نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه ایلام،ایلام، ایران.
2 دانشیار دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.
چکیده
وحدت اسلامی یکی از مسائل بسیار مهم و در عین حال حساسی است که بالاخص در جهان اسلام حائز اهمیت است. با توجه به این که طرح یک موضوع، قبل از هرچیز نیازمند شفاف سازی درباره معناشناسی موضوع و بیان گستره ی آن است، این پژوهش در صدد است تا با روش اسنادی- کتابخانه ای و با پیمایش مراحل سه گانه توصیف، تحلیل و تبیین، واژه وحدت در قرآن کریم را مورد واکاوی قرار داده و از سوی دیگر، به دلیل تاثیرات متقابلی که بین وحدت و بیداری اسلامی وجود دارد، به کشف رابطه معناشناختی بین آن دو نیز بپردازد. بنابراین ضمن بازشناسی معنای لغوی و اصطلاحی واژه وحدت، ارتباط مفهومی این واژه با واژگان هم نشین و جانشین و ارتباط سازمان یافته آن ها مورد تحلیل قرار گرفته، و سپس با استفاده از قاعده سیاق و دقت در مقتضیات آیات، چگونگی کاربرد واژه وحدت در سراسر قرآن کریم تبیین گردیده است. یکی از نتایج مهم این بررسیِ توصیفی، آشکار شدن پیوند معناییِ عمیقِ وحدت با سایر واژگان هم حوزه در قرآن و بالاخص با بیداری اسلامی در عصر حاضر است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Semantics of Unity in the Quran and the Recognition of its Relationship with Islamic Awakening
نویسندگان [English]
- Najmiyeh Geravand 1
- Mehdi Akbarnezhaad 2
1 PhD student in Quran and Hadith, Ilam University, Ilam, Iran.
2 Associate Professor, Faculty of Theology and Islamic Studies, Ilam University, Ilam, Iran.
چکیده [English]
Islamic unity is one of the most important and, at the same time, sensitive issues that is especially important in the Islamic world.Regard to propounding a matter, first of all requires clarification on the semantics of the issue and expression of its scope, this research seeks to examine the word "unity" in the Holy Quran through a documentary-librarian method and by scrolling through the three stages:Description, analysis and explanation. And on the other hand, due to the enter count effects between Islamic unity and Islamic awakening, it also reveals the semantic relation between these two. Therefore, while recognizing the literal meaning of the term unity, the conceptual relation between the word and the synonymous vocabulary and its organized relation has been analyzed, and then use the rule context and accuracy requirements of the verses, how to use the word unity in the Holy Quran has been clarified. One important result of this descriptive study is revealing the deep semantic link in unity with other words in the Qur'an and in particular the field of Islamic wakefulness.
کلیدواژه‌ها [English]
- Unity
- Islamic Awakening
- Semantics
- Exemplary
- Companion Vocabulary
- Succession Vocabulary
آصفی، محمد مهدی، (1386)، مقالات اندیشه‌ای طرح وحدت اسلامی؛ مجله اندیشه تقریب؛ شماره 12، ص18.
ابن منظور، محمد بن مکرم، (1414)، لسان العرب، چاپ سوم؛ بیروت: دار صادر.
ایزتسو، توشی هیکو، (1361)، ساختمان مفاهیم اخلاقی – دینی در قرآن، ( فریدون بدرهای)، تهران: قلم.
ایزدی، مصطفی،( 1361)، یادنامه شهید محمد منتظری (مجموعه گفتارها)، تهران: انتشارات و تبلیغات فرهنگ انقلاب اسلامی.
بستانی، فود افرام، (1375)، فرهنگ ابجدى، (رضا مهیار)، چاپ دوم؛ تهران: انتشارات اسلامی.
پالمر، فرانک، (1366)، نگاهی تازه به معناشناسی، ( کورش صفوی)، تهران: مرکز نشر.
جمالی زاده، احمد، (1386)، آسیب‌شناسی اخلاقی وحدت در سیره نبوی؛ مجله مشکوه، شماره 96و 97، ص22.
حسینی شاه عبدالعظیمی، حسین بن احمد، (1362)، تفسیر اثنا عشرى، چاپ اول، تهران: میقات.
حکیم، محمد باقر، (1385)، علوم قرآنی، (محمد علی لسانی فشارکی)، چاپ اول؛ تهران: تبیان.
