ORIGINAL_ARTICLE
مستندات قرآنی بیداری جامعه بشری بر مبنای فطری بودن وحدت
پژوهش حاضر درصدد بررسی مستندات قرآنی بیداری جامعه بشری بر مبنای وحدت فطری انسانهاست. (مسئله) مقاله پیشرو با روش تحلیلی و توصیفی و منابع کتابخانهای و با استناد به آیات و روایات (روش)، درصدد تبیین و بررسی این مطلب است که توجه کردن به اخوت و برادری طبیعی میان انسانها موجب بیداری بشر و وحدت فطری در سطح گسترده و بینالمللی را نتیجه میبخشد. (فرضیه) قرآن کریم وحدت انسانها را با نسبت دادن به پدر و مادری واحد، امت واحده بودن، بر وحدت انسانها در سطح بشریت تأکید دارد. در قرآن کریم واژه برادر بهطور مطلق بر نسبت برادری مؤمن و مشرک و مؤمنان باهم بهکاررفته است، طوری که رسول و نبی الهی، قوم معاند و مشرک را، برادر خود خطاب میکند. تأکید قرآن کریم بر این مسئله، برادری و نسبت اخوت میان انسانها، انس و الفت و اتحاد فطری و طبیعی آنها را قویتر میکند و این نوع وحدت امری غیرقابل سلب و جهانشمول است. توجه دولتهای مختلف جهان به این مسئله، موجب تعامل و ارتباط آمیخته با امنیت، زمینه رشد و پیشرفت جوامع بشری را فراهم میکند و این اتحاد بستری برای تجلی توحید و باورهای مذهبی مشترک خواهد شد. (یافتهها)
http://www.iabaj.ir/article_136460_4b165f1944e6daf847bb3ab01c179579.pdf
2021-08-23
7
24
قرآن کریم
بیداری جامعه بشری
وحدت
اخوت
وحدت فطری
سید ضیاءالدین
علیانسب
z.olyanasab@hmu.ac.ir
1
دانشیار گروه قرآن و حدیث. دانشگاه حضرت معصومه(سلام الله علیها) ، قم، ایران.
AUTHOR
اکرم
سرووند
sarvvand12@gmail.com
2
طلبه سطح۴ گرایش تفسیر تطبیقی، حوزه علمیه معصومیه قم، ایران.
LEAD_AUTHOR
1. قرآن کریم
1
2. نهجالبلاغه
2
3. ثقفی، ابراهیم بن محمد (۱۴۱۰). الغارات، قم: دار الکتاب الاسلامی، ج ۲.
3
4. جوادی آملی، عبدالله (۱۳۸۶). رحیق مختوم، حمید پارسانیا، قم: اسراء، چ ۳، ج ۲. (الف)
4
5. جوادی آملی، عبدالله (۱۳۸۸). تسنیم، حسن واعظی، قم: اسراء، چ ۳، ج ۴، ۸، ۹، ۱۰، ۲۲. (ب)
5
6. جوادی آملی، عبدالله (۱۳۸۸). صهبای حج، حسن واعظی، قم: اسراء، چ ۱۰. (ج)
6
7. جوادی آملی، عبدالله (۱۳۸۹). ادب فنای مقربان، محمد صفایی، قم: اسراء، چ ۷، ج ۱. (چ)
7
8. جوادی آملی، عبدالله (۱۳۸۹). شمیم ولایت، سیدمحمود صادقی، قم: اسراء، چ ۵. (ح)
8
9. جوادی آملی، عبدالله (بیتا). روابط بین الملل در اسلام، قم: اسراء. (خ)
9
10. راغب اصفهانی، حسین بن محمد (۱۳۷۴). مفردات الالفاظ القرآن، تهران: مرتضوی، چ ۲.
10
11. رشید رضا، محمد (۱۴۱۴). التفسیر القرآن الحکیم الشهیر بتفسیر المنار، بیروت: دار المعرفه بالطباعه و النشر، چاپ اول، ج ۲، ۴.
11
12. صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (۱۳۸۳)، شرح اصول کافی، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ج ۴.
12
13. طباطبایی، سید محمدحسین (۱۳۷۱). المیزان فی تفسیر القرآن، قم: اسماعیلیان، چ ۲، ج ۲، ۴، ۷، ۱۸.
13
14. طبرسی، فضل بن حسن (۱۳۷۲). مجمعالبیان، تهران، ناصر خسرو، چ ۳، ج ۹.
14
15. طوسی، محمد بن حسن (بیتا)، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: احیاء التراث العربی، چ ۱، ج ۲.
15
16. عدهای از علما (۱۳۶۳). الاصول الستة عشر، قم: دارالشبستری للمطبوعات.
16
17. فخر رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). التفسیر الکبیر، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، چاپ: سوم، ج ۳، ۹.
17
18. فراهیدی، خلیل بن احمد (۱۴۰۹). العین، قم: هجرت، چ ۲، ج ۴.
18
19. قرطبی، شمسالدین (۱۳۸۴). تفسیر القرطبی، القاهرة: دار الکتب المصریة، چ ۲، ج ۱۶.
19
20. کلینی، محمد بن یعقوب (۱۴۰۷). الکافی، تهران: دار الکتب الاسلامیه، ج ۱، ۸.
20
21. کوفی اهوازی، حسین بن سعید (۱۴۰۴). المومن، قم: موسسة الامام المهدی علیه السلام.
21
22. متن بیانیه «گام دوم انقلاب» خطاب به ملت ایران، ۱۳۹۷.
22
23. مجلسی، محمد باقر بن محمدتقی (۱۴۰۳). بحار الانوار، بیروت: دار احیاء التراث العربی، ج ۶۷، ۹۰.
23
24. مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی (۱۴۰۴). مرآة العقول فی شرح اخبار آل الرسول، تهران: دارالکتب الاسلامیه، ج ۹.
24
25. محمودی، اعظم (۱۳۹۸ ش). «بررسی جنبشهای بیداری اسلامی با رویکرد آسیبشناسانه»، فصلنامه مطالعات بیداری اسلامی، دوره ۸، شماره ۲، صص ۱۳۵-۱۱۳.
25
26. مراغی، احمدمصطفی، تفسیرالمراغی، بیروت: دارالفکر، چ ۱، ج ۱۲.
26
27. مصطفوی، حسن (۱۴۲۶). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، بیروت-قاهره-لندن: دارالکتب العلمیه-مرکز نشر آثار علامه مصطفوی، چ ۳، ج ۱.
27
28. موسویخامنهای، سیدعلی(۱۳۹۲-۱۳۹۷). بیانات ]وبگاه[. بازیابی شده از https://farsi.khamenei.ir
28
ORIGINAL_ARTICLE
نقد و تحلیل نظریه رؤیاانگاری قرآن کریم و وحی از دیدگاه عبدالکریم سروش و پیامدهای آن بر حوزهٔ مطالعات بیداری سیاسی مسلمانان
طرح «ایده رؤیاهای رسولانه» توسط عبدالکریم سروش موجب مناقشاتی در جامعه علمی شده است. این ایده آثار و تبعاتی در حوزههای مطالعاتی مختلف ازجمله مطالعات بیداری اسلامی دارد. نوشتار حاضر به پیامدهای آن بر حوزه مطالعات بیداری اسلامی می پردازد. (مسئله) مقاله حاضر با روش تحلیلی انتقادی مبتنی بر آیات قرآن کریم به بررسی این ایده مطرحشده میپردازد (روش). ازآنجاییکه اندیشه سروش در پی نفی اعجاز بیانی قرآن و قداستزدایی از این کتاب مقدس است، مقدمات و فرضیات اندیشه وی با دلالتهای معتبر و مستدل قرآنی قابل نقد است. یافتهها حاکی از آن است که اگرچه ممکن است نظریات سروش اثراتی مانند عرفیسازی دینی و نشر عقلانیت مدرن در جهت تقدسزدایی از دین و کتاب مقدس را داشته باشد، ولی قرآن بهعنوان منادی حقیقی بیداری اسلامی همواره مسلمانان را در جهت صحیح هدایت کرده و از انحراف مصون میدارد (یافتهها)
http://www.iabaj.ir/article_136462_ff3abebb3440bf46fc762b4b55ca0c04.pdf
2021-08-23
25
48
قرآن کریم
نظریه رؤیاانگاری وحی
عبدالکریم سروش
مطالعات بیداری اسلامی
نقد رؤیای رسولانه
محمد جعفر
آرین نژاد
mohamad_ariannezhad2@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری اندیشه سیاسی در اسلام,،گروه علوم سیاسی،واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی،مشهد،ایران.
AUTHOR
علی اصغر
داوودی
adavoudi@mshdiau.ac.ir
2
استادیار،گروه علوم سیاسی،واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی،مشهد،ایران.
LEAD_AUTHOR
سعید
گازرانی
gazerani2014political@gmail.com
3
استادیار،گروه علوم سیاسی،واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی،مشهد،ایران.
AUTHOR
1. ایازی، محمدعلی، نقد مقاله اخیر سروش در گفتگو با سیدمحمدعلی ایازی، سایت اینترنتی مهر نیوز، قابل دسترسی در: https://www.mehrnews.com.
