نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته‌ی کارشناسی ارشد، رشته ارتباط تصویری، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

2 دانش‌آموخته‌ی کارشناسی ارشد، رشته‌ی هنر اسلامی، گرایش کتابت و نگارگری، دانشگاه شاهد تهران، ایران.

چکیده

سینما یکی از حوزه‌هایی است که ابعاد فرهنگی جامعه‌ی اسلامی را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد. از این‌رو اهمیت نظام معارف قرآنی در بیداری مسلمانان و تأثیرات مهم سینما در فرهنگ جامعه این ضرورت را ایجاب کرده است تا شناخت نظام معارف قرآنی و بازتاب آن در فیلم‌های سینمایی مورد بررسی قرار بگیرد. نمونه‌های مورد بررسی پژوهش حاضر فیلم‌های سینمایی تنگه‌ ابوقریب و به وقت شام می‌باشد. هدف پژوهش، شناخت نظام معارف قرآنی در فیلم‌های سینمایی تنگه ‌ابوقریب و به وقت شام و شناسایی میزان شباهت‌ها و تفاوت‌های نظام معارف قرآنی در این دو فیلم سینمایی است و سؤالات مطرح شده چنین می‌باشد که: 1- نظام معارف قرآنی چگونه و تا چه میزانی در فیلم‌های سینمایی «تنگه‌ ابوقریب» و «به وقت شام» بازتاب یافته است؟ 2- چه وجوه اشتراک و افتراق در بازتاب نظام معارف قرآنی در فیلم‌های سینمایی تنگه‌ابوقریب وبه وقت شام وجود دارد؟پژوهش پیش‌رو به شیوه‌ی توصیفی- تحلیلی و تطبیقی انجام پذیرفته و داده‌های آن با جستجو در منابع کتابخانه‌ای و اسنادی جمع‌آوری شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در دو فیلم سینمائی مورد بحث، ضمن رعایت و پایبندی به بیشتر مؤلفه‌های نظام معارف قرآنی، "احکام جهان‌شناسی و احکام بین‌المللی" بیشترین بازتاب را داشته‌اند. هم‌زمان برای برقراری احکام الهی و مبارزه با حکام ظالم، می‎بایست برای معنویت و شناخت خدا نیز مبارزه نمود و بعد از پیروزی برای سازوکارهای تربیتی اسلامی، تلاش نمود تا جامعه‌ای بیدار و بدور از ستم حاصل آید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the application of the Qur'anic education system in the movies "Abu Ghraib Strait" and "Dinner Time" with the Islamic Awakening Approach

نویسندگان [English]

  • Somayeh Rasoulipour 1
  • Sahar Zekavat 2

1 M.Sc., Department of Visual Communication, Shahed University of Tehran.

2 M.Sc., Department of Islamic Art, Literature and Painting, Shahed University of Tehran.

چکیده [English]

