی-تحلیلی می‌باشد و براساس الگوی نظریات اندیشمندانی چون: ساموئل هانتنگتون و لوسین پای به عنوان دو اندیشمند مطرح در بحث توسعه کشورها به صورت ترکیبی به عنوان چارچوب نظری بهره گرفته شده است. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که ساختار متنوع و متکثر قومی، مذهبی و موزائیکی بودن این جوامع و انجام دولت ملت سازی ناقص و مصنوعی از عوامل مهم و تأثیرگذار در شکل گیری و تکوین پدیده تروریسم بوده و تروریسم نیز با ایجاد چالش‌ها و موانع زیرساختی تأثیرگذار، فرآیند بیداری اسلامی و توسعه سیاسی در کشورهای مسلمان منطقه خاورمیانه را دچار مشکلات عدیده‌ای می‌نمایند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Impact of Terrorism on the Islamic Awakening and the Political Underdevelopment of the Islamic Countries of the Middle East

نویسندگان [English]

  • Saeid Haghparast 1
  • Ehsan Shakeri khoei 2
  • Robabeh Purjalli 3

1 Student of Political Science - Political Sociology, Islamic Azad University, Tabriz Branch, Iran.

2 Assistant Professor of Political Science, Islamic Azad University, Tabriz Branch, Iran.

3 Assistant Professor of Sociology, Islamic Azad University, Zanjan Branch, Iran.

چکیده [English]

The Islamic Awakening, along with the awareness of Islamic societies about their political rights in the present era, caused many ups and downs in the Middle East, but the low level of political development of Islamic countries, which have always been involved in terrorism in the last two decades, has a great impact. It has political violence and makes terrorist activities an attractive option for the people of that society. The main purpose of this study is to answer the question that terrorism as one of the most important components of political underdevelopment, what role does it play in rejecting the Islamic awakening of Muslim countries in the Middle East? The present article is descriptive-analytical in terms of method and has been used as a theoretical framework based on the model of the theories of thinkers such as Samuel Huntington and Lucien Pai as two prominent thinkers in the discussion of countries' development. The findings of this study indicate that the diverse and multi-ethnic structure of these societies and the mosaic nature of these societies and the incomplete and artificial nation-building are important and influential factors in the formation of terrorism and terrorism by creating challenges and obstacles.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Terrorism
  • Islamic Awakening
  • Middle East
  • Political Development
  • Islamic Countries
احتشامی، انوشیروان و هنیه بوش، ریموند (1390)، «سیاست خارجی کشورهای خاورمیانه»، ترجمه: رحمان قهرمان پور، تهران : دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی.
احمدی، حمید (1377)، «ریشه‌های بحران در خاورمیانه»، تهران: انتشارات کیهان.
آزر، ادوارد ای و این مون، چونگ (1379)، «امنیت ملی در جهان سوم»، ترجمه: پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران : انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
اسوالدو دِ ریورو (1384)، «افسانه توسعه»، ترجمه : محمود عبدالله زاده، تهران : نشر اختران
بایندر، لئونارد (1377)، «بحران‌های توسعه سیاسی»، ترجمه: غلامرضا خواجه سروی، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره اول، صص 244-233
بدیع، برتران (1378)، «توسعه سیاسی»، ترجمه : احمد نقیب زاده، تهران : نشر قومس
بشیریه، حسین (1380)، «موانع توسعه سیاسی در ایران»، تهران : انتشارات گام نو.
پای، لوسین، بایندر و دیگران (1380)، «بحران‌ها و توالی‌ها در توسعه سیاسی»، ترجمه : غلامرضا خواجه سروی، تهران : مطالعات راهبردی.
تافلر، الوین و هایدی (1374)، «جنگ و پادجنگ)، ترجمه : مهدی بشارت، تهران : انتشارات اطلاعات
روا، اولیور (1382)، «افغانستان از جهاد تا جنگ‌های داخلی»، ترجمه : علی عالمی کرمانی، تهران : نشر عرفان.
زارعیان جرمی، فرج الله (1396)، «دولت شکننده و نقشان در شکل گیری بحران سوریه»، دانشکده علوم سیاسی یاسوج، (پایان نامه)
ساوه درودی، مصطفی (1390)، «مدیریت بحران‌های امنیتی»، تهران : نشر دانشکده فارابی.
سردارنیا، خلیل الله و حسینی، سیدمهدی (1393)، «چالش‌های اجتماعی دولت سازی مدرن در افغانستان»، فصلنامه سیاست جهانی، دوره سوم، شماره سوم، صص 63-37
سید قطب (1376)، «ویژگی‌های ایدئولوژی اسلامی»، ترجمه : سیدمحمد خامنه‌ای، تهران: بعثت، بیتا.
السید، رضوان (1383)، «اسلام سیاسی در کشاکش هویت و تجدد»، ترجمه: مجید مرادی، تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
عارفی، محمد اکرم (1390)، «موانع توسعه سیاسی در افغانستان (1370-1298)، «دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران (رساله دکتری)
قربانی، فهیمه (1390)، «بحران سیاسی جاری سوریه»، تهران: پژوهشکده مطالعات استرانژیک خاورمیانه.
قوام، عبدالعلی (1390)، «چالش‌های توسعه سیاسی»، تهران: نشر قومس
نایرره، ژولیوس (1392)، «چالش جنوب، گزارش کمیسیون جنوب»، ترجمه: ابراهیم خلیلی، تهران: نشر قومس
هانتیگتون، ساموئل (1370)، «سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی»، ترجمه: محسن ثلاثی، تهران: نشر علم.
هانتیگتون، ساموئل (1381)، «موج سوم دموکراسی»، ترجمه : احمد شهسا، تهران : روزنه.
Jean Marc sore1 (2014), “Some questions about the deffinition of terrorism and the fight against its financing” , political sociology, Vo1.17, No.2. P.378.
Nandi, Proshanta, K & Basu, Ashim, L (1993), “A peace Dividend,” in Jorna1 of Developing societies, Vo1. IX.
Oliver Roy (1998), “Is1am and resistence in Afghanistan, U. K, Cambridge University press.
Pollack, Kenneth (2015), “U.S Policy toward a Turbulent Middle East”, Washington: Brookings Institution press.
Reven Firestone (1999). “Jihad the origin of the holy war in Islam”, U.S.A, Oxford Univercity press.
Roy, Oliver (2004), “GlobaTized Islam; The Search for a new Ummah”, (New York: Columbia University press). P.23