نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار، گروه تاریخ، دانشگاه لرستان، لرستان، ایران.
2 دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تهران، ایران.
چکیده
برنامه های نوسازی پیاده شده گفتمان پهلوی دوم در آغاز دهه 1340، بدنبال تغییر ساخت قدرت اجتماعی - اقتصادی و نظم دهی به طبقه جدید با ایدئولوژی هم ارز با نظام معنایی تبلیغی خود و کنترل اجتماعی پراکتیس های اجتماعی با نفوذ جامعه پیاده گردید. گفتمان حاکم می کوشید به عنوان دال مرکزی در حوزه گفتمانگونگی خرده گفتمان های پیرامون را در جهت نظام معنایی هم ارز با خود سامان سیاسی بدهد. با رویکرد گفتمانی فرکلاف مقاله حاضر می کوشد چرایی ظهور گفتمان جدید تحت عنوان جنبش انقلابی با هدایت گری امام خمینی و نحوه هویت یابی آن را بررسی نماید. امام خمینی (ره) با توصیف گفتار حکومت مطلوب متناسب با سنن مذهبی کوشید در متن جامعه خودآگاهی سیاسی بوجود آورده و زمینه های حرکت انقلابی را مهیا سازد. با طرح نشانگانی مانند اکثریت محرومین و اقلیت مستکبر و با دو قطبی سازی جامعه بر اساس متون دینی به غیریت سازی رقیب حاکم مبادرت کرد و الگوی حکومت اسلامی و زعامت ولی فقیه سیاسی را به عنوان یک ایده آل با دلایل فقهی را مشروعیت بازتفسیر نمود. با ایجاد همبستگی اجتماعی و عزم ملی با رهبری واحد امام خیمنی پس از یک دوره مبارزه سیاسی گفتمان انقلابی به عنوان آلترناتیو جایگزین هویت مستقل پیدا کرد و به استیلای گفتمان رقیب پایان بخشید.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
Reinterpretation of Islamic identity in the political discourse of Imam Khomeini: Awakening Community and the Islamic Revolution of Iran
نویسندگان [English]
- Mojtaba Garavand 1
- Iraj Soori 2
1 Assistant Professor, Department of History, Lorestan University, Lorestan, Iran.
2 Imam Khomeini and Research Institute of Islamic Revolution in Tehran,Iran
چکیده [English]
The redevelopment plans of Pahlavi II's discourse began at the beginning of the 1340s following the change in the construction of socio-economic power and the ordering of the new class with equal ideology with its propaganda semantic system and the social control of socially-penetrated social practices. The ruling discourse seeks to serve as the centerpiece of the discursive domain of the surrounding peripheral circles for a system of semantic systems with the political system itself. With this discourse approach, the present paper seeks to examine the emergence of a new discourse called the revolutionary movement with the guidance of Imam Khomeini and how to identify it. Imam Khomeini, by describing the words of a desirable government in accordance with religious traditions, has tried to create a political consciousness in the context of society and provide the ground for revolutionary movement. With the design of a representative of the majority of the disadvantaged and oppressed minorities, and with the two-polarization of the community based on the religious texts, he made a rival ruling against the oppressor and legitimized the pattern of the Islamic state and the supreme leader of the political jurisprudence as an ideal. By establishing social solidarity and national determination under the leadership of the Imam Khimeni unit after a period of political struggle, the revolutionary discourse became an alternative to an independent identity and ended the rival dynamics of rivalry.
کلیدواژهها [English]
- Religious identity
- discourse Fairclough
- Pahlavi
- Imam Khomeini
- Islamic Revolution
آبراهامیان، یرواند (1389)، تاریخ ایران مدرن، مترجم محمد ابراهیم فتاحی، تهران: نشر نی.
آر.کدی، نیکی (1377)، ریشههای انقلاب ایران، ترجمه عبدالرحیم گواهی، تهران، نشر قلم.
آقا گل زاده، فردوس (1385)، تحلیل گفتمان انتقادی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
ازغندی، سیدعلیرضا (1385)، نخبگان سیاسی ایران بین دوانقلاب، تهران: نشر قومس.
ازغندی، سیدعلیرضا (1386)، تاریخ تحولات سیاسی و اجتماعی ایران (57-1320)، تهران: انتشارات سمت.
اسناد انقلاب اسلامی (1374)، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، جلد سوم.
امام خمینی (1376)، ولایت فقیه حکومت اسلامی، تهران: انتشارات عروج.
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک کتاب سیزدهم(1382)، تهران: مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
انوش جعفری و علی ابوالعلی اقدسی (1392)، انقلاب اسلامی، تئوریها و کاربردها، نقد نظریههای غرب گرایانه به انقلاب، تهران: انتشارات زیتون سبز.
بایمت اف، لقمان (1382)، انقلاب اسلامی از دیدگاه محققان شوروی (1990-1987)، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
جعفریان، رسول (1381)، جریانها و جنبشهای مذهبی سیاسی ایران سالهای 1357-1320، تهران: انتشارات موسسه فرهنگی و دانش اندیشة معاصر.