Cinema is one of the areas that affects the cultural dimensions of Islamic society. Therefore, the importance of the Qur'anic education system in the awakening of Muslims and the important effects of cinema on the culture of the society have necessitated the need to examine the knowledge of the Qur'anic education system and its reflection in movies. Examples of the present study are the films of Abu Ghraib Strait and Dinner Time. The aim of the study is to identify the system of Quranic knowledge in the movies of the Strait and Dinner Strait and to identify the similarities and differences of the Quranic education system in these two movies. The questions are as follows: 1- How and to what extent the Quranic education system Has the movies "Abu Ghraib Strait" and "Dinner Time" been shown? 2- What are the commonalities and differences in the reflection of the Qur'anic education system in the films of the Strait and the Evening Strait? The results of the research indicate that in the two cinematic films in question, while observing and adhering to most of the components of the Qur'anic education system, "the rules of cosmology and the rules of the international" have had the most reflection. At the same time, in order to establish the divine commandments and fight against the oppressive rulers, one must also fight for the spirituality and knowledge of God, and after winning the Islamic educational mechanisms, one must strive to achieve an awakened society free from oppression.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quranic Knowledge System
  • Movies
  • Narrow Straits
  • Dinner Time
  • Islamic Awakening
  1. حسینی، سید معصوم، (1392)، «جامعیت قرآن از نگاه علامه طباطبایی»، معارف قرآنی، سال 4، شمارة 14، 20- 7. 
  2. راودراد، اعظم؛ حیران‌پور، سپیده، (1392). «تحولات بازتاب جنگ در سینمای ایران»، فصلنامة انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال نهم، شماره 33، 58- 80.
  3. رجبی، محمود، (1388)، «تفسیر موضوعی قرآن از منظر استاد محمدتقی مصباح»، قرآن شناخت، سال 2، شمارة 2، 146- 111.
  4. سلیم، حجت، (1397)، «مروری اجمالی بر تربیت اسلامی؛ با تأکید بر نقش رسانه»، فصلنامة جامعه فرهنگ رسانه، سال هفتم، شماره 27، صص 102 – 127.
  5. شعبان‌پور، محمد؛ بشارتی، زهرا، «مؤلفه‌های قرآنی فرهنگ جاهلیت و مصادیق آن در جوامع مدرن»، تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، 1394، سال 6، شماره 19، ص 7
  6. فائز، قاسم؛ نوروزی، ابوالفضل؛ صادقی، عماد، (1394)، «تحلیل آیات مربوط به جامعیت قرآن مجید»، سراج منیر، دورة 6، شمارة 21، 29- 7.
  7. قاسمی، علی‌محمد، (1384)، «تفاسیر موضوعی و شیوه‌های تقسیم معارف قرآن»، معرفت، شمارة 96، 34- 28. 
  8. قاسم‌پور، محسن؛ نظربیگی، مریم، (1396)، «مطالعة تطبیقی روش‌شناسی تفاسیر موضوعی "موضوع‌محور" و مکتب اثبات‌گرایی»، مطالعات قرآن و حدیث، سال 10، شمارة 2، پیاپی 20، 288- 263. 
  9. صدیقی، هاشم، (1391)، «بیداری اسلامی و وحدت مسلمانان از منظر قرآن، سنت و روایات»، فصلنامة حبل‌المتین، شماره اول، شماره اول، صص 113- 136.
  10. عسکری، مهدی، (1396)، «تبیین معمای امنیتی خاورمیانه و امکان همکاری امنیتی ایران و غرب در مبارزه با گروه‌های سلفی – تکفیری»، فصلنامة رهیافت انقلاب اسلامی، سال 11، شماره 41، 115- 132.
  11. علیخانی، زهره، (1397)، «صنعت فرهنگ و فیلم دینی: تحلیل انتقادی فیلم‌سینمایی سر به مهر، فصلنامة جامعة فرهنگ رسانه»، سال هفتم، شماره 29، صص 52 – 77.
  12. غایب‌زاده، جواد. (1394)، «میزانسن در فیلم‌های دفاع مقدس در سه دهه 60 تا 90 (با مطالعة موردی فیلم‌های پرواز در شب (1365)، آژانس شیشه‌ای (1376) و روز سوم (1385))»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته تهیه‌کنندگی-گرایش نمایش، دانشگاه صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران.
  13. غلامی، حامد، (1395)، «پژوهشی در مبانی و روش‌شناسی تفسیر معارف‌القرآن»، پایان‌نامة مقطع کارشناسی ارشد، رشتة الهیات، گرایش علوم قرآن و حدیث، گروه الهیات، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی. 
  14. محمدی مظفر، محمدحسن (1394). «ارزیابی الگوهای دسته‌بندی معارف قرآن از نگاه امامیان»، پژوهش‌نامة امامیه، سال 1، شمارة 2، ص 21- 7.
  15. مدنی، سعید، (1390)، جامعه‌شناسی سینمای جنگ و دفاع مقدس: چهار مقاله دربارة فیلم و سینمای جنگ و دفاع مقدس، تهران: برنا.
  16. مروتی، سهراب؛ گراوند، نجمیه، (1396)، «مبانی نظری اقتدار در قرآن با رویکردی بر دیدگاه‌های امام خمینی (ره) درباره بیداری اسلامی در ایران»، مطالعات بیداری اسلامی، سال ششم، شماره 11، صص 106- 124.
  17. ایازی، سید محمدعلی، (1382) «تفسیر موضوعی چیست؟»، پیام جاویدان، شماره 1، صص 66 – 73.
  18. یوسفی، محمدرضا؛ رضایی‌اصفهانی، محمدعلی، (1392)، «اهداف بیداری اسلامی از منظر قرآن کریم»، فصلنامة مطالعات انقلاب اسلامی، سال دهم، شماره 33، صص 9- 2