1
2. بابایی، محمدباقر (۱۳۹۷). هدایت و رهبری از دیدگاه قرآن و راهبردهای آن، مدیریت اسلامی، سال بیست و ششم، شماره ۱، صص ۱۰۵-۶۱.
2
3. بازرگان، عبدالعلی، ده نکته در نقد نظریه رؤیاهای رسولانه عبدالکریم سروش، سایت اینتزنتی بیبیسی فارسی، قابل دسترسی در:https://www.bbc.com/persian.
3
4. بهشتی، احمد، نجاتی، محمد، قهرمانی فرد، محمدتقی (۱۳۹۴). گذر از تفسیر به تعبیر؛ جواز یا عدم جواز، قبسات، شماره ۷۵، صص ۲۲-۶.
4
5. جامی، مهدی، پیامبر و پیغامِ سروش؛ آیا قرآن را میتوان به خوابنامه فروکاست؟، سایت خبری زیتون، قابل دسترسی در: https://www.zeitoons.com.
5
6. جانیپور، محمد، لطفی، سید مهدی (۱۳۹۴). نقش آیات اخلاقی قرآن کریم در تدوین نظام هدایت فردی و اجتماعی، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، سال دوازدهم، شماره ۲، صص ۵۳-۲۸.
6
7. جوادی آملی، عبدالله (۱۳۸۷). دین شناسی، قم: نشر اسراء.
7
8. ربانیگلپایگانی، علی (۱۳۹۱). وحی شناسی، قم: رائد.
8
9. زینی، هادی، مهری، اصغر (۱۳۹۸). بررسی و تحلیل پارادایم اساسی قرآن در بیداری اسلامی با تأکید بر نظر قرآنپژوهان معاصر، مطالعات بیداری اسلامی، سال هشتم، شماره ۱۵، صص ۵۲-۳۲.
9
10. ساجدی، ابولفضل، ساجدی، حامد (۱۳۹۴). رؤیاانگاری وحی؛ نقدی بر آراء دکتر سروش، معرفت کلامی، سال ششم، شماره ۱، صص ۵۴-۳۱.
10
11. سروش، عبدالکریم (۱۳۷۷). قبض و بسط تئوریک شریعت، تهران: صراط.
11
12. سروش، عبدالکریم (۱۳۸۳). بسط تجربه نبوی، تهران: صراط.
12
13. سروش، عبدالکریم (۱۳۹۷). کلام محمد، رؤیای محمد، تهران: صراط.
13
14. سروش، عبدالکریم، مقالات محمد راوی رؤیاهای رسولانه، مقالههای ۱ و ۲، قابل دسترسی در: www.dinonline.com.
14
15. سروش، عبدالکریم، محمد راوی رؤیاهای رسولانه، مقالات ۱ تا ۴، قابل دسترسی در: www.drsoroush.com.
15
16. شجاعیزند، علیرضا (۱۳۸۱). عرفی شدن در تجربه اسلامی و مسیحی، تهران: بارز.
16
17. شفیعی، فریده (۱۳۸۸). وحیانیت الفاظ و آموزههای قرآن کریم، کتاب نقد، شماره ۴۹، صص ۱۱۹-۹۳.
17
18. صادقی، هادی، حبیبی سیسرا، مرتضی، علیمردی محمد مهدی (۱۳۹۶). وحی و رؤیا: بررسی و نقد تئوری رؤیای رسولانه، آیین حکمت، سال نهم، شماره، ۳۱، صص ۵۲-۲۹.
18
19. طباطبائی، محمد حسین (۱۳۷۵). قرآن در اسلام، قم: جامعه مدرسین.
19
20. طباطبائی، محمد حسین (۱۳۷۱). المیزان فی تفسیر القرآن، قم: اسماعیلیان.
20
21. عباسی، ولیالله (۱۳۸۳). نواندیشی دینی ماعصر و احیاگری، سروش اندیشه، شماره ۱۰، صص ۱۳۰-۱۰۶.
21
22. فصیحی، امان الله (۱۳۸۶). روشنفکران دینی و عرفی شدن در سپهر دین، فصلنامه علوم سیاسی، دانشگاه باقرالعلوم، شماره ۳۷، صص ۴۴-۱۱.
22
23. کشیشیان، گارینه (۱۳۹۹). تأثیر گفتمان امام خمینی بر بیداری اسلامی، مطالعات بیداری اسلامی، دوره نهم، شماره ۱، ص ۲۲۰-۲۶۰.
23
24. گراوند، نجمیه، مروتی، سهراب (۱۳۹۶). مبانی نظری اقتدار در قرآن با رویکردی بر دیدگاههای امام خمینی (ره) درباره بیداری اسلامی در ایران، مطالعات بیداری اسلامی، سال ششم، شماره ۱۱، ص ۱۰۶-۱۲۰.
24
25. محدثین، جواد، نقدی بر نظریه رؤیاهای رسولانه عبدالکریم سروش، سایت اینترنتی بیبیسی فارسی، قابل دسترسی در: https://www.bbc.com/persian.
25
26. مطلبی، مسعود (۱۳۹۹). نظریه بیداری اسلامی و نظریههای رقیب استتنتاج بهترین تبیین در تحلیل تحولات عربی، مطالعات بیداری اسلامی، سال نهم، شماره ۱، صص ۸۳-۱۰۹.
26
27. میرخلیلی، سیدجواد، ملکوتیان، مصطفی (۱۳۹۹). رفتارشناسی سیاسی روحانیت در مواجه با چالشهای بیداری اسلامی: با تأکید بر دیدگاه مقام معظم رهبری، مطالعات بیداری اسلامی، سال نهم، شماره ۱۸، صص ۳۲۵-۳۰۷.
27
28. نباتیان، محمد اسماعیل (۱۴۰۰). گفتمان انقلاب اسلامی و مواجه با چالش بدیلسازی، مطالعات بیداری اسلامی، سال دهم، شماره ۱، صص ۲۹-۷.
28
29. نجاتی، محمد (۱۳۹۳). رؤیاانگاری وحی، لوازم و پیامدها، عقل و دین، مؤسسه نورالثقلین، سال ششم، شماره ۱۱، صص ۱۶۰-۱۲۹.
29
30. نوریگلجایی، عبدالله (1396). چالشهای سیاسی بیداری اسلامی در جهان اسلام و راهبردهای تدافعی در مقابله با آن از منظر مقام معظم رهبری، مطالعات بیداری اسلامی، سال ششم، شماره ۱۲، ص ۱۲-۱۳.
30
31. یوسفی، محمدرضا، رضاییاصفهانی، محمدعلی (۱۳۹۲). اهداف بیداری اسلامی از منظر قرآن کریم، مطالعات انقلاب اسلامی، سال دهم، شماره ۳۳، صص ۲۶-۹.
31
ORIGINAL_ARTICLE
ظرفیتهای جریان نوصدرایی در احیای دانش اسلامی در جهان اسلام با تاکید بر موسسه بین المللی اندیشه اسلامی (IIIT)
جریان نوصدرایی در اثر تعامل با چالشهای دنیای مدرن به نوآوریهای جدیدی رسیده است که این روند با ظهور انقلاب اسلامی در ایران مضاعف شده است، لکن نتوانسته تعامل موفق و اثرگذاری مقبولی بر جریانهای مؤثر فکری در دنیای اسلام ازجمله موسسه بینالمللی مطالعات اسلامی (IIIT) که دغدغه اسلامی سازی دانش و ایجاد تمدن نوین اسلامی رادارند، داشته باشد. (مسئله) این مقاله با استفاده از روش سوات (SWOT) که بر چهار محور نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدها استوار است، به ارائه راهبردهای چهارگانه در جهت احیای دانش اسلامی در جهان اسلام با استمداد از ظرفیتهای جریان نوصدرایی میپردازد. (روش) جریان نوصدرایی به لحاظ محتوایی، روششناسی و الهامبخشی در ایجاد جامعنگری دانشی، ظرفیتهای منحصربهفردی برای موسسه داشته و میتواند آنها را از نگاه اشعری گرایانه و کارکردگرایانِ به لایههای عمیقتر فکری و اندیشهای رهنمون سازد. از آنسو نیز، جریان موسسه به دلیل پایگاه غربیاش و مقبولیت فراگیرش در جهان اسلام میتواند در بسط و برقراری ارتباط جریان نوصدرایی با نخبگان مسلمان اثرگذار باشد. (نتایج)
http://www.iabaj.ir/article_137396_565908e712ff3de27124654ae39a0611.pdf
2021-08-23
49
74
نوصدرایی
موسسه بین المللی اندیشه اسلامی (IIIT)
جمهوری اسلامی
دانش اسلامی
جهان اسلام
سید هادی
ساجدی
sajedi@bou.ac.ir
1
استادیار دانشکده فرهنگ، علوم اجتماعی و رفتاری، دانشگاه باقرالعلوم (ع)، قم، ایران.
LEAD_AUTHOR
1. احمد واعظی(1378). علم دینی از منظر آیه الله جوادی آملی. فصلنامه حوزه و دانشگاه 9-23.
1
2. اسماعیل راجی، فاروقی(1983). أسلمة المعرفة، المبادی العامة و خطة العمل. کویت: دارالبحوث العلمیة بالکویت.
2
3. — (1984).اسلمه المعرفه؛ المبادی العامه و خطه العمل. الکویت: دار البحوث العلمیه.