خامهگر، محمد، (1386)، ساختار هندسى سوره‌هاى قرآن، چاپ دوم، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
خمینی، روح الله، (1369)، صحیفه نور، تهران: انتشارات سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.
_________، (1378)، صحیفه انقلاب، قم: دفتر حوزه علمیه قم.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد، (1374)، ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن، (غلامرضا خسروی حسینی)، چاپ دوم؛ تهران: مرتضوی.
ربانی گلپایگانی، محمد علی، (1358)، وحدت وحدت وحدت؛ مجله پیام اسلام؛ شماره8، ص 69.
سجودی، فرزان، (1381)، معنا و نامعنا، تهران: خانه کتاب.
سعیدی روشن، محمدباقر، (1383)، تحلیل زبان قرآن، چاپ اول، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامى؛ موسسه پژوهشى حوزه و دانشگاه.
سلیمانی، فاطمه، (1386)، منادیان وحدت قرآنی؛ مجله کوثر، شماره 26، ص94.
شاکر، محمد کاظم، (1382)، مبانى و روشهاى تفسیرى، چاپ اول؛ قم: مرکز جهانى علوم اسلامى.
طباطبایی، محمد حسین، (1374)، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمدباقر موسوی همدانی، چاپ پنجم ؛ قم: دفتر نشر تبلیغات اسلامی.
طبرسی، فضل بن حسن، (1360)، ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن، (رضا ستوده)، چاپ اول، تهران: انتشارات فراهانی.
_______________، (1377)، تفسیر جوامع الجامع، چاپ اول؛ تهران: انتشارات دانشگاه تهران و مدیریت حوزه علمیه قم.
طریحی، فخر الدین، (1375)، مجمع البحرین، (احمد حسینی)، چاپ سوم؛ تهران: مرتضوی.
عاملی، علی بن حسین، (1413)، الوجیز فى تفسیر القرآن العزیز، چاپ اول؛ قم: دار القرآن الکریم.
فتحی، یوسف، (1393)، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات انقلاب اسلامی، نسبت صدور انقلاب اسلامی و بیداری اسلامی از منظر امام خمینی، سال یازدهم، شماره36.
فراستخواه، مقصود، (1376)، زبان قرآن، چاپ اول؛ تهران: علمى و فرهنگى.
فراهیدی، خلیل بن احمد، (1409)، کتاب العین، چاپ دوم؛ قم: انتشارات هجرت.
قرشی، علی اکبر، (1377)، تفسیر احسن الحدیث، چاپ سوم؛ تهران: بنیاد بعثت.
قرضاوی، یوسف، (1382)، قرآن منشور زندگی، (عبدالعزیز سلیمی)، چاپ اول؛ تهران: احسان.
کریمی علی رضا، محمد افسری راد، (1394)، بررسی تطبیقی اندیشه بیداری اسلامی (مساله وحدت) در آراء سیدجمال‌الدین اسدابادی و امام خمینی، فصلنامه جندی شاپور، دانشگاه شهید چمران اهواز، سال یکم،شماره1.
گنابادی، سلطان محمد، (1408)، تفسیر بیان السعادة فى مقامات العبادة، چاپ دوم؛ بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
گواهی، عبدالرحیم، (1379)، درآمدی بر تاریخ ادیان در قرآن، چاپ دوم؛ تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى.
مدرسی، محمد تقی، (1419)، من هدى القرآن، چاپ اول؛ تهران: دار محبی الحسین.
مرادی، محمد، (1382)، امام علی (ع) و قرآن، چاپ اول؛ تهران: هستی نما.
مروتی، سهراب و سارا ساکی، (1392)، معناشناسی واژه ذکر در قرآن کریم؛ فصلنامه علمی پژوهشی آموزههای قرآنی؛ مشهد، شماره 17.
مختار عمر، احمد،(1385)، معناشناسی، (حسین سیدی)، چاپ دوم، مشهد: بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی.
مطهری، مرتضی، (بی تا)، صهیونیسم دشمن وحدت مسلمین؛ کتاب وحدت، بی جا: بی نا.
نجفی خمینی، محمد جواد، (1398)، تفسیر آسان، چاپ اول؛ تهران: انتشارات اسلامیه.
یوسفی، محمد رضا، محمد علی رضایی اصفهانی، (1392)، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات انقلاب اسلامی، اهداف بیداری اسلامی از منظر قرآن کریم، سال دهم، شماره33.
)