جوان، مصطفی (1391)، داریوش همایون، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
حقیقت، سید صادق (1394)، روش شناسی علوم سیاسی، قم: انتشارات مفید.
خمینی، سید روح الله (1378)، صحیفه امام، تهران: انتشارات عروج، جلد سوم
خمینی، سید روح الله (1378)، صحیفه امام، تهران: انتشارات عروج، جلد اول.
دلدم، اسکندر، بی تا، زندگی و خاطرات امیر عباس هویدا، تهران: نشر گلفام.
زیبا کلام، صادق (1378)، مقدمهای بر انقلاب اسلامی، چ سوم تهران: انتشارات روزنه.
شاهدی، مظفر (1385)، حزب رستاخیز اشتباه بزرگ، تهران: موسسه مطالعات وپژوهشهای سیاسی.
شایسته پور، حمید (1385)، قدرت سرکوب رژیم پهلوی و انقلاب اسلامی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی .
شفیعی فر، محمد (1378)، درآمدی بر مبانی انقلاب اسلامی چ اول، قم: نشر معارف صباغ.
شفیعی، محمود (1389)، جامعه شناسی سیاسی ایران، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
فرهمند، جلال (1384)، در آستانة انقلاب اسلامی اسنادی از واپسین سالهای حکومت پهلوی، تهران: موسسه مطالعات تاریخ معاصر.
فرکلاف، نورمن (1381)، نظریه انتقادی گفتمان، تهران: مرکز نشر رسانهها.
قجری، حسینعلی و نظری، جواد (1392)، کاربرد تحلیل گفتمان در تحقیقات اجتماعی، تهران: انتشارات جامعهشناسان.
قزل ایاق، ایمان حسین (1391)، ائتلافهای سیاسی در جمهوری اسلامی ایران، تهران: موسسة فرهنگی وهنری وانتشارات مرکز اسنادانقلاب اسلامی.
لاکلا، ارنستو و دیگران (1395)، تحلیل گفتمان سیاسی امر سیاسی بهمثابة یک برساخت گفتمانی، مترجم، امیر رضا پناه و سمیه شوکتی مقرب با دیباچهای از محمدرضا تاجیک، تهران: انتشارات تیسا.
لطیف پور، یدالله (1379)، فرهنگ سیاسی شیعه و انقلاب اسلامی، تهران: انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
مجموعه مقالات (1376)، در آمدی بر ریشههای انقلاب اسلامی چ اول، به کوشش عبدالوهاب فراتی، قم: انتشارات معارف.
مجیدی، محمدرضا (1382) ده گفتار پیرامون انقلاب اسلامی، قم: دفتر نشر معارف.
مصاحبههای امام خمینی (1386)، تهران: انتشارات تنیم.
مقصودی، مجتبی ودیگران (1386)، تحولات سیاسی واجتماعی ایران (57-1320)، تهران، نشرروزنه .
منصوری، جواد(1373)، سیر تکوینی انقلاب اسلامی، تهران: مرکز انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی.
مک دانل، دایان (1380)، مقدمهای بر نظریههای گفتمان، مترجم حسینعلی نوذری، تهران: نشر فرهنگ گفتمان.
میلز، سارا (1388)، گفتمان، مترجم فتاح محمدی، تهران: نشر هزارة سوم.
نامهها و پیامهای امام خمینی ج1(1386)، تهران: انتشارات تنیم.
هاشم زهی، نوروز (1386)، شرایط اجتماعی و پارادایمهای روشنفکری در آستانة دو انقلاب ایران (انقلاب اسلامی و انقلاب اسلامی )چ اول تهران: انتشارات عروج.
هویدا، فریدون(1358)، سقوط شاه، مترجم ح.ا. مهران، تهران: انتشارات اطلاعات.
ون دایک، تئونای (1382)، مطالعاتی در تحلیل گفتمان از دستور متن تا گفتمان انتقادی، مترجمین پیروز ایزدی و دیگران، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها.
پورآرین، فواد و دل آشوب،هادی(1394)، «انگیزهها واهداف برگزاری جشنهای دوهزار وپانصد سالة شاهنشاهی» فصلنامة ژرفاپژو، سال دوم، شماره 5و4.
پیامها و سخنرانیهای امام خمینی (1361)، تهران: انتشارات نور.
کاظمیان، مرتضی (1384)، نظام سلطنتی (بحران، هژمونی واقتدار)، چ اول تهران: انتشارات قصیده سرا.
کلانتری، عبدالحسین (1391)، گفتمان از سه منظر زبان شناختی، فلسفی و جامعه شناختی، تهران: نشر جامعه شناسان.
کچویان، حسین(1382)، فوکو و دیرینهشناسی دانش، تهران: موسسة چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.
یار محمدی، لطف الله(1389)، ارتباطات از منظر گفتمان شناسی انتقادی، تهران: نشر هرمس.
یورگنسن، ماریان و فیلیپس، لوئیز (1398)، نظریه و روش در تحلیل گفتمان، مترجمهادی جلیلی، تهران: نشر نی.