3
4. ایمان، محمد تقی؛ احمد کلاته ساداتی (1392). روششناسی علوم انسانی نزد اندیشمندان مسلمان (ارائه مدلی روش شناختی از علم اسلامی). قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
4
5. حاج حمد، محمد ابوالقاسم (2003). منهجیة القرآن المعرفیة؛ أسلمة فلسفة العلوم الطبیعیة و الإنسانیة. بیروت: دارالهادی.
5
6. حسنه، عمر عبید (1998). مراجعات فی الفکر و الدعوه و الحرکه. بیروت، دمشق، عمان: المکتب الاسلامی.
6
7. حمید، پارسانیا (1399). بیست پرسش درباره علم دینی. در دست انتشار.
7
8. — (1390). روششناسی انتقادی حکمت صدرایی. قم: کتاب فردا.
8
9. رائد جمیل، عکاشه (2012). الفلسفة فی الفکر الإسلامی. المملکة العربیة الهاشمیة: المعهد العالمی للفکر الاسلامی.
9
10. سید محمد تقی موحد ابطحی(1395). تحلیلی بر اندیشههای علم دینی در جهان اسلام قم: مرکز بینالمللی نشر و ترجمه المصطفی.
10
11. طه جابر، علوانی(1996). اسلامیة المعرفة بین الأمس و الیوم. قاهره: المعهد العالمی للفکر الاسلامی.
11
12. عباس حیدری پور(1398). کارنامه تمدنی جمهوری اسلامی ایران. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
12
13. عبدالحمید ابوسلیمان(1991). أزمه العقل المسلم. المعهد العالمی للفکر الاسلامی.
13
14. عبدالله، جوادی آملی(1389). منزلت عقل در هندسه معرفت دینی. قم: مرکز نشر إسرا.
14
15. عمادالدین، خلیل(2006). مدخل الی اسلامیه المعرفه. دمشق- بیروت: دار ابن کثیر.
15
16. غزالی، محمد (1991) تراثنا الفکری فی میزان الشرع و العقل. القاهرة: دار الشروق.
16
17. فتحی حسن ملکاوی(2018) مقالات فی اسلامیة المعرفة. هرندن، ورجینیا: المعهد العالمی للفکر الاسلامی.
17
18. لمیاء لویس الفاروقی؛ اسماعیل راجی الفاروقی )1998(. أطلس الحضارة الإسلامیة. الریاض: مکتبة العبیکان.
18
19. لیف، استنبرگ )1398(. اسلامی سازی دانش. قم: دانشگاه باقرالعلوم.
19
20. محمد تقی، سبحانی (1385). جریان شناسی اندیشه اجتماعی دینی در ایران معاصر (1). نقد و نظر سال یازدهم، شماره سوم و چهارم، شماره 43-44 صفحه 279-311.
20
21. محمد تقی، سبحانی(1386). جریان شناسی اندیشه اجتماعی دینی در ایران معاصر (2). نقد و نظر سال دوازدهم، شماره اول و دوم، 45-46، 218-282.
21
22. محمد تقی، مصباح یزدی(1389) انسان شناسی در قرآن. قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
22
23. محمد علی رضایی(1375) دیدگاهها درباره تأثیر عنصر زمان و مکان بر اجتهاد، مجله حضور شماره 15.
23
24. محمد، عماره(2009). معالم المنهج الاسلامی. المجلد الطبعة الثانیة. قاهره: دارالشروق.
24
25. منتصر محمود، مجاهد(1996) أسس المنهج القرآنی فی بحث العلوم الطبیعیة. القارة: المعهد العالمی للفکر الاسلامی.
25
26. Yusuf Al-Qardawi)1987(. Islamic Awakening between Rejection and Extremism. Herndon: International Institute of Islamic Thought .
26
27. Ziauddin Sardar )1984(. "Islamization of Knowledge or Westernization of Islam." Inquiry 39-45.
27
ORIGINAL_ARTICLE
فراتحلیل مقالات مرتبط با نقش شبکه های اجتماعی مجازی در وقوع بیداری اسلامی(۲۰۱۷-۲۰۱۰)
فراتحلیل مقالات مرتبط با نقش شبکههای اجتماعی مجازی در وقوع بیداری اسلامی است. پرسش اساسی تحقیق آن است که «نقش شبکههای اجتماعی مجازی در وقوع بیداری اسلامی» کدام است؟ (مسئله) روش تحقیق کیفی از نوع فراتحلیل است. روش گردآوری اطلاعات، روش کتابخانهای و ابزار آن پرسشنامه معکوس است. جامعه آماری کلیه مقالات چاپشده از سال ۱۳۸۹ (۲۰۱۰) تا سال ۱۳۹۶ (۲۰۱۷) که موضوع آنها بهطورکلی نقش شبکههای اجتماعی در بیداری اسلامی است. حجم نمونه، ۲۲ مقاله با توجه به محدوده زمانی خاص، نزدیکی حوزه موضوعی و معدود بودن منابع مذکور بهعنوان نمونه انتخاب شد. (روش) مهمترین عوامل بیداری اسلامی: فقر، بیکاری، شکاف طبقاتی، فساد، تبعیض، بیعدالتی، استبداد بوده و بیداری از خلال فرآیندهای بسیج خودجوشی بودند که از فراخوانهای اینترنتی و شبکههای ارتباطی به وجود آمدند؛ و در ابتدا بدون رهبر بودند اما آهستهآهسته رهبری یافتند؛ کشورهایی که دارای رهبری کارآمد و ایدئولوژی واحد بودند، زودتر به نتیجه رسیدند. نتیجه تحقیق نشان میدهد که نخست، شبکههای اجتماعی مجازی اگرچه عامل اصلی وقوع انقلابها نیستند، با این وصف میتوانند بسیج عمومی را تقویت کرده، به رهبری و موفقیت جنبشها کمک کنند. دوم، جنبشها و انقلابها در جوامع با الگوگیری از یکدیگر در جستجوی هویت ازدسترفتهاند. (یافتهها)
http://www.iabaj.ir/article_136461_b19551ad75bc0702f640ad948d8fbda5.pdf
2021-08-23
75
100
شبکههای اجتماعی مجازی
جنبش اجتماعی
بیداری اسلامی
خاورمیانه.شمال آفریقا
محمدرضا
رفیعی دولت آبادی
raf.mohamad21@gmail.com
1
گروه علوم سیاسی، دانشکده عقیدتی سیاسی، دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران.
LEAD_AUTHOR
رضا
عبدالرحمانی
rar0664@yahoo.com
2
گروه علوم اجتماعی، دانشکده منابع سازمانی، دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران،ایران.
AUTHOR
1. ابراهیمیپور, حوا؛ مسعودنیا, حسین؛ امام جمعهزاده، سیدجواد (۱۳۹۳)، ماهیتشناسی تحولات سال ۲۰۱۱ شمال افریقا؛ بهمثابه جنبش اجتماعی جدید، فصلنامه پژوهشهای سیاسی جهان اسلام، سال چهارم، شماره ۳، پاییز ۱۳۹۳، صص ۲۶-1
1
2. احمدی پور، زهرا؛ جعفرزاده، حسن؛ بویه، چمران (۱۳۹۶)، نقش راهبرد رسانهای در شکلگیری جنبشهای نوین اجتماعی در خاورمیانه عربی و شمال آفریقا از منظر ژئوپلیتیک عمومی، دوفصلنامه جامعهشناسی سیاسی جهان اسلام، دوره ۵، شماره ۱، پیاپی ۱۰
2
3. اشرفی، اکبر؛ سلامت، طیبه (۱۳۹۴)، رهبری و حفظ انقلاب در ایران و مصر؛ تحلیلی بر نقش محمد مرسی در شکست انقلاب مصر، جستارهای سیاسی معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، دوره ۲، شماره ۲، صص ۱۱۷-۱۰۱
3
4. آقایی، سید داود؛ صادقی، سید سعید؛ هادی، داریوش (۱۳۹۱) واکاوی نقش اینترنت و رسانههای اجتماعی جدید در تحولات منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا(اطلاعرسانی، سازماندهی و گسترش سریع اطلاعات، فصلنامه روابط خارجی، سال چهارم، دوره ۴، شماره ۲، صص ۳۴--۷
4
5. انوشه، (ابراهیم ۱۳۹۲)، نقش شبکههای اجتماعی در تحولات اخیر خاورمیانه (با تأکید بر فیسبوک)، فصلنامه تحقیقات سیاسی بینالمللی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا، دوره ۵، شماره ۱۶، صص ۱۹۱-۱۶۹
5
6. اینگلهارت، رونالد؛ ولزل، کریستین (۱۳۷۳)، نوسازی، تغییر فرهنگی و دموکراسی، ترجمهٔ یعقوب احمدی، تهران، انتشارات کویر.
6
7. بدیعی، مرجان؛ میراحمدی، فاطمه سادات (۱۳۹۱)، نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) در تحولات سال ۲۰۱۱ منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (مطالعه موردی مصر)، مجلّهٔ جغرافیا و توسعهٔ ناحیهای، دوره ۱۰، شماره ۱۹، صص ۱۷۵-۱۴۳
7
8. بیات، بهرام (۱۳۸۸) فراتحلیل آسیبهای اجتماعی و جرائم. تهران: معاونت اجتماعی ناجا.
8
9. تلاشان, حسن و نصر دهزیری, الماس. (۱۳۹۳). تأثیر انقلاب اسلامی ایران در بیداری اسلامی تونس. فصلنامه سیاست, دوره ۴۴، شماره ۴, صص ۷۴۳-۷۶۲.
9
10. التیامینیا، رضا؛ علیمی، محمودرضا؛ حسینی، علی (۱۳۹۲) بررسی نقش شبکههای اجتماعی و فضای مجازی در تحولات سیاسی خاورمیانه و شمال آفریقا، فصلنامه دانش سیاسی و بین الملل، سال دوم، دوره ۲، شماره ۲، صص ۹۸-۷۵.
10
11. دارابی، علی (۱۳۹۵)، رسانههای ارتباطی نوین و تأثیر آن بر فرایند بیداری اسلامی در انقلاب تونس، فصلنامه پژوهشهای سیاسی جهان اسلام، سال ششم، دوره ۶، شماره ۲، صص ۸۰-۵۵
11
12. ذولفقاری, وحید. (۱۳۹۴). ماهیت جنبشهای اخیر خاورمیانه: اسلامی یا سکولار؟. دوفصلنامه علمی مطالعات بیداری اسلامی, دوره ۴، شماره ۸، صص ۵۷-۷۶.
12
13. رسولی، محمدرضا؛ آزاده غفوریان تبریزی (۱۳۹۵) بررسی نقش شبکههای اجتماعی در جنبشهای اجتماعی جهان. دوره ۵، شماره ۱۷، صص ۱۰-۲۷.
13
14. زیویار، ف.، و شهیر، ا. (۱۳۹۴). احساس امنیت کاربران ایرانی در شبکههای اجتماعی از حیث جنسیت, سن, میزان تحصیلات و میزان استفاده (مطالعه موردی: شبکه اجتماعی فیسبوک). مطالعات بین رشتهای در رسانه و فرهنگ (رسانه و فرهنگ), دوره ۵، شماره ۱, صص ۵۵-۷۸.
14
15. سردار نیا، خیلی الله (۱۳۸۸) تأثیر اینترنت بر درگیر شدگی مـدنی شـهروندان. فصـلنامه پژوهشهای ارتباطی. دوره ۱۶، شماره ۱، صص ۱۹۳-۲۱۱
15
16. سردارنیا، خلیل اله (۱۳۹۴)، اینترنت و انقلاب خاموش جوانان در خاورمیانه، فصلنامه دولت پژوهی، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره ۱، شماره ۲، صص ۳۸-۱
16
17. سردارنیا، خلیل اله و حیدری، مصطفی (۱۳۹۴) تحلیل جنبش اجتماعی مصر در چارچوب نظریههای متأخر جنبشهای اجتماعی و جان فوران. مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی, دوره ۴۵, شماره ۳; صص ۶۹۹- ۷۱۹.
17
18. سرفراز، حسین؛ بهستانی، مجید (۱۳۹۳)، بهار عمل و زمستان آسایش: کردارشناسی بیداری اسلامی از منظر ارتباطات جمعی، فصلنامه راهبرد اجتماعی فرهنگی، سال سوم، دوره ۳، شماره ۱۰، صص ۱۳۹-۱۱۱
18
19. سمسار، حامد؛ سمسار، محمدصادق؛ کریمی، صدیقه (۱۳۹۵)، مدل سازی تحقق تمدن نوین اسلامی به کمک شبکهسازی اجتماعی، دو فصلنامه جامعهشناسی سیاسی جهان اسلام، دوره ۳، شماره ۲، صص ۶۲-۱۹
19
20. سوری، فرشته و احمدی، زهرا (۱۳۹۲) نقش انقلاب اسلامی در بیداری اسلامی، اولین کنفرانس بینالمللی حماسه سیاسی (با رویکردی بر تحولات خاورمیانه) و حماسه اقتصادی (با رویکردی بر مدیریت و حسابداری)، رودهن.
20
21. شفیعا, سعید, شفیعا, محمدعلی, کاظمیان, غلامرضا. (۱۳۹۲). فراتحلیل روش و نتایج پژوهشهای کیفیت زندگی شهری در ایران. جامعهشناسی کاربردی، دوره ۲، شماره ۲۴، صص ۲۱-۴۰
21
22. شمسینی غیاثوند، حسن (۱۳۹۱)، جایگاه رسانههای نوین در تحولات نوین جهان عرب، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، دوره ۸، شماره ۱۹، صص ۲۲۹-۲۰۵
22
23. شهرامنیا, امیرمسعود؛ میلانی، جمیل (۱۳۹۲)، بررسی جنبشهای خاورمیانه بهمثابه جنبشهای اجتماعی جدید (فرصتها، تهدیدها)، فصلنامه پژوهشهای سیاسی جهان اسلام، سال چهارم، دوره ۳، شماره ۱، صص ۹۸-۷۸
23
24. شیرودی، مرتضی (۱۳۸۸) انقلاب اسلامی و بیداری اسلامی (تأثیرگذاری و نمونهها). مطالعات انقلاب اسلامی سال پنجم، دوره ۵، شماره ۱۶. صص ۷۳-۱۰۶.
24
25. صالحی، سید جواد؛ فرج زاده، ایوب؛ فرح بخش، عباس (۱۳۹۲)، بررسی نقش اینترنت در جنبش اجتماعی مصر، فصلنامه مطالعات جهان اسلام، دوره ۱، شماره ۳، صص ۱۶-1
25
26. صالحی، جواد و شهابی، مهدیه (۱۳۹۱) تأثیر انقلاب اسلامی ایران بر بیداری اسلامی منطقة خاورمیانه. دو فصلنامه بیداری اسلامی. سال اول. دوره ۱، شماره ۱، صص ۵۱-۶۱.
26
27. طاهری، سید مهدی (۱۳۸۷) انقلاب بیدارساز: نقش انقلاب اسلامی ایران در بیداری جهان اسلام. پگاه حوزه، شماره ۲۴۸.
27
28. عباس زاده، مهدی (۱۳۹۳)، نقش اینترنت و شبکههای اجتماعی در انقلابهای خاورمیانه و شمال آقریقا؛ نظریه و عمل، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، سال سوم، دوره ۳، شماره ۱۱، صص ۸۸-۶۹
28
29. عباسی, روحالله؛ کوهکن, علیرضا؛ آبسالان صادق (۱۳۹۲) بررسی نقش رسانهها و گروههای مرجع بر شکلگیری نگرش سیاسی دانشجویان (مطالعهٔ موردی: خیزشهای اخیر اسلامی در منطقهٔ خاورمیانه)، فصلنامه پژوهشهای سیاسی جهان اسلام
29
30. عشوری مقدم، محمدرضا (۱۳۸۹)، جایگاه رسانه و شبکههای اجتماعی در خیزشهای انقلابی جهان عرب، فصلنامه دین و ارتباطات، سال هفدهم، دوره ۳۷ و ۳۸، شماره ۱ و ۲، صص ۱۴۰-۱۱۳
30
31. غفاری هشجین، زاهد (۱۳۹۲) نقش انقلاب اسلامی بر بیداری اسلامی: مطالعه موردی حرکت اسلامی مصر، اولین کنفرانس بینالمللی حماسه سیاسی (با رویکردی بر تحولات خاورمیانه) و حماسه اقتصادی (با رویکردی بر مدیریت و حسابداری)، رودهن.
31
32. غفاری، جلال؛ دهقانی محمدآبادی، محمدصادق؛ نجارز اده، محمدرضا (۱۳۹۲)، نقش رسانههای مجازی و شبکههای اجتماعی در بیداری اسلامی، مطالعه موردی انقلاب تونس، دو فصلنامه مطالعات بیداری اسلامی، سال دوم، دوره ۲، شماره ۳، صص ۷۷-۶۱
32
33. کاستلز، مانوئل (۱۳۸۹) عصر اطلاعات؛ ترجمه؛ حسن چاوشیان. تهران: طرح نو
33
34. کارگری، غ.، و بهمن، ش.، و حجازی، س. (۱۳۹۸). سناریونگاری آینده تحولات بیداری اسلامی در آسیای مرکزی. مطالعات مدیریت راهبردی دفاع ملی, دوره ۳، شماره ۹، صص ۳۴۳-۳۸۴.
34
35. کاستلز، مانوئل (۱۳۹۶) قدرت ارتباطات، مترجم حسین بصیریانجهرمی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
35
36. کاستلز، مانوئل (۱۳۹۳) شبکههای خشم و امید، ترجمه مجتبی علیپور، تهران، نشر مرکز.
36
37. کبریایی زاده، حسین (۱۳۹۰)، نقش شبکههای اجتماعی در شکلگیری تحولات سیاسی و فرهنگی با تمرکز بر امواج بیداری اسلامی خاورمیانه، فصلنامه علوم اجتماعی: روابط فرهنگی، شماره ۱، صص ۳۷-۳۰
37
38. کیا، علی اصغر؛ محمودی، عبدالصمد (۱۳۹۰)، نقش شبکههای اجتماعی در انقلاب تونس، فصلنامه اطلاعات سیاسی اقتصادی، شماره ۲۸۳، صص ۲۱-۱۲
38
39. محمدیان، جلیل، خانیکی، هادی؛ رضایی، نادره (۱۳۹۱) تحلیل جامعهشناختی جنبشهای اخیر کشورهای عربی برمبنای نخستین رویکردهای رسانههای ایرانی، فصلنامه پژوهش اجتماعی، سال ششم، صص ۱۳۷-۱۰۹
39
40. ملکوتیان، مصطفی؛ فارسی جوکار، حسن (۱۳۹۴)، رسانههای اجتماعی و توانمندسازی شهروندان در جریان تحولات بیداری اسلامی، فصلنامه پژوهشهای انقلاب اسلامی، انجمن انقلاب اسلامی ایران، سال چهارم، دوره ۴، شماره ۱۵، صص ۱۶۶-۱۵۱
40
41. ناظمی اردکانی، مهدی و محمدجواد الوندی و احمدعلی امامی و مجید نجات پور (۱۳۹۲) نقش قدرت نرم انقلاب اسلامی ایران در جنبش بیداری اسلامی جهان اسلام. فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج. دوره ۱۶، شماره ۶۰ - شماره پیاپی ۶۰. صص ۸۵-۱۱۳
41
42. هراتی، محمد جواد (۱۳۹۱)، تفاوت نقش و جایگاه رهبری در انقلاب اسلامی ایران و جنبش بیداری اسلامی، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، دوره ۹، شماره ۲۸، صص ۲۵۲-۲۳۳
42
43. هزارهای، سید مرتضی (۱۳۹۱) انقلاب اسلامی، بیداری اسلامی و آینده اسلام سیاسی در منطقه. پژوهشنامه انقلاب اسلامی. دوره ۲، شماره ۴ - شماره پیاپی ۴. صص ۱۱۳- ۱۴۳.
43
• Ahy, M. H. (2016). Networked communication and the Arab Spring: Linking broadcast and social media. New Media and Society, 18(1), 99–116.
44
• Ali, F. A., Macharia, H. M. (2013). Women, youth, and the Egyptian Arab Spring. Peace Review, 25(3), 359–366.
45
• Aouragh, M. (2012). Framing the Internet in the Arab revolutions: Myth meets modernity. Cinema Journal, 52(1), 148–156..
46
• Bruns, A., Highfield, T., Burgess, J. (2013). The Arab spring and social media audiences English and Arabic twitter users and their networks. American Behavioral Scientist, 57(7), 871–898.
47
• Howard, Philip N. et al. (2011). What Was the Role of Social Media During the Arab Spring?. The Project on Information Technology and Political Islam. Available at: https://www.library.cornell.edu/colldev/mideast/Role%20of%20Social%20Media%20During%20the%20Arab%20Spring.pdf, Accessed January 3, 2017.
48
• Hunter, Shireen T. (2014). Reformist Voices of Islam: Mediating Islam and Modernity. M.E. New York: Sharpe Publications.
49
• Sadiki, Larbi. (2016). International Relations of the Middle East (4th Edition). London: Oxford University Press.
50
ORIGINAL_ARTICLE
بازتاب سیاست های ایران و روسیه بر پرستیژ منطقه ای آن ها در تحولات مقاومت یمن و سوریه
با توجه به اینکه جنگها، از سادهترین و سریعترین اهرمهای ارتقای پرستیژ به شمار میآیند، مسئله اصلی تحقیق تأثیر نوع کنش و اقدامات ایران و روسیه بر پرستیژ منطقهای آنها در جنگ سوریه و یمن است. (مسئله) با توجه به اینکه تحقیق پیش رو اکتشافی بوده، فاقد فرضیه است اما یافتهها با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی (روش) نشان داد که تحولات یمن و سوریه به ارتقای پرستیژ منطقهای ایران و روسیه کمک کردهاند. یافتهها نشان داد مسکو به دلیل اولویتدهی به منافع غیرمادی و سطحبندی خود در محیط یک قدرت بینالمللی، از مکانیسمهای سریع و موقت ارتقای پرستیژ در سوریه استفاده کرده و در بحران یمن به دلیل تعارض با منافع اقتصادی و سیاسی، اساساً وارد مکانیسم ارتقای پرستیژ نشده است. در مقابل، جمهوری اسلامی ایران به دلیل اولویتدهی به حفظ ژئوپلیتیک مقاومت در دو بحران سوریه و یمن، کوشید تا همزمان از دو مکانیسم استفاده کند. مکانیسم ترکیبی ایران در بحران سوریه سبب شد تا ضمن حفظ منافع ملی، پرستیژ منطقهای این کشور نیز در کوتاهمدت ارتقا یابد. اما تثبیت آن در بلندمدت نیازمند تقویت اهرمهای نرم پرستیژ-ساز خواهد بود. (یافتهها)
http://www.iabaj.ir/article_137294_844038a74526cea4aeca33f35e83b31a.pdf
2021-08-23
101
126
ایران
روسیه
سوریه
یمن
پرستیژ
سیاست خارجی
داود
کریمی پور
karimipour.d@chmail.ir
1
استادیار روابط الملل دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران.
LEAD_AUTHOR
7. ابراهیمی کیاپی، هادی (۱۳۹۶). بیداری اسلامی و تأثیر آن بر ژئوپلیتیک مقاومت، فصلنامه مطالعات بیداری اسلامی، سال ششم، شماره ۱۲
1
8. اسماعیلی، امیرمحمد، جاودانی مقدم، مهدی (۱۳۹۹). بازخوانی مؤلفههای نظم نوین در حال شکلگیری در منطقه غرب آسیا در پرتو بیداری اسلامی، فصلنامه مطالعات بیداری اسلامی، سال نهم، شماره ۱۸
2
9. آدمی، علی، آخرالدین، مهری (۱۳۹۲). سیاست خارجی روسیه در قبال بحران سوریه، ریشه، اهداف و پیامدها، فصلنامه علوم سیاسی، سال نهم، شماره ۲۲
3
10. آزاد، امیرحامد، ابراهیمی فر، طاهره (۱۳۹۷). تأثیر ساختار نظامی سوریه بر سیاستگذاری امنیتی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه سیاستگذاری عمومی، دوره ۴، شماره ۲
4
11. بزرگمهری، مجید، آقاجانی، سمیه، افشار، مریم (۱۳۹۸) .همسویی سازمان همکاری اسلامی با عربستان سعودی برای مقابله با ایران در بحران یمن (۲۰۱۹-۲۰۱۵)، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال پانزدهم، شماره ۱
5
12. بزرگمهری، مجید، نجفی، شهلا (۱۳۹۸). تحلیل راهبرد چین و روسیه در بحران یمن؛ همسویی با عربستان یا ایران، فصلنامه روابط خارجی، سال یازدهم، شماره ۴۲
6
13. بهمن، شعیب (۱۳۹۳). رویکرد روسیه به تهاجم نظامی عربستان علیه یمن، فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام، شماره ۶۰
7
14. پوراحمدی، حسین، قیاسی، صابر، قائمی، یاسر (۱۴۰۰). واکاوی قدرت نفوذ عربستان سعودی در منطقه و جهان اسلام و راهبرد مقابله با ایران، فصلنامه رهیافتهای سیاسی و بینالمللی، دوره ۱۲، شماره ۳
8
15. جمشیدی، محسن، صدیق، میرابراهیم، بسطامی، محمود (۱۴۰۰). استراتژی دو قدرت بزرگ منطقهای (جمهوری اسلامی و عربستان سعودی) در حوزه سیاستگذاری خارجی و تروریسم در منطقه تحت نفوذ خود، فصلنامه بیداری اسلامی، دوره ۱۰، شماره ۱
9
16. حاجیلو، محمدحسین، حسین وندشکری، روح اله و قاسم اقدمی، زهرا (۱۳۹۷). بررسی دلایل نقشآفرینی روسیه در تحولات سوریه، فصلنامه نگرشهای نو در جغرافیای انسانی، سال ۱۱، شماره ۱
10
17. دانش نیا، فرهاد، هاشمی، مسعود (۱۳۹۴). تحولات سیاست خارجی ترکیه در قبال سوریه و تبیین مؤلفههای تأثیرگذار بر آن (۲۰۱۴-۲۰۰۲)، رهیافتهای سیاسی و بینالمللی، دوره ۶، شماره ۱
11
18. زرگر، افشین (۱۳۹۲). مواضع روسیه در قبال تحولات سوریه، ۲۰۱۳-۲۰۱۱، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره ۸۲
12
19. زکی زاده، میثم، کیهان، برزگر، مهدی، ذاکریان (۱۳۹۹). جایگاه هویت در شکلگیری نگاه امنیتی فدراسیون روسیه در قبال غرب، شماره ۱۱۱
13
20. زهرانی، مصطفی، شیراوند، صارم (۱۳۹۶). بررسی تأثیر فرهنگ استراتژیک بر سیاست خارجی فدراسیون روسیه، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، دوره ۲۳، شماره ۹۷
14
21. سمیعی اصفهانی، علیرضا، موسوی، سید احمد (۱۳۹۴). بررسی تأثیر برتری منطقهای ایران بر الگوی رفتاری عربستان در قبال تحولات یمن، رهیافتهای سیاسی و بینالمللی، شماره ۴
15
22. شفقت نیا آباد، جواد، جعفری، علیاکبر (۱۳۹۹). سیاست توازن قوای روسیه در بحران سوریه، نشریه سیاست، شماره ۵۹
16
23. شیرودی، مرتضی، شاه علی، احمدرضا، جمشیدی فرد، کرم (۱۳۹۸). مواجهه گفتمانی مقاومت و گفتمان سلفی-اخوانی بر ترتیبات امنیتی غرب آسیا، فصلنامه مطالعات روابط بینالملل، سال دوازدهم، شماره ۴۸
17
24. صادقی، سیدشمس الدین، لطفی، کامران (۱۳۹۵). بحران یمن: جدال ژئوپلیتیکی محور محافظه کاری با محور مقاومت اسلامی، فصلنامه سیاست جهانی، دوره پنجم، شماره ۱
18
25. عباسی، مجید (۱۳۹۴). بحران سوریه، تبلور نظریه واقعگرایی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه رهیافتهای انقلاب اسلامی، سال نهم، شماره ۳۲
19
26. عباسی، مجید (۱۳۹۹). بازتابهای سازه انگارانِ انقلاب اسلامی ایران بر تحولات انقلابی جهان عرب، فصلنامه مطالعات بیداری اسلامی، دوره ۹، شماره ۱
20
27. عباسی، مجید، حمید فر، حمیدرضا، کهریزی، فاطمه (۱۳۹۸). بحران سوریه و تقابل دو راهبرد متفاوت ایران و ترکیه در مدیریت بحران در منطقه غرب آسیا، فصلنامه سیاست و روابط بینالملل، سال سوم، شماره ۱
21
28. کریمی، سوده (۱۳۹۶). بررسی ابعاد حقوقی-سیاسی-اعتقادی حضور ایران در سوریه، فصلنامه مطالعات بیداری اسلامی، سال ششم، شماره ۱۱
22
29. کریمی فرد، لیلی، جمشیدی، محمدحسین (۱۳۹۸). بررسی ریشههای نگرشی- سیاسی شکلگیری جنبش انصار الله یمن برم بنای نظریه سازهانگاری، فصلنامه مطالعات بیداری اسلامی، دوره ۸، شماره ۲
23
30. کوشکی، محمدصادق، طاهری بزی، ابراهیم (۱۳۹۴). حضور روسیه در خاورمیانه در دوره پوتین (احیای نفوذ روسیه در کشورهای زیر نفوذ اتحاد شوروی)، مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره ۸، شماره ۱
24
31. لیری، پل (۱۳۹۴)، درسهای حزبالله برای حوثیها، ترجمه علی عطاران، دیپلماسی ایرانی.http://www.irdiplomacy.ir/fa/news/1948817
25
32. متقی، افشین، ملاحسینی اردکانی، رضا (۱۳۹۹). تبیین جایگاه و نقش اربعین در ارتقای پرستیژ ژئوپلیتیکی تشیع، فصلنامه نگرشهای نو در جغرافیای انسانی، سال دوازدهم، شماره ۳
26
33. محمدی، سید محمد، جمال پور، میکائیل (۱۳۹۹). بحران سوریه؛ چالشها و فرصتها (با تأکید بر جمهوری اسلامی ایران و رژیم اسرائیل)، فصلنامه مطالعات بیداری اسلامی، شماره ۱۸
27
34. محمودی کیا، محمد، فرهادی، عباس (۱۳۹۸). بررسی مقایسهای کنش سیاست خارجی ایران و ترکیه در قبال بحران سوریه بر اساس نظریه سازهانگاری، فصلنامه مطالعات روابط بینالملل، سال دوازدهم، شماره ۴۷
28
35. مرادی، جهانبخش (۱۳۹۸). بررسی علل حضور مستشاری جمهوری اسلامی ایران در سوریه، فصلنامه مطالعات بینالمللی، سال ۱۶، شماره ۳
29
36. موسوی، سیدمحمد (۱۳۹۹). تحلیل جامعهشناختی بازتاب انقلاب اسلامی ایران بر جنبش انصار الله یمن و آینده پیش روی آن، فصلنامه مطالعات بیداری اسلامی، سال نهم، شماره ۱۸
30
37. میرزایی، فاطمه، حیدرپور، ماشاءالله، ترابی، محمد (۱۳۹۵). بحران سوریه، ایران و موازنهٔ قوای منطقهای و جهانی، همایش پژوهش در علوم و تکنولوژی، برلین، آلمان
31
38. نجات، سیدعلی (۱۳۹۲). راهبردهای جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در قبال بحران سوریه، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست و هشتم، شماره ۴
32
39. نظامی پور، قدیر، شادمانی، مهدیه، اخوان، منیژه (۱۳۹۵). ارزیابی چگونگی راهبرد نوین مستشاری ایران در مقابله با گروههای تکفیری در سوریه، فصلنامه پژوهشهای حفاظتی و امنیتی، دوره ۵، شماره ۱۸
33
40. نیاکویی، سیدامیر، پیرمحمدی، سعید (۱۳۹۸). سیاستگذاری امنیتی ایران در قبال منازعات خاورمیانه پس از بهار عربی، نشریه سیاستگذاری عمومی، دوره پنجم، شماره ۱
34
منابع لاتین
35
41. Frankel, Joseph(1970). National Interest, London: Palgrave Macmillan
36
42. Olazábal, txaso Domínguez de, Hamad, Leyla(2019). Russia’s Multidimensional Approach to the Yemen War, https://www.ispionline.it/en/pubblicazione/russias-multidimensional-approach-yemen-war-24697
37
43. Hatahet, Sinan(2019). Russia and Iran: Economic Influence in Syria, Chatham House
38
44. He, Kai (2009). Dynamic Balancing: China's balancing strategies towards the United States, 1949–2005, Journal of Contemporary China, 18:58, 113-136, DOI: 10.1080/10670560802431701
39
45. https://russiancouncil.ru/analytics-and-comments/analytics/krizis-v-yemene-perspektivy-dlya-rossiyskoy-diplomatii/
40
46. https://www.heraldmailmedia.com/story/news/2013/09/11/white-house-russian-prestige-on-the-line-in-syria/46243137/
41
47. Jones, Seth G. (2020). Moscow's War in Syria, CSIS Transnational Threats Project
42
48. Kacos, Samantha Anne (2011). Reconstructing Respect: The Quest for Prestige in the International System, Bachelor of Arts, International Relations, University of Southern California
43
49. Lebow, Richard Ned (2012). Why Nations Fight, Past and Future Motives for War,UK:
44
Cambridge University Press
45
50. McInnis, Matthew(2017). The Future of Iran’s Security Policy, American Enterprise مؤسسه
46
51. Morgenthau, Hans (1948). Politics among Nations, USA: University of Chicago
47
52. Petkova, Mariya(2020). What has Russia gained from five years of fighting in Syria?, https://www.aljazeera.com/features/2020/10/1/what-has-russia-gained-from-five-years-of-fighting-in-syria
48
53. Ramani, Sameul(2019). Iran’s Post-Conflict Vision in Yemen, https://carnegieendowment.org/sada/80557
49
54. Serebrov, Sergey (2017). Yemen Crisis: Causes, Threats and Resolution Scenarios, Russian International Affairs Council, No. 14
50
55. Stepanova, Ekaterina(2016). Russia in the Middle East: Back to a “Grand Strategy” or Enforcing Multilateralism, politique étrangère
51
56. Thornton, Bruce(2017). Prestige As A Tool Of Foreign Policy,Hoover institute, https://www.hoover.org/research/prestige-tool-foreign-policy
52
57. Wood, Steve(2013). Prestige in world politics: History, نظریه,expression, International Politics Vol. 50, 3
53
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی مجموعه امنیتی خاورمیانه و شناخت ائتلاف ها و تهدیدها (با تأکید بر نقش ائتلاف محور مقاومت در مناسبات آن مجموعه)
مجموعه امنیتی خاورمیانه یک مجموعه امنیتی خاص و پیچیده است و در دل آن ائتلافهایی وجود دارند که به دلایل مختلف سیاسی، نظامی، امنیتی و ایدئولوژیک دچار اختلاف هستند. هدف اصلی پژوهش بازشناسی مجموعه امنیتی خاورمیانه با تأکید بر چیستی و چگونگی ائتلافهای سازنده با نگاهی ویژهبر وضعیت نقشآفرینی ائتلاف محور مقاومت است. (هدف) بر این اساس پرسشهای اصلی این پژوهش بدین گونه است که چه ائتلافهایی در مجموعه امنیتی خاورمیانه وجود دارند؟ و ائتلاف محور مقاومت چگونه در مناسبات امنیتی مجموعه خاورمیانه نقشآفرینی کرده است؟ (مسئله) برمبنای روش تحلیلی – توصیفی (روش) فرضیههای مقاله مبتنی بر آن است که ائتلافهای مجموعه امنیتی خاورمیانه با یکدیگر تعامل ندارند، همگن نیستند و مدام یکدیگر را تهدید میکنند. ثانیاً محور مقاومت با اثرگذاری مثبت در هر یک از تحولات جریان ساز خاورمیانه زمینهساز کسب اعتبار امنیتی – سیاسی برای خود بوده است.(فرضیه) یافتههای پژوهشی حاکی از شناسایی سه ائتلاف عمده در مجموعه امنیتی خاورمیانه شامل: ۱) ائتلاف محور مقاومت ۲) ائتلاف بلوک سنی ۳) ائتلاف دفاکتو عبری - عربی است. نهایتاً در خصوص محور مقاومت باید گفت که این ائتلاف به دلیل تأثیرگذاری مثبت در هر یک از تحولات اخیر خاورمیانه منافع مدنظر خود را تأمین نموده و در آرایش سیاسی – امنیتی مجموعه تأثیر شگرفی نهاده است. (یافتهها)
http://www.iabaj.ir/article_136459_58d988e8f6d9a37987a0ba6a2aa5f9aa.pdf
2021-08-23
127
148
خاورمیانه
مجموعه امنیتی
ائتلاف
تهدید
محور مقاومت
محمد
عسکری کرمانی
ali1997rrr@gmail.com
1
دانشجوی کارشناسی ارشد علوم سیاسی، دانشکده حقوق والهیات، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران.
LEAD_AUTHOR
حسین
معین آبادی بیدگلی
moeini@uk.ac.ir
2
دکتری علوم سیاسی، دانشکده حقوق و الهیات، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران.
AUTHOR
1. میرعرب، مهرداد (1379). نیم نگاهی به مفهوم امنیت، فصلنامه علمی – پژوهشی دانشگاه باقر العلوم (ع)، دوره 3، شماره نهم، صفحات 142-133.
1
2. مختاری، مجید (1381). گفتمان امنیت ملی: جهانی شدن، تهران: مؤسسه مطالعات سیاسی فرهنگی اندیشه ناب چاپ 1، جلد 1.
2
3. عبدالله خانی، علی (1387). تهدیدات امنیت ملی (شناخت و روش)، تهران: مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بینالمللی معاصر تهران، چاپ 1.
3
4. ماندل، رابرت (1377). چهره متغیر امنیت ملی، ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ 3.
4
5. تریف، تری و کرافت، استیوارت و مورگان، پاتریک و جیمز، لوسی (1384). مطالعات امنیتی نوین، ترجمه وحید بزرگی و علیرضا طیب، چاپ 1.
5
6. قاسمی، بهزاد (1396). ژئوپلیتیک محور مقاومت و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران بر اساس گفتمان انقلاب اسلامی، فصلنامه آفاق امنیت، دوره 11، شماره 38، صفحات 34- 5.
6
7. بوران، باری (1378). مردم، دولتها و هراس، مترجم پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ 1.
7
8. کرمی، جهانگیر (1380). تأثیر محیط امنیتی منطقهای بر سیاست دفاعی دولتها، سیاست دفاعی، دوره 10، شماره 34، صفحات 72-47.
8
9. اختیاری امیری، رضا و رشیدی، احمد و سلطانیان، عبدالله (1399). ائتلاف دوفاکتوی عبری – عربی و امنیت ملی ج. ا ایران، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، دوره 9، شماره 1، صفحات 125-101.
9
10. عباسی، مجید و حبیبی، سید مهدی و پارسا، سارا (1392). نظریه موازنه تهدید: دلایل ساختاری شکلگیری و گسترش اسلام سیاسی و مقاومت اسلامی در خاورمیانه، فصلنامه رهیافت انقلاب اسلامی، شماره 24، صفحات 136-115.
10
11. سازمند، بهاره و جوکار، مهدی (1395). مجموعه امنیتی منطقهای، پویشها و الگوهای روابط کشورهای حوزه خلیجفارس، فصلنامه ژئوپلیتیک، دوره 12، شماره 2، صفحات 171-151.
11
12. سورتچی، محمد رضا (1392). بررسی نقش جمهوری اسلامی ایران بر امنیت منطقهای و فرا منطقهای، مجله سیاست دفاعی، دوره 22، شماره 85، صفحات 1-31.
12
13. احمدزاده، داوود و برزگر، کیهان و احمدی، حمید و اطهری مریان، اسدالله (1398). سناریوهای بدیل جمهوری اسلامی ایران در تقابل با ائتلافسازی منطقهای عربستان در میان کشورهای عربی، فصلنامه تحقیقات سیاسی بینالمللی، دوره 7، شماره 40، صفحات 22-1.
13
14. سهرابی، محمد و جنتی، احسان (1394). اولویتهای سیاست خارجی و امنیتی اسرائیل در فضای نوین منطقهای، پژوهشنامه روابط بین الملل، دوره 8، شماره 31، صفحات 174-141.
14
15. نیاکوئی، سید امیر (1392). بررسی بحرانهای سوریه و عراق در پرتو نظریههای امنیتی، فصلنامه سیاست جهانی، دوره 2، شماره 1، صفحات 115-95.
15
16. بوزان، باری و ویور، الی (1388). مناطق و قدرتها، ترجمه رحمان قهرمان پور، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ 1.
16
17. نیاکوئی، سید امیر و ستوده، علی اصغر (1394). تأثیر منازعات داخلی سوریه و عراق بر مجموعه امنیتی خاورمیانه، فصلنامه پژوهشهای راهبردی سیاست، دوره 4، شماره 15، صفحات 177-153.
17
18. داداندیش، پروین و کوزه گر کالجی، ولی (1389). بررسی انتقادی نظریه مجموعه امنیتی منطقهای با استفاده از محیط امنیتی قفقاز جنوبی، فصلنامه راهبرد، دوره 19، شماره 56، صفحات 107-73.
18
19. قهرمان پور بناب، رحمان (1385). معرفی کتاب مناطق و قدرتها: ساختار امنیت بین الملل (باری بوزان و الی ویور)، فصلنامه امنیت، دوره 18، شماره 2، صفحات 192-185.
19
20. صفوی، سید حمزه و نبوی، سید مهدی (1394). تأثیر بحران سوریه بر مجموعه امنیتی منطقه غرب آسیا، فصلنامه منافع ملی، دوره 1، شماره 2، صفحات 33-51.
20
21. منابع لاتین
21
22. Buzan, Barry (1991). People, state and fear: An Agenda For International Security Studies In The Past Cold War Era, London, Harvester; wheat sherf Publication
22
23. Reynolds, Julius D.A (2009). (An Empirical Application Of Regional Security Complex Theory: The Securitization Discourse iu Chinas Relations With Central Asia And Russia), Central Europea University. Available at; http://www.etd.cea.hu/2009/.pdf
23
24. Buzan Barry and Ole Weaver (2003). Regions And Powers: The Structure Of International Security, Cambridge University Press
24
25. Palonkorpi Mikko (2009). Energy Security And The Regional Security Complex Theory, Aleksanteri Instiude/ University Of Helsinki, Available at: http://busieco.samnet.sdu.uk/politics/nisa/papers/palonkorpi.pdf
25
26. Fahlander Patrick (2011). Regional Security In The Persian Gulf Indications
26
27. Soage Ana (2020). The Conservative-Resistance Camp: The Axis Of Resistance, In Book: The Regional Order in The Gulf Region and The Middle East (pp.95-129)
27
28. Brian Katz (2018). Axis Rising, Irans Evolving Regional Strategy And Non-State Partnerships in The Middle East, CSIS: Center For Strategic & International Studies.
28
29. Ewan Stein (2017). Ideological Codependency And Regional Order: Iran, Syria and The Axis Of Refusal, Published By Cambridge University Press.
29
30. Takashi Sugio (2000). Redefinition Of Cooperative Security And Regional Security In The Asia- Pacific, NIDS Security Reports No1.
30
31. Palonkorpi Mikko (2009). Energy Security And The Regional Security Complex Theory, Aleksanteri institute / University Of Helsinki.
31
32. Liddel Hart, B.H (1987). Strategy: The Indirect Approach, 6 Edition, London: Faber, p.334.
32
ORIGINAL_ARTICLE
نقش لاله فاطمه نسومر در مقاومت اسلامی الجزایر(۱۸۳۰-۱۸۶۳م.)
لاله فاطمه نسومر چهره برجسته مبارز در مقاومت اسلامی الجزایر در ابتدای سال های استعمار محسوب می شود. وی به سازماندهی و فرماندهی عملیات های مختلف نظامی در برابر اشغالگران فرانسوی در بین سال های۱۸۵۱-۱۸۵۷م. پرداخت، که از مهم ترین نبردهای ایشان، «نبرد تاشکیرت» است. مسأله این پژوهش عبارت است از: لاله فاطمه نسومر چه نقشی در مبارزه با استعمار فرانسه در الجزایر ایفا کرد؟ (مسئله) این مقاله با رویکردی توصیفی- تحلیلی به بررسی جنبش مقاومت اسلامی لاله فاطمه نسومر و مقاومت اسلامی در سال های ابتدای استعمار فرانسه می پردازد.(روش) از اهداف این پژوهش، بررسی تحلیلی و معرفی شخصیت لاله فاطمه و مقاومت مردم الجزایر در سال های ابتدای استعمار(۱۸۳۰-۱۸۶۳م) است.(هدف) از یافته های این پژوهش این است که، جنبش لاله فاطمه آخرین حرکت مقاومتی مناطق قبایلی در برابر استعمارفرانسه است و پس از جنبش مقاومتی وی، همه الجزایر زیر سلطه استعمارفرانسه قرار گرفت؛ همچنین وی به شدت متاثر از طریقت صوفیانه است، که برخلاف دیگر طریقت های صوفیانه در الجزایر همچون تیجانیه، صرفا یک طریقت تهجدگرا به شمار نمی رفت؛ بلکه زاویه آنها عرصه مقاومت در برابر استعمار فرانسه بود.(یافته)
http://www.iabaj.ir/article_136172_2c614d67a4d1ff2e45996cfc7e6bebb5.pdf
2021-08-23
149
173
الجزایر
فرانسه
استعمار
مقاومت اسلامی
لاله فاطمه نسومر
مجید
منهاجی
mmajid.menhaji@gmail.com
1
دکتری تاریخ اسلام، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
LEAD_AUTHOR
1. ـــ، ـــ (۱۹۷۶). محاضرات فی تاریخ الجزائر (بدایه الاحتلال)، الجزائر: الشرکه الوطنیه للنشر و التوزیع.
1
2. ـــ، ـــ (۱۹۹۲). الحرکه الوطنیه الجزائریه (۱۸۳۰-۱۹۰۰)، جلد ۱، بیروت: دارالغرب الاسلامی.
2
3. ـــ، ـــ (۲۰۰۹). المقاومه الشعبیه الجزائریه، الجزائر: دارالمدنی.
3
4. ـــ، ـــ (۲۰۰۹). ثوره الباشاغا محمد المقرانی و الشیخ الحداد عام ۱۸۷۱، الجزائر: دارالبصائر.
4
5. ـــ، ـــ (بیتا). هذه هی الجزائر، القاهره: مکتبه النهضه المصریه.
5
6. اخترشهر، علی (۱۳۹۹). «جایگاه زنان در انقلاب اسلامی و تأثیر آن بر بیداری اسلامی با رویکر تمدن سازی»، فصلنامه بیداری اسلامی، دوره ۹، شماره ۱ - شماره پیاپی ۱۷، بهار و تابستان.
6
7. برکات درار، انسیه (بیتا). نضال المراه الجزائریه خلال الثوره الجزائریه (۱۹۵۴– ۱۹۵۶)، الملتقی الوطنی الثانی الثوره، جلد ۲، الجزائر: دارالثوره الافریقیه.
7
8. بشی، یهینه (۲۰۰۰). «مآثر المراه الجزائریه خلال قرن من الاحتلال»، مجله المصادر، الجزائر، ع ۳.
8
9. بلاح، بشیر (۲۰۰۶). تاریخ الجزائر المعاصر (۱۸۳۰-۱۹۸۹)، جلد ۱، الجزائر: دارالمعرفه.
9
10. بورنان، سعید (۲۰۰۴). شخصیات بارزه فی کفاح الجزائر (۱۸۳۰ – ۱۹۶۲)(رواد المقاومه الوطنیه فی القرن التاسع عشر)، جلد ۱، تیزیوزو: دارالامل.
10
11. بوسایح، بوعلام (۲۰۱۰). اعلام المقاومه الجزائریه ضدالاحتلال الفرنسی بالسیف و القلم (۱۸۳۰– ۱۹۵۴)، الجزائر: الموسسه الوطنیه للاتصال و النشر.
11
12. بوعزیز، یحیی (بیتا). ثورات القرن التاسع عشر و القرن العشرین، جلد ۱، الجزائر: المتحف ابوظبی للمجاهد.
12
13. تمیم، آسیا (۲۰۰۸). الشخصیات الجزائریه (۱۰۰ شخصیه)، الجزائر: دارالمسک للنشر و التوزیع.
13
14. الجیلالی، عبدالرحمن (۱۹۸۲). تاریخ الجزائر العام، الجزائر: دیوان المطبوعات الجامعیه.
14
15. حموتن، حسن (۲۰۰۱). لاله فاطمه نسومر، مجله الاصاله، وزاره الشوون الدینیه و الاوقاف، مجلد ۵، ۱۶.
15
16. خوجه، حمدان بن عثمان (۲۰۰۵). المراه، ترجمه: محمدالعربی الزبیری، الجزائر: منشورات ANEP.
16
17. سعدالله، ابوالقاسم (۲۰۰۵). تاریخ الجزائر الثقافی (۱۸۳۰–۱۹۵۴)، المجلد ۳ (۵ –۶)، بیروت: دارالغرب الاسلامی.
17
18. سییوسف، محمد (۲۰۰۰). مقاومه منطقه القبائل للاستعمارالفرنسی، ثوره بوبلغه، تیزی وزو: دارالامل.
18
19. الشیخ، ابوعمران (بیتا). معجم مشاهیر المغاربه، منشورات دحلب.
19
20. علوش، سماعیلی زولیخه (۲۰۱۳). تاریخ الجزائر (من فتره ماقبل التاریخ الی الاستقلال)، الجزائر: دار دزایرانفو.
20
21. العلوی، محمدالطیب (۱۹۹۴). مظاهر المقاومه الجزائریه (۱۸۳۰– ۱۹۵۴)، الجزائر: المتحف الوطنی للمجاهد.
21
22. عموره، عمار (۲۰۰۲). موجز فی تاریخ الجزائر، الجزائر: دارریحانه للنشر و التوزیع.
22
23. فرج، محمدالصغیر (۲۰۰۷). تاریخ تیزی وزو (منذ نشاتها حتی منذ سنه ۱۹۵۴)، ترجمه: موسی زمولی، الجزائر: منشورات ثاله.
23
24. قادری، فاطمه (۱۳۸۹). «مفدی زکریا و شعر مقاومت الجزایر»، نشریه ادبیات پایداری، ش ۲.
24
25. قداش، محفوظ (۲۰۰۸). جزائر الجزائریین (تاریخ الجزائر ۱۸۳۰–۱۹۵۴)، ترجمه: محمدالمعراجی، الجزائر: منشورات ANEP.
25
26. کبیر، سلیمه (بیتا). لالهفاطمهنسومر (حواء الجزائر و فارسه جرجره) الجزائر: مکتبه الخضراء.
26
27. کلاتمه، لامیه (۲۰۱۵). المراه و المقاومه الشعبیه، الجزائر: جامعه محمد خضیر بسکره.
27
28. کواتی، مسعود (۲۰۰۷). المراه الجزائریه و الاستعمارالفرنسی خلال القرن التاسع عشر، کفاح المراه الجزائریه، الجزائر: المرکزالوطنی للدرسات و البحث العلمی.
28
29. لونیسی، رابح (۲۰۱۰). تاریخ الجزائر المعاصر (۱۸۳۰–۱۹۸۹)، الجزائر: دارالمعرفه.
29
30. مجموعهالمولفین (۲۰۰۷). موسوعه اعلام الجزائر (۱۸۳۰–۱۹۵۴)، الجزائر: المرکزالوطنیللدرساتوالبحثالعلمی.
30
31. محمدالشریف، سیدیموسی (۲۰۰۷). مقاومه لاله فاطمه نسومر للاستعمار الفرنسی، کفاح المراه الجزائریه، الجزائر: المرکز الوطنی للدرسات و البحث العلمی.
31
32. محند، الطیب سیالحاج (۲۰۰۴). لالهفاطمهنسومر و دورهافی المقاومه الشعبیه للاحتلال الفرنسی، دورالطریقه الرحمانیه فی تعبئه و قیاده المقاومه الشعبیه فی مناطق القبائل، تیزی وزو: فرع المرکزالثقافی الاسلامی.
32
33. المدنی، احمدالتوفیق (۲۰۰۹). مذکرات الحاج احمد الشریف الزهار (نقیب الاشراف الجزائر)، الجزائر: دارالبصائر.
33
34. مزیان، سعیدی (بیتا). السیاسه الاستعماریه الفرنسیه فی منطقه القبائل و المواقف السکان منها (۱۸۷۱-۱۹۵۴)، الجزائر: دارسیدی الخیر للکتاب.
34
35. منهاجی، مجید (۱۳۹۹). «بررسی و تحلیل بسترها و پیامدهای حضور وهابیت در الجزایراز ۱۹۶۲ تا ۱۹۹۰ م.»، فصلنامه بیداری اسلامی، دوره ۹، شماره ۲ - شماره پیاپی ۱۸، پاییز و زمستان.
35
36. میاسی، ابراهیم (۲۰۰۷). لمحات من جهاد الشعب الجزائری، الجزائر: دیوان المطبوعات الجامعیه.
36
37. نایلی، عبدالقادر (۲۰۱۳). المقاومات و الانتفاضات الشعبیه (من خلال المجله الافریقیه انتفاضه الزعاطشه نموذجا)، الجزائر: دارالهدی.
37
38. ولدحسین، محمدالشریف (۲۰۱۰). من المقاومه الی الحرب من اجل الاستقلال (۱۸۳۰– ۱۹۶۲)، الجزائر: دارالقصبه.
38
39. هومه، فیصل (۲۰۱۰). رجال لهم تاریخ متبوع بنساء لهن تاریخ، الجزائر: دارالمعرفه.
39
40. یحیاوی، مسعوده (۲۰۰۷). دور المراه فی الثوره التحریریه، الجزائر: المرکز الوطنی للدرسات و البحث العلمی.
40
41. Oussedik, Tahar (۲۰۰۵). LIIa Fatma Nsoumeur, ENAG, Alger.
41